Boer Frans koestert eenvoud
Voor het
weer moet
alles wijken
kijktip
kijken luisteren
I
Hij leeft als in de middeleeuwen. Boer Frans
uit het Friese Zwaagwesteinde gaat nooit
onder de douche, woont in de stal tussen zijn
geiten, eet graag een rauw ei en moet niks
hebben van moderniteiten. Monique Brandt
bezocht de geitenboer en tv-persoonlijkheid
uit A/lan bijt Hond op zijn boerderij.
zaterdag, 16.35 uur
zaterdag. 19 september 2009
Man bijt Hond komt met een eigen glossy. Het eerste Man bijt Hond Ma
gazine ligt in de winkel vanaf 27 oktober. Als het een succes wordt, krijgt
het een vervolg. Het blad gaat over gewone mensen, zoals die ook in
het tv-programma aan bod komen. Vaste rubrieken als de Babbelbox en
Hond aan Tafel krijgen een plek in het blad. Ook wordt bekeken hoe het
eerdere Man bijt Hond-personages is vergaan.
In het eerste nummer laat Nel Veerkamp, uit De Veerkampjes, zien hoe
ze er uitzag toen ze 20 was. Levenswijsheden die ooit in het program
ma te horen waren, worden op een rij gezet en Hanny Veerkamp, Boer
Frans en Vrolijke Toon buigen zich over een lezersprobleem en geven ad
vies. Het blad gaat 7,50 euro kosten, inclusief een dvd.
door het leven als premiejager
Klaus Weasely, 'scherpschutter
van Modderschuut', compleet met
hoed, lange jas en stok. „Ik was 14,
maar ik voelde me die oude man.
Leren deed ik niet, ik kreeg ook
geen cijfers. Ik kon er niet leven zo
als ik wilde, dus sloeg helemaal
door en werd een ander persoon."
Frans leidde zichzelf op. Hij kent
de wereldkaart op zijn duimpje,
kan naar eigen zeggen zó naar Is
raël trappen. Gewoon naar de Rijn
fietsen, vervolgens bij de Donau
langs, dan kom je bij de Zwarte
Zee uit, maar voor die tijd sla je af
naar Bulgarije. Dan door Turkije
en Syrië en daar ben je al in Israël.
Zoals hij ook uit het blote hoofd
naar Roemenië fietste, dik twee
jaar geleden, nadat hij de drank
voorgoed had afgezworen. Hij
dronk 15 jaar lang pakweg 24 halve
liters zwaar Duits bier en jenever,
van 's morgens vroeg tot 's avonds
laat, terwijl hij als arbeider over
dag keihard moest werken. Eten
hoefde niet meer, bier en jenever
waren genoeg. Het gevolg: „Vocht
achter de longen, benauwd, korta
demig. Moest ik nog veertig paar-
denboxen schoonmaken. Nou, dat
ging natuurlijk niet. Ik zag niet dat
het verkeerd was, de Here moest
mij eerst een teken geven. Dat sig
naal was op een gegeven moment
duidelijk: ik zou binnen een paar
weken dood zijn als ik niet stopte.
Toen ik het laatste blik bier weg
gooide, kreeg ik een blij gevoel, als
of ik opnieuw werd geboren."
Zwaagstra leeft nu van de verkoop
van bokken en geiten en voelt zich
'een nieuwe Frans'. „Ik leef alsof ik
een jaar of 16 ben en de wereld
nog moet ontdekken. Heel intens.
En dan de televisie erbij, ik ben
echt gezegend."
Het enige gemis is een vrouw in
huis, één met handen als kolen
schoppen en een voorkeur voor
geiten melken en hooien. Een re
cente oproep in het programma
haalde niets uit, de boeren in Boer
zoekt Vrouw hebben meer succes
dan boer Frans. „Er komen wel
veel nieuwsgierige dames, maar
nooit alleen. Dan komen ze met
een man, een vriend of een broer.
Dat zijn andere vrouwen dan ik be
doel, van die madammen met veel
spul op de lippen."
Ooit wil hij terug naar Amerika.
Naar de mennonieten, van oor
sprong Friese emigranten, die er
net als de amish leven als enkele
eeuwen terug. „Daar moeten nog
wel van die vrouwen te vinden
zijn die op het land werken en
ouderwets in de kleren zitten. Ik
wil er graag nog eens heen."
Man bijt Hond is elke werkdag te zien
op Nederland 2 om 18.55 uur.
W Reageren?
redactie.media@wegener.nl
Voordat hij voor de
eerste keer het vlieg
tuig instapte, nam
hij eerst afscheid van
het leven. Dat hij de
reis niet zou overle
ven, stond voor hem zo goed als
vast. Zijn ouders en de dieren vaar
wel gezegd, geregeld dat zijn trek
ker na zijn dood naar een bevrien
de boer zou gaan, zijn geiten naar
een andere boer en zijn fiets naar
een maat van hem.
Maar de trekker staat nog steeds in
de oude schuur op het erf Want
Boer Frans, na de Amsterdamse fa
milie De Veerkampjes en Vrolijke
Toon, de nieuwe 'authentieke' on
bekende Nederlander die gevolgd
wordt in het NCRV-programma
Man bij Hond, is thuis in Friesland
na een reis met de programmama
kers naar New York. Levend en
wel. Zijn reisbeslommeringen wa
ren vorige week te zien in speciale
uitzendingen, nu zijn de 'gewone'
belevenissen weer aan de beurt.
Zoals zijn leven op tv zijn gangetje
gaat, zo gaat het deze ochtend in
zijn rommelige 'countryhut', ge
bouwd in de stallen van de boerde
rij van zijn ouders in Zwaagwes
teinde. De houtkachel brandt in
de nogal duistere woonkamer, kip
pen en geiten scharrelen er rond.
Achter de bank op de 'veranda'
kondigt een druk gekakel alweer
een nieuw ei aan.
„Het mooiste was de thuiskomst.
Na zo'n reis besef je weer hoe
mooi het hier is", verzucht de
boer, gezeten op een oude stoel
waaraan de tand des tijds zicht
baar heeft geknaagd. Ook de sche
ve lamp en de krakkemikkige
bank, waarvan de dekdeken be
zaaid is met geitendrollen en kip-
penveren, passen perfect in het in
terieur van de excentrieke Fries.
Zijn levenswijsheden boeien tegen
woordig dagelijks honderdduizen
den kijkers. Van nieuwe spullen,
weten zijn fans, moet Frans niets
hebben. „Het gaat me om de sfeer
en bekoring van vroeger", zegt
Frans. „Al die ouwe rommel heeft
wat. Iets wat mooi geverfd is, iets
nieuws, daar vind ik niks aan. Het
gaat mij om het ouderwetse, hoe
het vroeger was. Dat vind ik mooi
en dat wil ik ook uitdragen."
Boer Frans mag dan het leven van
een cowboy leiden, hij is wel een
cowboy met een missie. Zijn bood
schap - terug naar de natuur -
slaat aan, zijn populariteit is onge
kend. De Boer Frans-fanclub telt
450 leden. Onlangs waren ze bij
hem op bezoek, allemaal gehuld
in een shirt met zijn beeltenis er
op. Op straat wordt hij voortdu
rend aangeklampt. Toen hij laatst
naar de Ardennen fietste, merkte
hij dat het programma ook in Bel
gië goed wordt bekeken.
Al die aandacht is hij al gewand.
Toen hij als arbeider bij de oude
Sibbele Hietkamp in Kollumer-
zwaag werkte, werd deze boer van
de oude stempel ook door came
ra's gevolgd. Omroep Friesland liet
na de dood van Hietkamp in 2004
een film zien waar ook Frans
Zwaagstra in voorkomt. „Ik vind
het wel mooi dat ik op tv mijn ver
haal kwijt kan, het is voor mij een
stimulans om zo door te gaan. Als
mensen zeggen 'wat leef jij daar
mooi op jouw manier' is dat mooi.
Je went eraan, maar ik kick er ook
op. Maar ik blijf er ook weer heel
gewoon bij, hoor!"
Natuurman Zwaagstra wil leven
zoals mensen heel vroeger leefden.
„Toen er nog evenwicht was tus
sen mens en natuur. Je leefde in
de natuur, van de natuur, van wat
er voorhanden was in ieder jaarge
tijde. Zoals we nu bezig zijn, kan
nooit lang meer standhouden. Ik
wil laten zien dat een mens ook ge
lukkig kan zijn door eenvoudig te
leven. Mensen zeggen me weieens
dat ik tweehonderd jaar eerder ge
boren had moeten worden, maar
dat zie ik zo niet. Misschien leef ik
wel veertig, vijftig jaar jaar vooruit
in de tijd. Misschien ben ik een
stuk vooruit op al die mensen die
ook een keer op zoek zullen gaan
naar het alternatieve."
Vroeger voelde hij zich wel eens
ongemakkelijk als hij als een boer
uit het begin van de vorige eeuw
over straat liep. Die schaamte is
voorbij. Op een reis per fiets door
Roemenië belandde hij naar eigen
zeggen 'in de hemel', in al die dor
pen waar mensen nog leven als in
de middeleeuwen. Waar die hang
naar vroeger vandaan komt, weet
hij niet precies. Maar het zat er op
Man bijt Hond-boer Frans Zwaagstra mist alleen nog een vrouw 'die op het
land werkt en ouderwets in de kleren zit'. foto Nadine Maas/GPD
de lagere school al in. Snoepjes?
Hij kauwde liever op een wortel.
„Wat anderen leuk vonden, daar
vond ik niks aan. Een nieuwe
fiets? Nee, een fiets moest oud
zijn, er moest roest aan zitten. Ik
had kleren aan die smerig en stuk
waren. Ik ben altijd een buiten
beentje geweest."
Op de middelbare school ging hij
