13
O
'Dit is een van de
beste paspoorten
in de wereld'
O
1
N
H
'Hopelijk maken ze een bommetje in die centrale opslag, voor het
geval er weer vreemde laarzen de grens over marcheren'
-
vrijdag 18 september 2009
Bart Jacobs, hoogleraar computerbeveiliging
Rene van der Linden
Wim van Hekelen foto's ANP
m
Aanpassingen van het pas
poort volgen elkaar de
laatste tijd in hoog tempo
op. Geen betrokkene
spreekt meer van 'fraude
bestendig'.
Ruim veertig jaar moesten
Nederlandse burgers het
doen met het 'zwarte
vodje', een paspoort met
zwarte omslag dat in het begin
van de jaren vijftig van de vorige
eeuw was ontworpen. Dat die
makkelijk was te vervalsen, was
een publiek geheim.
Toen de lidstaten van de Europese
Unie in 1981 besloten een Euro
pees model in te voeren, wilde Ne
derland meteen een grote inhaal
slag maken. Een fraudebestendig
paspoort moest er komen, maar
die ambitie ging ten onder in een
strijd tussen de ministeries van
Binnenlandse Zaken en Buiten
landse Zaken over de regievoering.
Dat kwam aan het licht dankzij
een parlementaire commissie. Die
was in 1988 aangesteld, toen was
gebleken dat het bedrijf dat de
identiteitsbewijzen zou ontwikke
len niet in staat bleek aan zijn ver-
plichtigen te voldoen.
De 'paspoortaffaire' leidde uitein
delijk tot het aftreden van Wim
van Eekelen, de minister van De
fensie, en René van der Linden, de
staatssecretaris van Buitenlandse
Zaken. De positie van minister
Hans van den Broek van Buiten
landse Zaken hing aan een zijden
draadje en er dreigde een kabinets
crisis.
In 1995 verscheen dan eindelijk de
nieuwe pas, met een rode kaft dit
keer en een beeldverhaal op alle
pagina's over de Nederlandse ge
schiedenis. Dit 'maximaal fraude
bestendige' paspoort bevatte tal
van technische snufjes en kenmer
ken, maar binnen een jaar bleek al
dat de foto gemakkelijk te verwij
deren was. In de zomer van 1996
waarschuwde justitie voor de frau
degevoeligheid van het identiteits
bewijs.
Alle reden voor het kabinet om op
dracht te geven voor een verbeter
de versie. Die verscheen in 1997 en
bleek ook al snel te vervalsen. In
2001 kwam het huidige model uit.
Daaraan is in 2006 een chip toege
voegd, waarop biometrische gege
vens worden vastgelegd. Eerst al
leen een foto en persoonsgegeve
ns, vanaf maandag dus ook twee
vingerafdrukken.
Wijs geworden van de debacles ge
bruikt geen betrokkene meer het
woord 'fraudebestendig' als het
om nieuwe identiteitsbewijzen
gaat. „Dit is een van de beste pas
poorten in de wereld", klinkt het
nu uit de mond van een woord
voerder van Binnenlandse Zaken.
Toch geen irisscan op paspoort
Biometrische kenmerken
Biometrie is een technologie die het mogelijk maakt om bepaalde unieke,
persoonsgebonden kenmerken waar te nemen, te meten en vast te leggen.
I FaceGrab
Checking identity...
Gelaatscan
De gelaatscan is een digitale foto
waarbij elektronisch een aantal
(geometrische) kenmerken (zoals
de positie van de ogen, afstanden
tussen de ogen, neus en mond
hoeken) worden gemeten en de
contouren van het gelaat vastge
legd.
ms
Vingerafdruk van linker- en rechter wijsvinger
De elektronische vingerafdruk wordt gemaakt door de lijnen, de eindpunten,
takken, knopen, lussen en inkepingen in de afdruk en de richting en de dichtheid van
de lijnen te scanen. Een vingerafdruk is in feite een digitale zwart-wit foto van een
vinger, die vervolgens ook digitaal wordt opgeslagen. Bij verificatie wordt opnieuw
een opname van dezelfde vinger gemaakt, die wordt vergeleken met de opname in
het paspoort. Als het nemen van vingerafdrukken tijdelijk onmogelijk is, kunnen
lidstaten een paspoort afgeven met een geldigheidsduur van 12 maanden of
minder. Is het afnemen blijvend onmogelijk, dan is het paspoort 5 jaar geldig.
Met de opslag van twee vingeraf
drukken voldoen de Nederlandse
reisdocumenten aan de Europese
richtlijnen.
Die zijn in 2003 vastgesteld, mede
op aandringen van de Verenigde
Staten. Die dreigden met een aan
gescherpte visumplicht voor Euro
peanen, als de passen niet werden
aangepast.
De VS zag het liefst dat in de pas
poortchip ook een irisscan wordt
opgenomen, maar dat vonden de
Europese ministers destijds te ver
gaan.
Minister Hirsch Ballin van Justitie
zei in juli tegen het Mensenrechtco-
mité van de Verenigde Naties dat
de vingerafdrukken in de Neder
landse paspoorten mogelijk 'op ter
mijn' toch worden vervangen door
de irisscan. De opslag daarvan zou
juridisch gezien minder gevoelig
liggen.
Dat laatste is nog maar de vraag,
vinden juristen. Hirsch Ballin is in
ieder geval abuis met zijn opmer
king, stelt het ministerie van Bin
nenlandse Zaken: de irisscan komt
niet op het paspoort.
Wie vanaf maandag een nieuw pas
poort ophaalt, moet zich met een
vingerafdruk identificeren.
Bij de landsgrenzen is dat nog niet
aan de orde, aangezien de mare
chaussee nog niet over de beno
digde technische middelen be
schikt.
Wanneer dat wel het geval zal zijn
kan het ministerie van Justitie nog
niet zeggen.
