zeeland 133
Geen overtuigend bewijs zaak Toth
Dregteam zoekt sporen onder water
Bevrijding
bracht
geen rust
RECHTBANK Getuige-deskundigen zitten niet op een lijn
De Slag
om de Schelde
donderdag 24 september 2009
door Emile Calon
MIDDELBURG - DNA-deskundigen
kunnen niet aangeven in hoeverre
de verdachte van de moord op
Ilonka Toth daadwerkelijk betrok
ken was bij haar dood. De
DNA-delen die op het moordwa
pen zijn aangetroffen, een marme
ren grafrand, kunnen van de 54-ja-
rige Vlissinger zijn. Maar zeker
heid gaven de deskundigen niet.
Die vier specialisten van vier ver
schillende bureaus blijken ook
niet op een lijn te zitten, zo werd
gisteren duidelijk tijdens het ho
ren van hen door de leden van de
Middelburgse rechtbank.
De DNA-delen die op het moord
wapen zijn aangetroffen, kunnen
van de Vlissinger zijn. Maar de
kans dat ze van iemand anders
zijn, bijvoorbeeld een ver familie
lid, varieert van één staat tot dui
zend tot één staat tot meer dan
een miljoen, aldus R. Eikelen
boom (IFS). „En dan gaan we nog
steeds uit van een hypothese", zei
de deskundige in een toelichting.
Van de vier opgeroepen specialis
ten was hij diegene die de verdach
te nog het meest ziet als schuldig
aan de dood van de 42-jarige Vlis-
singse vrouw die zondag 5 juli
2008 dood werd aangetroffen op
de Noorderbegraafplaats in haar
woonplaats.
M. Blom (PHI-Advies) zei op zijn
beurt dat de bewijskracht van de
gevonden DNA-profrelen niet heel
hoog zijn. „Je kunt er niet naar re
kenen." Zei hij ter verduidelijking
tegen de rechters. Aan het begin
van de zitting, die tot in de avond
duurde, vertelde A. Hendrix (foren
sisch technische recherche) dat
veel DNA-sporen zijn verdwenen
of incompleet zijn door de extre
me weersomstandigheden tijdens
die 5e juli. Zon en stortbuien, heb
ben veel sporen vernietigd. Tij
dens een reconstructie vertelde hij
dat Toth bij een bankje op de be
graafplaats om het leven is ge
bracht. Vervolgens is ze versleept
en achter bosjes gelegd. Het
moordwapen is in drie delen terug
gevonden op verschillende plaat
sen op de begraafplaats. Tijdens
het onderzoek door het IFS zijn
per ongeluk ook nog eens
DNA-sporen van een medewerker
van dat bureau op het moordwa
pen terechtgekomen.
Morgen, vrijdag, gaat de rechtbank
de verdachte horen. Gisteren maak
te hij bekend dat hij dan zijn ver
haal zal doen. Twee weken later is
het de beurt aan de officier van jus
titie en de advocaat.
door Marcel Modde
SCHARENDIJKE - De eerste actie van
het kersverse dregteam van het
Korps Landelijke Politiediensten
drie jaar geleden was gelijk raak.
De zoektocht van de brandweer
naar een vermeende drenkeling in
de Roosendaalse Vliet had niets
opgeleverd. De specifieke aanpak
van de nieuwe tak bracht wél resul
taat. „Toen wisten we zeker het
goed zat met onze methode", zegt
Frans van de Wetering.
De waterpolitieman uit Terneuzen
is één van de vier coördinatoren
van het dregteam (LDT), verant
woordelijk voor het zuidelijke
landsdeel. Het team bestaat uit 25
specialisten, opgeleid voor het tra
ceren van drenkelingen en sporen
onderzoek onder water. Neder
land vertolkt met die aanpak een
voorbeeldfunctie binnen Europa,
aldus Van de Wetering. Dat is de
reden waarom een internationaal
gezelschap van waterpolitiemen
sen gisteren in de Grevelingen bij
Scharendijke een uitgebreide de
monstratie kreeg voorgeschoteld
van de inzet van het 'LDT'.
Volgens het scenario ligt ergens bij
het haventje van Rijkswaterstaat
aan de Brouwersdam een auto in
het water, met het slachtoffer er
mogelijk nog in. Omdat er aanwij
zingen zijn dat het gaat om een
misdrijf, wordt het dregteam inge
schakeld. Vanuit een helikopter
worden eerst overzichtsfoto's geno
men en het gebied rond de haven
met een warmtecamera afgezocht.
Wanneer dat geen resultaat heeft,
komt de echte speurneus opdra
ven. Een herdershond buigt zich
diep over de punt van een rubber
boot en snuift het wateroppervlak
te af Het dier is getraind om lijk
lucht op te sporen, legt Johanna
Metselaar (coördinator noord) uit.
„De gassen uit een ontbindend
lichaam borrelen meestal na een
dag of drie op en dat ruiken ze."
De hondeneenheid wordt nog dit
jaar uitgebreid met twee dieren,
die in staat zijn al na twee tot drie
uur drenkelingen te traceren aan
de hand van mensgeur, vertelt
Dick Staal, de chef van die een
heid. Aan de Brouwersdam slaat
de herder bij het tweede rondje
aan. De positie wordt doorgege
ven, waarop met sonarapparatuur
vanaf boten van politie en marine
de bodem in die zone wordt ver
kend. Een op afstand bestuurbare
torpedo registreert een mogelijk
autowrak. Op die plek wordt een
boei uitgegooid en is het de beurt
aan politieduikers. „Nu hebben we
een plaats delict", vertelt Metse
laar, „en is het van belang dat spo
ren zo goed mogelijk bewaard blij
ven voor forensisch technisch on
derzoek." De duikers bevestigen
de vondst. Het lichaam naast de
auto wordt gelijk in een zak ver
pakt en zo boven gebracht.
In Zeeland komt het dregteam
vooral in actie bij duikongelukken.
Wie ook een verhaal over de bevrijding
heeft kan bellen naar 0118 - 434010.
door Jan van Damme
Het is 65 jaar geleden dat de bevrij
ding van Zeeland werd ingezet met
de Slag om de Schelde. De krant
blikt tot eind november - toen de eer
ste geallieerde schepen naar Antwer
pen voeren - terug op die tijd.
Terwijl de Duitsers in West-
Zeeuws-Vlaanderen zich
hergroepeerden om het ge
bied zo goed mogelijk te verdedi
gen, kon oostelijk van de Braak
man al de vlag worden uitgesto
ken. Wim Riemens - nu 84 jaar,
toen 19 - woonde in het gehucht
Zoute Spui, tussen Axel en Terneu
zen. De eerste weken van septem
ber zag hij een hele stroom terug
trekkende Duitsers. „Die waren
vals", zegt hij. „Een vriend van me
hebben ze in het cachot gegooid,
omdat diens vader bij de Orde
Dienst zat. Dat maakte je toch wel
bang." Zijn vader was handelaar in
aardappels, groente en fruit. Tot
de avond van de 19e september
stond er een Duits kanon op het
erf waarmee ze op de oprukkende
geallieerde troepen schoten. Een
dag later arriveerden er Poolse mili
tairen. Maar met de bevrijding
keerde de rust niet terug. Er kwa
men vluchtelingen uit Terneuzen.
Daar stond Canadees geschut opge
steld, waarmee op Vlissingen en
Hoedekenskerke op 'de overkant' -
Zuid-Beveland en Walcheren -
werd geschoten. Nog weer enkele
weken later kwamen er evacués
van de andere kant van de Braak
man: bevrijd, maar doodsbang
voor alle oorlogsgeweld.
Een internationaal gezelschap van waterpolitiemensen krijgt in de Grevelingen bij Scharendijke een demonstratie van de inzet van het dregteam. Met
hulp van een hond wordt er gezocht naar een auto met 'lijk'. foto Dirk-Jan Gjeltema
