61 binnenland
Rooie koppen en lange tenen
Het zal er om spannen deze week: lukt het de SER voor don
derdag met een alternatief te komen voor de plannen de
AOW-leeftijd geleidelijk te verhogen naar 67 jaar?
Wie zitten er
in de SEH?
dinsdag 29 september 2009
AOW-LEEFT1JD
Binnen 48 uur moet de
Sociaal-Economische Raad
(SER) met advies komen
over de AOW-leeftijd. Maar
hoe meer de tijd dringt, hoe
hoger de emoties oplopen.
door Dick Hofland
Klappen vallen er niet,
maar soms staan ze
wel met rooie koppen
tegenover elkaar. „En
dat komt niet van de
Chinees", zegt een betrokkene.
Zeker als het over sociale zeker
heid gaat, kunnen de emoties in
de Sociaal-Economische Raad
(SER) hoog oplopen. Al wordt er
nog wel gezellig met elkaar geta
feld.
Zo ook deze keer. Nog maar 48
uur heeft de SER om tot een ad
vies te komen over de AOW. Het
kabinet wil de AOW-leeftijd verho
gen naar 67 jaar. De werkgevers
vinden dat een goed plan, de vak
beweging voelt er niets voor.
FNV-voorzitter Agnes Jongerius
bedong in maart hoogstpersoon
lijk in het Catshuis dat de maatre
gel niet doorgaat als de SER met
een alternatief plan komt, dat op
termijn evenveel geld oplevert, on
geveer vier miljard euro.
Een halfjaar later is er geen enkel
zicht op zo'n alternatief „Op dit
moment staan er geen nieuwe ge
sprekken gepland", zegt een inge
wijde. „Er is wel telefonisch con
tact, maar de kans is nog steeds
erg klein dat er voor donderdag
een compromis ligt."
Dat is vooral vervelend voor de
FNV, die daarmee regelrecht op
een nederlaag afstevent. De FNV
weet de hete adem van de leden
in de nek, die voor een belangrijk
deel worden vertegenwoordigd
door de SR Deze partij heeft de
druk op de SER, c.q. de vakbewe
ging, de afgelopen dagen stevig op
gevoerd: handen af van 65! Hoe
groter de druk, hoe onvoorspel
baarder de uitkomst. „Mensen zijn
bang om te verliezen en die angst
wordt groter naarmate de tijds
druk toeneemt", zegt Jurriaan Dol
man. Hij is psycholoog en trainer
bij GITP, gespecialiseerd in onder
handelen. Hij wijst erop dat juist
werkgevers en werknemers elkaar
nodig hebben en daarom moeten
oppassen om te overvragen.
„Soms win je een slag, maar die
krijg je volgende keer keihard te
rugbetaald."
Toch denkt Hans Kamps, voorzit
ter Jeugdzorg en kroonlid bij de
SER, dat nu de tijd gaat dringen
de creativiteit haar hoogtepunt zal
bereiken. „In het begin heeft ieder
een de neiging om alles eens uitge
breid te bekijken. Ook zijn par
tijen dan totaal niet bereid om te
bewegen."
Hij vindt het de taak van de kroon-
leden juist nu een brug te slaan
tussen werkgevers en werkne
mers. „Ik sluit niet uit dat het lukt,
Het overleg tussen werkgevers en vakbeweging in de Sociaal-Economische Raad (SER) zit al weken muurvast en
moet er voor 1 oktober liggen. De SP protesteert met posters in bushokjes tegen verhoging van de AOW-leeftijd.
want de partijen zijn nog altijd
voor rede vatbaar."
De zaak ligt zo gevoelig dat veel an
dere betrokkenen, en ook
oud-SER-leden, zich er nu liever
niet over uitlaten. Of ze doen het
anoniem. Zo zegt iemand die
nauw bij de onderhandelingen be
trokken is: „Dit weekend is er over
leg geweest tussen FNV-voorzitter
Jongerius en werkgeversvoorzitter
Wientjes. De grootste vakcentrale
en de grootste werkgeversorganisa
tie hebben geprobeerd tot een
compromis te komen."
Tot nu toe werd er voornamelijk
in een commissie van achttien
mensen gesproken; zes namens de
werkgevers, zes namens de werk
nemers en zes namens de kroonle-
den. Jongerius en Wientjes zitten
niet in die commissie, zij laten dat
werk over aan specialisten.
Nu het eropaan komt, zoeken ze el
kaar op. Ergens in een wegrestau
rant of bij elkaar aan de keukenta
fel. „Zo gaat het altijd met dit
soort grote besluiten." Zo kwam
de flexwet die flexibele arbeid re
gelt in 1996 tot stand aan de keu
kentafel bij toenmalig FNV-voorzit
ter Lodewijk de Waal. De SER
komt er dan totaal niet meer aan
te pas.
Kroonlid Kamps is ervan over
tuigd dat werkgevers en werkne
mers beseffen dat het 'nu of nooit'
is. Hij wijst er op, dat de SER het
poldermodel in optima forma is,
waar partijen elkaar nodig hebben.
Daarom wordt er als het even kan
naar een gezamenlijke oplossing
gezocht. Zo beseffen de werkge
vers dat het niet goed is als de
FNV over twee dagen 'afgaat' door
dat de verhoging van de AOW-leef
tijd naar 67 jaar gewoon doorgaat.
„Jongerius moet duidelijk kunnen
maken waarom de FNV met een
eventueel compromis akkoord is
gegaan. Ook daarover worden de-
de tijd begint te dringen. Het advies
foto Koen Suyk/ANP
ze laatste uren nog afspraken ge
maakt."
Het advies hoeft overigens niet per
se unaniem te zijn, al verliest het
dan wel fors aan kracht.
Wat de uitkomst ook zal zijn, uit
stel is geen optie. Het is zelfs moge
lijk dat de SER niet met een advies
komt en het kabinet 'maar moet
doen wat het goed acht'.
In alle omstandigheden blijft het
vervelende van onderhandelen on
der tijdsdruk volgens psycholoog
Dolman dat je niet weet of je het
goed hebt gedaan. „Je komt er
nooit achter of er nog meer in
zat."
De SER adviseert regering en parle
ment over de hoofdlijnen van het
te voeren sociaal-economisch be
leid. In de SER werken kroonle-
den, werkgevers en werknemers sa
men. De Raad telt in totaal 33 le
den: elf ondernemersleden, elf
werknemersleden en elf kroonle-
den. De kroonleden zijn onafhanke
lijke deskundigen. De zetelverde
ling onder, werkgevers en werkne
mers is als volgt:
VNO-NCW 7 zetels
MKB-Nederland 3 zetels
LTO-Nederland 1 zetel
FNV 8 zetels
CNV 2 zetels
MHP 1 zetel
Levensverwachting en gezonde levensverwachting van 65-jarigen
naar opleidingsniveau, 1997-2005
mannen
alleen lager onderwijs
lager voortgezet onderwijs (vmbo)
hoger voortgezet onderwijs (mbo, havo, vwo)
hoger onderwijs (hbo, universiteit)
vrouwen
alleen lager onderwijs
lager voortgezet onderwijs (vmbo)
hoger voortgezet onderwijs (mbo, havo, vwo)
hoger onderwijs (hbo, universiteit)
gezonde levensverwachting
levensverwachting
90 jaar
infographic. CRW bron: CBS
