Wel van het
emotionele
soort
spectrum 4
Zaterdag 19 september 2009
'Je dierbare bezittingen, waar ze heen
gaan, je weet het niet. Zal iemand ze ooit
nog zo liefhebben?' Hans Warren
verzamelde niet-westerse kunst. Het
Zeeuws Museum in Middelburg toont
een deel van zijn collectie.
door Jan van Damme
I n de dagboeken wemelt het van de liefdesver
klaringen. Aanvankelijk zijn ze gericht aan jon
ge heren. Naarmate de tijd voortschrijdt kan
de schrijver alleen nog maar dromen van die
strakke lijven. Het is, als je de eerdere dagboek
delen in herinnering roept, alsof Hans Warren zijn
liefde beetje bij beetje richting kunst verplaatst. Hij
vat een diepe genegenheid op voor niet-westerse beel
den en maskers, hij wordt een echte verzamelaar,
maar dan wel één van het emotionele soort.
Zo typeert Caroline van Santen van het Zeeuws Mu
seum hem in elk geval. Zij stelde de expositie samen
met ongeveer 125 beelden, afkomstig uit vooral
West-Afrika, Indonesië, China, Thailand en Birma -
tegenwoordig Myanmar. „Je ziet de passie, omdat hij
juist geen afgewogen verzameling opbouwde. Meest
al richten verzamelaars zich op een bepaalde cultuur
of een bepaald land. Warren niet. Als je een algeme
ne noemer zoekt, dan zou je kunnen zeggen dat alle
beelden een zekere strakheid hebben: strakke vor
men, strakke lijnen, en vaak kijken ze op een bepaal
de, bijna betoverende manier. Daaraan zie je dat
Hans Warren puur op schoonheid verzamelde en.
kocht."
Wat haar verder opvalt is dat Warren niet van reizen
hield. De meeste collectioneurs zijn gepassioneerde
globetrotters, die niet kunnen wachten om naar het
land van hun verzamelwoede af te reizen. De Zeeuw
se dichter daarentegen zat liever thuis aan het Pykes-
weegje bij Goes, omringd door zijn boeddha's en to
venaars. Hij deed zijn vondsten vooral op veilingen
en in galeries in Nederland.
Adriaan van Dis was bevriend met Warren en be
schrijft in de catalogus die bij de expositie verschijnt,
hoe de dichter en zijn vriend Mario Molegraaf in
hun arbeidershuisje bivakkeerden. „De heren leefden
en werkten met hun kunst. Op Hans' schrijftafel hiel
den minstens drie beelden de wacht, en er lagen
muntjes naast zijn schrift, waaronder zijn favoriete
'Julianus de afvallige'. Elk voorwerp had een
naam en een geschiedenis. Tijdens een rondgang
langs de schatten vlogen jaartallen en feiten je om de
oren. Bij een boeddha ging het om zijn lach, zijn kin,
of de stand van zijn hand - niet om de mensen die er
gens verweg met Boeddha leefden. Een masker uit In
donesië werd in detail ontleed, maar de dragers ach
ter het masker speelden geen rol - tenzij het vermaar
de verzamelaars waren."
In het dagboek over de jaren 1998-2000, dat volgende
week in Middelburg wordt gepresenteerd, is de kunst
steeds dichtbij. Op 18 september 1999: 'Vandaag is
het negen jaar geleden dat het Thaise beeldje van
moeder en kind hier op wonderbaarlijke wijze uit
Mons arriveerde. Ik ben erop gesteld, M. vindt het
een horreurtje. Maar ik hoop dat hij het later met res
pect zal behandelen, het een plaatsje, een toekomst
zal bezorgen.'
Die wens is in elk geval uitgekomen. Molegraaf leeft
nog steeds in de verzameling. Geheim Dagboek, deel
21,12 augustus 1999: 'Al die mooie dingen, vrij en
warm in de zon, geen vitrine eromheen, zo aan te ra
ken, levend, wat een weelde. Later, misschien na mij,
na M., komen die voorwerpen in vitrines, ze zullen
waarschijnlijk nog wel worden bekeken maar niet
meer worden liefgehad.'
Expositie: Verre werelden - De verzameling van Hans
Warren - van 26 sept. t/m 31 jan. 2010 in het Zeeuws
Museum in Middelburg. Catalogus: €22,50.
Loma-masker, met kleding van luipaardvel en leeuwen
manen, en muts met kaurischelpen. Afkomstig uit Libe
ria. Het masker was eigendom van het Poro-genoot-
schap en werd gebruikt bij rituelen. Hans Warren kocht
het op 5 maart 2000.
Hans Warren in zijn huis aan het Pykesweegje bij Goes, gefotografeerd op
19 augustus 1996. foto Wim Helm
