13
jden. Mag dat?
'Het houdt een keer op'
„De weg is van iedereen die zich aan de regels houdt."
150 I
Meeste moeite met links afslaan
Rob Stomphorst, Veilig Verkeer Nederland
donderdag 24 september 2009
automobilisten hun opkomende be
perkingen vaak op te vangen met
aangepast rijgedrag. Ze rijden bij
voorbeeld liever niet in het donker
of bij slecht weer. „Een veelvoorko
mend probleem bij senioren is stijf
heid in de nek, wat het kijken over
de schouder bemoeilijkt. Dat lost
men vaak op door meer tijd te ne
men voor een inhaalmanoeuvre.
Dat kan heel goed, maar bij invoe
gen naar de rechterrijstrook is die
tijd er vaak niet, zeker niet nu die
strook steeds voller raakt met
vrachtverkeer."
Automobilisten vanaf 70 jaar moe
ten elke vijfjaar hun rijbewijs ver
lengen. Een medische keuring
maakt hiervan onderdeel uit, maar
geen praktijktest.
Lokale afdelingen van Veilig Ver
keer Nederland (WN) zien een toe
nemende belangstelling voor de zo
genoemde Broem-cursussen, prak
tijktrainingen voor oudere automo
bilisten. Die zijn op vrijwillige ba
sis. WN ziet niets in een wettelijke
verplichting tot het volgen van der
gelijke cursussen. „Daarmee wordt
het enthousiasme van de deelne
mers waarschijnlijk een stuk min
der. Za werkt dat nu eenmaal in
ons land met regeltjes. De cursisten
die we nu krijgen staan tenminste
open voor alle adviezen", aldus
woordvoerder Rob Stomphorst van
WN.
De grote toename van oudere chauf
feurs hoeft helemaal geen probleem
te zijn, stelt de zegsman. „Het heeft
vooral met respect te maken. Dat
dwing je niet af met verplichte cur
sussen. Het verkeer is een spel dat
we met z'n allen moeten spelen. De
weg is van iedereen die zich aan de
regels houdt."
Volgens verkeerspsycholoog De
Waard houden ongemerkt al veel
wegdeelnemers extra rekening met
ouderen. „Bij fietsers zie je dat heel
sterk, die improviseren op basis van
het gedrag van medeweggebruikers.
Ouderen zijn kwetsbaarder, dat
voelt iedereen aan.
Ook automobilisten gaan vaak al
zelf aan de kant om een oudere te
kunnen laten invoegen. We zijn ga
lanter dan we denken, want de aan
dacht gaat vaak naar de enkeling die
zich asociaal gedraagt."
Er zijn tal van maatregelen te beden
ken om het voor ouderen wat aan
genamer te maken in het huidige
verkeer, concludeert SWOV. Bij
voorbeeld door de infrastructuur
aan te passen, zodat de verkeersdeel
nemer meer tijd en informatie
krijgt. Een voorbeeld daarvan is
kruisingen zo inrichten dat links af
slaande auto's beter zicht hebben
op tegemoetkomend verkeer. Een
aanpassing die ook prettig is voor
jonge weggebruikers. Daarnaast kan
techniek steeds meer menselijke
functies ondersteunen. Zo zitten in
steeds meer auto's parkeersensoren.
Systemen die helpen bij het invoe
gen, bij het binnen een rijstrook blij
ven rijden of die waarschuwen voor
botsingen zijn in ontwikkeling.
Slimme electronica en boordcompu
ters kunnen volgens De Waard zo
wel jonge als oudere automobilis
ten steeds beter helpen bij het voor
komen van ongelukken. „We
groeien toe naar centraal gestuurde
systemen, die op afstand de positie
van voertuigen regelt. Het wordt zo
voor iedereen veiliger, ook voor de
ouderen."
Frans Tromp (75) verwacht nog heel lang
te kunnen autorijden. Ze moeten alleen
wat minder borden langs de weg zetten.
foto Eveline van Elk
Frans Tromp behaalde 55 jaar geleden
zijn rijbewijs en sindsdien is het ver
keer een stuk drukker geworden.
„Maar dat is geen probleem, daar
groei je in mee. Mijn ervaring is natuurlijk
toegenomen. Als iedereen zich een beetje
aan de regels houdt, dan is er weinig aan de
hand." Want daar schort het aan, volgens
de 75-jarige architect die jaarlijks nog zo'n
15.000 kilometer rijdt ('ik werk nog
steeds'). Hij ziet het met lede ogen aan als
hij in zijn Ford Focus C-Max onderweg is:
„Fietsers komen van alle kanten, snelle jon
gens komen snel voorlangs als er een klein
gaatje is, noem maar op. De vraag is: rijden
ouderen te langzaam of jongeren te snel?"
Niet dat Tromp het eens is met alle regel-
Gemiddelde schade op een WA-polis
tjes. „Neem nou de wegwerkzaamheden.
Voor mijn part moet ik 30 rijden om het
leuk te houden voor de wegwerkers. Maar
dan wel werken, hè. Hoe vaak rijd je er niet
langs in slakkengang maar gebeurt er hele
maal niets. Of dat je 's nachts naar Schiphol
100 moet rijden op een lege snelweg, ook
zo iets."
Ook Tromp ergert zich aan mensen die met
100 kilometer per uur op de snelweg
voortsukkelen. Zelf rijdt hij meestal 120,
soms 130. Niet harder, ook niet in Duits
land, want dat vindt hij onverantwoord. „Er
hoeft maar iets op de weg te liggen als je
160 rijdt en daar ga je." Dat heeft hij altijd
gevonden, ook toen hij flink jonger was.
Drie jaar geleden moest Tromp voor het
Rijvaardigheid
eerst een medische keuring ondergaan om
zijn rijbewijs te kunnen verlengen. Hij
kwam er zonder problemen door. „Bij mij
werkt alles nog goed. Nee, dan die jongeren
met hun keiharde muziek in de auto, die ho
ren bijna niets." Fit is hij ook nog. Hij kan
nog makkelijk met zijn romp naar links en
rechts bewegen en over zijn schouders kij
ken. Hij heeft de hoofdsteun van de passa
giersstoel gehaald, om meer zicht te heb
ben, maar dat heeft volgens hem niets met
ouderdom te maken. „Vroeger had je die
dingen niet."
De medische keuring vindt hij een goede
zaak. Maar het zou niet gebonden moeten
zijn aan eeri bepaalde leeftijd. „Sommige
mensen gaan op hun vijftigste al hard ach
teruit." Namens de ouderenbond KBO,
waarvoor Tromp zich vrijwillig inzet, deed
hij onlangs mee aan een rijvaardigheidstest.
Ook daar kwam Tromp makkelijk door
heen. „Ik moest alleen wat meer letten op
de borden. Maar ja, er staan er tegenwoor
dig zo veel langs de weg."
Dat hij op een gegeven moment wellicht
zijn rijbewijs moet inleveren omdat autorij
den niet meer verantwoord is, stemt Tromp
nog niet somber. „Het houdt een keer op",
stelt hij nuchter vast, „maar dat duurt bij
mij nog wel even. ]e hebt ouderen die niet
meer de snelweg opgaan, alleen nog stukjes
rijden in de regio. Maar in een stad een
rondje rijden is tegenwoordig misschien
nog wel gevaarlijker dan een snelweg."
per leeftijdscategorie per jaar
300 f
261
200fg
100 I
50 _1
0
1—169
146
111
HL
liSP
Volgens het opiniepanel van
seniorenomroep MAX
kent 65-plusser die
1;; zelf een gevaar vormt
T;f in het verkeer
139
100
95
88 76 85
I
H76-
90
medische keuring
laten afhangen
van lichamelijke
conditie van
automobilist
medische
keuring
bij 70 jaar
27%
18-20 21-23 24-27 28-40 41-50 51-60 61-65 66-70 71-75 >76
infographic: AA/foto: ANP/bron:CBS, Verbond van Verzekeraars, Max Opinie Panel
Automobilisten boven de 75 jaar hebben de meeste moeite met links af
slaan op kruisingen, vooral als er geen verkeerslichten staan, zo blijkt uit on
derzoek onder senioren door het wetenschappelijk instituut SWOV. Zij moe
ten dan tegemoetkomend verkeer juist inschatten.
Andere moeilijke situaties zijn:
vinden van de juiste rijstrook voor links afslaan;
oversteken van een kruispunt, met name kruisingen zonder verkeerslichten;
rijden op een rotonde met meer dan een rijstrook;
lezen van straatnaamborden;
volgen van wegmarkeringen om het verloop van de rijstrook te weten;
reageren op verkeerslichten.
Daarnaast hebben senioren naarmate ze ouder worden steeds meer proble
men met onduidelijke markingen op de weg, onvoldoende verlichting van
kruispunten en smalle rijstroken.
