zeeland 129
'Afspraken zijn er om na te komen'
De mooiste taele: Schrieve
is moeilijker dan vertelle
ONTPOLDERINC David Luteijn vindt heisa over Hedwigepolder onverteerbaar
zaterdag 19 september 2009
v 8395KS®ffi SERBS®! &$S$9$S9SS3! Mnn ran %2£S&g! 3®1
Bestuurder en hereboer en
oud-landbouwvoorman
David Luteijn onderscheidt
zich van andere boeren: hij
is voor de ontpoldering van
de Hedwigepolder.
door Ben Jansen
Natuurlijk begrijpt David
Luteijn de boeren in de
Hedwigepolder die te
hoop lopen tegen het onder water
zetten van hun grond. „Ik weet
niet wat ik zelf zou doen in die si
tuatie." Maar dat de overstromings
ramp van 1953 in het geding wordt
gebracht, stoort hem. „Dat is een
gelegenheidssentiment. Onterecht
om dat hier te gebruiken."
Volgens Luteijn is het op zichzelf
niet onlogisch de Hertogin Hedwi-
ge te ontpolderen. Niet uit een
oogpunt van natuurherstel, maar
omwille van de veiligheid. „Ik kan
me indenken dat je de Schelde op
die plek meer ruimte geeft." Hij
kan dit met een zekere deskundig
heid zeggen: Luteijn was voorzit
ter van de commissie die acht jaar
geleden zocht naar gebieden voor
gecontroleerd overstromen bij de
grote rivieren.
David Luteijn inspecteert de oogst Doyenné du Comice-peren op het landbouwbedrijf van zijn zoon in Zuidzande.
foto Peter Nicolaï
Als het verzet tegen ontpoldering
is bedoeld als signaal tegen het be
stemmen van landbouwgrond
voor de aanleg van natuur, kan hij
zich er wél wat bij voorstellen.
„Daar zijn we veel te ver in doorge
schoten. Ik heb er geen moeite
mee om boerengrond op te offe
ren voor bijvoorbeeld recreatie,
want dat levert banen op, maar
nieuwe natuur voegt, zeker hier in
Zeeuws-Vlaanderen, niets toe."
Nederland had wat Luteijn betreft
al lang en breed moeten instem
men met de ontpoldering van de
Hedwige. Met stijgende verbazing
heeft hij de ontpolderingsdiscussie
in Den Haag gevolgd. En ook wat
dat betreft weet hij waar hij het
over heeft. Luteijn was van 1987
tot 1995 fractievoorzitter van de
WD in de Eerste Kamer, „je
maakt nu eenmaal afspraken om
ze na te komen. Het verbaast me
dat Kamerleden aan de verdragen
van 2005 willen tornen. Het is niet
goed dat ze op deze manier wor
den ondergraven. Nu achteraf zo
veel heisa is ontstaan over de
Hedwigepolder, kan ik alleen
maar constateren dat die zaak niet
goed is afgekaart op het moment
dat het had moeten gebeuren. Dit
is onverteerbaar."
Luteijns opvatting over de ontpol
dering van de Hedwigepolder
wordt nog versterkt door de scha
de die hij vreest voor het Zeeuwse
bedrijfsleven. Als voorzitter van de
regio Zeeland van de Brabants-
Zeeuwse Werkgeversvereniging
maakt hij zich daar grote zorgen
over. „Dit heeft grote gevolgen
voor bedrijven die over de grens
actief zijn. Het vertrouwen is be
schaamd en vertrouwen is een be
langrijke factor in het zakendoen
met Vlaanderen. Bij veel Belgen
leeft al het gevoel dat Nederland
hen een kunstje heeft geflikt bij de
Fortis affaire en nu komt dit er
nog eens bij."
Luteijn plaatst ook vraagtekens bij
de rol van minister-president jan
Peter Balkenende in de verdie-
pings- en ontpolderingskwestie.
„Hij had moeten zeggen: en nu
moet het gesodemieter klaar zijn;
we voeren uit wat is afgesproken.
Nee, ik vind dat Balkenende zich
in dit dossier bepaald niet als een
staatsman heeft opgesteld."
®zie ook bijlage Spectrum: Collec
tieve geheugens botsen
door Frans van der Heijde
Ik docht, da julder gestopt
waere mee 'Streektaal', mè je
ieuwe gelukkig alleen een zeu-
merstop", begon pas een
vrouwtje tegen me. „Ik ao 't eêl
jammer gevonde, wan 'k leze 't aol-
tied en ik bewaere ze, vö m'n zus
ter. Die weunt buten Zeeland en
die vindt het Zeêuws ook nog zö
leuk!", vervolgde zij. „Ik leze 't aol-
tied ardop, dat hae 't het makkelijk
ste van aol!"
Jae, mensen, di bluuft gelukkig be
langstelling genoeg vö ons dialect,
't Is bie lange nae nie dood en mee
ons probere vee Zeêuwen 'de
mooiste taele van aolemaele' vö 't
naegeslacht te bewaeren.
Ik bin zelf lid van de 'Vertelkring
Midden-Zeeland'. Mee z'n zeve
nen, tweê uut Walchere en de rest
uut de Bevelanden, doe me, op on
ze manier, ons uterste best om
verhalen te schrieven en te vertel
len in ons eihen streekdialect! Ik
kan julder zeie, da schrieven moei
lijker is dan vertelle!
Vertelle doe me aol eêl hraog en as
je ons nog es nodig ebbe op
'feêsten en partijen', dan ore me
dat hraog. Me oefene iedere twi
maenden en zö noe en dan treë
me saemen op en laete me
iedereên, die 't wil ore, kennis
maeke mee onze nieuwe verhalen.
Ao je ook es mee wil oefene moe
je dat even laete wete, wan nieuw
of joeng) bloed kunne me aol-
tied gebruke.
Zö eêns per jaer komt er een boek
je uut mee verhalen in ons eihen
streekdialect. Rachel van de Vrede
uut 'Iese', tachtig jaeren joeng
(van geêst), ei vorig jaer zö'n
verhalenbundel geschreve. En dit
jaer komt er van mien een boekje
uut, m'n twide. Nae 'Achter de du
ne' oordt 'Ore, zie en schrieve' ge-
prisenteerd, op zaeterdag 10 okto-
ber om alf achte 's aevens. Willy
Wouters, van boekandel 'De Boe
kenmolen' in Meliskerreke, geeft
het boekje uut. De loods achter d'r
winkel, an de Meulenweg, is tiedel-
ijk omgebouwd tot
presentatieruumte en di ore de
eêste exemplaren uutgereikt. 'De
Krekels' uut Westkappel verzurge
't muzikale gedeêlte en ik vertelle
wat 'uut eihen werrek'. Jo Koe
man, ook van de vertelkrienge, ver
telt ook nog een verhaal, in 't
Zuud-Bevelands. Me ope natuur
lijk, dat er vee mensen komme
luustere, wan 't kost hlad niks om
d'r bie te wezen. En zöies spreekt
ons Walchernaeren drek an...! Je
kan 't boekje dien aeven a kope vö
€12,50. Laeter natuurlijk ook in
'De Boekenmeulen' en verschei-
ene andere boekandels op Walche
re en Zuud-Beveland. 'Achter de
dune' was binnen zes weken uut-
verkocht, dus zurreg noe dao je op
tied d'r bie bin..!
Een dag laeter, op zondag 11 okto
ber, is t'r om allef drie 's middegs
een vertelmiddeg in 't kerkje van
Ellesdiek. Di kao je nog meer
verhalen ore van mensen van de
vertelkrienge. Het muzikale
gedeêlte oordt di verzurgd deu een
klein ensemble uut Zoetelande.
Het is an aole kanten de moeite
waerd om es af te zakken nè Elles
diek, het dialectcentrum van
Zeêland. In de krante lees je di lae
ter nog wè meer over. M 'ope na
tuurlijk op een volle kerreke. Ik za
di ook wi een (ander) verhaal ver
telle uut 'Ore, zie en schrieve'.
En vergeet nie om ook op 8 no
vember nè 't kerkje te kommen.
De klêderdrachtengroep
'MooiZeêland' en onze vertelkrien
ge zurge dan vö een gezellige dia-
lectmiddeg mee zang, toneel en
vertelle.
Julder merreke 't wè, ons dialect is
nog springlevend. En volgende
keer is t'r van mien wi een
verhaaltje over wat a'k 'hore, gezie
en geschreven' ebbe.
Reagere over onze vertelkrien
ge? anreni@zeelandnet.nl
,..^L Js
Slartr Centrum Burgh CHaamstetfU' Starttücfe^.OO uur
Finish; Centrum Zoutelanhe Parcours: GebewautovriJ
Indies Run MTBTiur '..fttteiftfarathon Wandelmsraüton
0%
MarathonZeeland en de provinciale zeeuwse
courant PZC wensen alle deelnemers een
perfecte voorbereiding op de mooiste en
zwaarste marathon van Nederland. We zien u
graag gezond aan de start in oktober!
