Vliegtuigen stonden klaar
om Axel te bombarderen
zeeland [27
Getuigen vertellen over
hun Slag om de Schelde
Veel activiteiten op
Dag van de Klant
PvdA, CDA en WD
gaan met elkaar door
regioagenda
De Slag
om de Schelde
Hulst nog eens beloond voor beste ouderenbeleid
zaterdag 19 september 2009
Het is 65 jaar geleden dat de bevrij
ding van Zeeland werd ingezet met
de Slag om de Schelde. De krant
blikt tot eind november (toen de eer
ste geallieerde schepen naar Antwer
pen voeren) terug op die tijd.
door Harmen van der Werf
Onvoorstelbaar veel geluk heeft de
bevolking van Axel gehad. De stad
kwam de bevrijding in september
1944 zeker niet zonder kleerscheu
ren door. Veertig burgers verloren
het leven, aldus Axelaar Johan de'
Brouwer, indertijd negen jaar. De
schade aan huizen en andere ge
bouwen was groot. „Maar het had
veel erger kunnen zijn, als de Pool
se militairen er niet in waren ge
slaagd in de nacht van 18 op 19 sep
tember een brug over het kanaal
Axel-Hulst te slaan", weet De Brou
wer die later de oorlogsgeschiede
nis heeft uitgeplozen. „De strijd
om Axel duurde al een paar dagen.
Vliegtuigen stonden klaar om een
bombardement uit te voeren op
Axel, maar de Polen waren dat ge
lukkig voor." Het weer hielp mee.
„Het was potdicht van de mist die
19de september."
De Duitsers hadden al veel eerder
voorbereidingen getroffen om de
geallieerde troepen op te houden
in Oost-Zeeuws-Vlaanderen. Van
de Axelse Sassing tot De Paal aan
de Westerschelde was land onder
water gezet, een vertrouwde Hol
landse oorlogstactiek om vijanden
op afstand te houden. Volgens De
Brouwer is de onderwaterzetting
al in januari 1944 begonnen, dus
ver voor de invasie in Normandië.
„Soldaten van de Duitse genie gin
gen regelmatig peilen hoeveel wa
ter er nog stond."
Johan de Brouwer was negen jaar ten tijde van de bevrijding van Axel op
19 september 1944. foto Peter Nicola i
der heeft drie oudere Duitse mili
tairen nog eten en drinken gege
ven", herinnert De Brouwer zich.
„Blij dat ze waren. Ze waren ook
maar als dienstplichtigen op pad
gestuurd."
Na de bevrijding van Axel lagen in
de omgeving her en der Duitse sol
daten begraven. De Brouwer ziet
het nog voor zich. „Ze lagen vaak
maar half in de grond. Laarzen sta
ken er soms nog bovenuit. Die
werden gestolen, door Belgen, die
achter de geallieerden aan trokken.
Maar er zijn ook Zeeuws-Vlamin
gen gesignaleerd die aan lijkenpik-
kerij deden. Wat wil je? Veel men
sen hadden alleen nog klompen.
Die Duitse soldatenlaarzen waren
van zuiver leer. Dat was goed
schoeisel en de winter kwam er al
snel aan."
De bevrijding kondigde zich al da
gen voor 19 september 1944 aan in
Axel. „Veel Duitsers trokken voor
bij. Helemaal haveloos Mijn moe
Z
mmmm&mmmtmmmmmmmmmmsimm -s m - sssssmm
door Hamien van der Werf
AXEL - Jarenlang durfde hij niet
naar Zeeland te komen. De Engel
se vliegenier Herb Davy was be
trokken bij het bombardement
van de dijk van Westkapelle in
1944. zijn commandant feliciteer
de hem direct na afloop „Onze
missie was succesvol", zegt Herb
Davy 65 jaar na dato in de film Stil
le Getuigen van de Slag om de Schel
de. „Alleen spijtig", voegt hij geë
motioneerd toe, „dat zoveel men
sen daarbij hun leven hebben ver
loren."
Het verhaal van Herb Davy, ge
filmd in een vliegtuig boven Wal
cheren, is één van de indrukwek
kendste momenten in de film Stil
le Getuigen van de Slag om de Schel
de, die gisteren in première ging in
het Gdynia oorlogsmuseum bij
Axel. Fifi Visser en Gijs Haak uit
Middelburg maakten de film in op
dracht van Stichting Cultureel Erf
goed Zeeland (SCEZ).
„Nu kan het nog, ooggetuigen aan
het woord laten", verklaart Leo
Adriaanse van SCEZ, „en de Slag
om de Schelde verdient deze extra
aandacht."
SINT-JANSTEEN
De middenstanders in Sint-Jan-
steen leggen zaterdag 26 september
de rode loper uit voor klanten en
andere belangstellenden. Tijdens
de 'dag van de klant' zijn er in de
winkels demonstraties, proeve-
rijen en aanbiedingen. De nieuwe
collectie winterkleding wordt tij
dens een modeshow gepresenteerd
en er is kinderanimatie.
Vierentwintig mensen werkten
opënhartig mee aan de film,
Zeeuwen van alle oevers van de
Westerschelde, geallieerde militai
ren en één Duitse soldaat. „Het
was moeilijk een Duitser voor de
camera te krijgen", zegt Fifi Visser.
„Uiteindelijk hebben we Karl
Schrade gevonden, die na de oor
log als krijgsgevangene in Enge
land terechtkwam en daar is geble
ven." Schrade zat op Walcheren.
„Ze haatten ons", is zijn indruk
van de bevolking. „Toch kregen we
drinkwater aangeboden, toen we
als gevangenen naar Vlissingen
moesten lopen."
'Stille getuigen' lopen als een rode
draad door de film, voorwerpen
die de geïnterviewden herinneren
aan de bevrijding. Harold Vervaet
uit Biervliet toont hulzen van de
eerste Canadese granaten. Bep van
de Velde uit Ellewoutsdijk koestert
een stuk rode parachute, waaruit
ze een jurk maakte. „Groos dat ik
was!" De Slag om de Schelde komt
zo tot leven in de film. Gisteren
kregen de basisscholen in Axel er
al een dvd van. Volgende week ligt
die in de bus bij andere Zeeuwse
scholen.
SCHOONDIJKE
De besturen van de West-Zeeuws-
Vlaamse afdelingen van PvdA,
CDA en WD vergaderen maandag
over de weg naar de gemeente
raadsverkiezingen van volgend
jaar. De drie landelijke partijen
trekken, aangemoedigd door regio
nale ondernemers, samen op om
inwoners meer en directer bij de
politiek te betrekken.
HULST - Vertegenwoordigers van ouderenplatform Se-
niorNu! hebben gistermiddag in het stadhuis van Hulst
de individuele organisaties in het zonnetje gezet die bij
dragen aan het ouderenbeleid in de gemeente Hulst.
Leden van de Seniorenraad en medewerkers van zorg-
stichtingen Curamus en Zorgsaam, de Woonstichting
en de Stichting Welzijn Hulst kregen een zilveren speld
uitgereikt door Janke van der Zaag van SeniorNu! Eer
der dit jaar werd Hulst door het platform onderschei
den met de juryprijs en de publieksprijs als gemeente
met het beste ouderenbeleid van Nederland.
Van der Zaag beklemtoonde dat Hulst die prijs vooral
heeft gewonnen, omdat de samenhang en samenwer
king tussen de verschillende organisaties die actief zijn
op het gebied van ouderenzorg zo goed in elkaar
steekt. foto Peter Nicola i
ZATERDAG
AXEL
Centrum, 11.00 uur: Bevrijdingsstreetpa-
rade met catwalk;
Watertoren, 13.00 uur: Bevrijdingsfiets
tocht;
Kennedypiein, 19.15 uur: Bevrijdingstap
toe;
Café Cambrinus, 7.30 uur: Opa de Ko
ning toertocht over verschillende afstan
den;
Schuttersterrein, 14.30 uur: Schieting
op staande wip;
CLINGE
Café de Troubadour, 13.30 uur: Kaarten;
HOEK
Koudepolderstraat, 11.00 uur: Truck
show;
HULST
Praktijkschool, 10.00 uur: Open huis
jeugdcircus Reinardi;
KOEWACHT
De Vlaschaard, 20.00 uur: Dansavond;
LAMSWAARDE
Café de Lamsoren, 21.30 uur: Disco;
Dorpskern, Kermis;
OSSENISSE
Hof ter Nesse, 19.30 uur: Kaarten;
SPUI
Drie Gehughten, 20.00 uur; Bingo;
TERNEUZEN
De Veste, 9.00 uur: Koersbal;
Kinderboerderij, 9.30 uur: Ezeltjesdag;
Dierenasiel, 10.00 uur: Open dag;
WESTDORPE
Fortstraat, 18.30 uur: Barbecue en be
kendmaking carnavalsprins de Koeters;
Scoutinggebouw, 14.00 uur: Reünie;
IJZENDIJKE
Basisschool Schuttershoek, 13.00 uur:
Rommelmarkt;
ZONDAG
BIERVLIET
Konijnenbergweg 1,12.00 uur: Old ti
merdag Agrarisch Jongeren Kontakt west
Zeeuws - Vlaanderen;
CADZAND- BAD
Strandpaviljoen de Zeemeeuw, 10.30
uur: Trimloop over 1 en 7,5 kilometer;
CLINGE
Café de Troubadour, 13.30 uur: Kaarten;
GROEDE
Lutherse kerk, 15.00 uur: Concert jong
regionaal talent;
HULST
De Lieve, 14.30 uur: Uit op zondag;
Reynaertcollege aan de Gildenstraai,
Reynaert mars over 7,15 en 25 kilome
ter;
LAMSWAARDE
Cafe de Lamsoren, 14.30 uur: Kermis;
WESTDORPE
Schuttersterrein, 14.30 uur: Schieting.
