De lange
werkdagen
van generaal
De Kruif
spectrum IO
Zaterdag 5 september 2009
Hij heeft de leiding over
40.000 militairen, onder
wie 25.000 Amerikanen.
Uniek voor een
Nederlander. Een dag in het
spoor van generaal-majoor
Mart de Kruif, bevelhebber
van de ISAF-troepen in
Zuid-Afghanistan. „Ik wil de
mannen in de ogen kijken."
door Hanneke Keultjes
foto's Cynthia Boll/GPD
Van een afstandje ziet Now
Zad, in de Afghaanse provin
cie Helmand, er uit als een
welvarende stad. De muren
van de honderden huizen
zijn zo perfect glad, dat het lijkt alsof ze
net door een stukadoor onder handen zijn
genomen, in plaats van te zijn bestreken
met handenvol modder. Maar de straten
tussen deze quala's zijn verlaten.- Sinds
2006 durft geen Afghaanse burger zich
meer in de stad te vertonen. Now Zad is
een mijnenveld van geïmproviseerde bom
men. Dit is taliban-gebied.
Op ANP Hill, een heuvel genoemd naar de
Afghaanse Nationale Politie die helemaal
niet in het gebied aanwezig is, tuurt gene
raal Mart de Kruif met zijn verrekijker het
stadje in. „Hier is echt nog nooit een Ne
derlander geweest."
Vandaag brengt De Kruif een bezoek aan
Amerikaanse mariniers die de controle
over Now Zad proberen terug te winnen.
Ze hebben op het mini-kampement, één
van de 160 vooruitgeschoven posten in het
zuiden van Afghanistan, niet veel tot hun
beschikking. Er is geen stromend water,
geen elektriciteit, de maaltijd bestaat uit
noodrantsoenen en tandenpoetsen en
scheren, wat ondanks de Spartaanse om
standigheden verplicht blijft, gebeurt bo
ven een plastic teiltje met lauw water. Sla
pen doen de militairen in de openlucht in
geïmproviseerde bedjes, vaak lege munitie-
kisten. In de zomer zijn temperaturen van
60 graden niet ongebruikelijk en aan het
poederachtige zand, valt niet te ontsnap
pen.
Toch zijn de mariniers opgetogen. Er zijn
een paar wolkjes aan de hemel versche
nen, de eerste in maanden. Een teken dat
het weer een tikkeltje koeler wordt.
Ondanks de moeilijke omstandigheden
zijn de Amerikanen in Now Zad vastbera
den. Ze proberen de taliban, die via de eni
ge bergpas continu Voorraden aanvoeren,
uit te hongeren door de toegangsweg af te
grendelen. Tot dusver zonder veel succes,
erkent sergeant-majoor Ernest Hoopii. „Ze
zoeken gewoon een andere weg dwars
door de bergen."
Weelderige fruitboomgaarden ontnemen
het zicht op de rotsachtige heuvels. Al
meerdere keren hebben de troepen ge
vraagd de bomen af te branden. Maar daar
wordt geen gehoor aan gegeven. Begrijpe
lijk, oordeelt Hoopii: „Als de bewoners
hier ooit terugkomen, moeten ze met de
vruchten van die bomen weer een bestaan
kunnen opbouwen."
De Kruif is onder de indruk van wat hij
'het Stalingrad van Helmand' noemt. De
posten van de mariniers, een in de stad, de
ander op de heuvel, zijn zwaarbevochten.
„Dit is de plek waar Hollywood in de toe
komst films over maakt", stelt hij.
Het verschil met november 2008, toen De
Kruif het bevel over de zuidelijke regio
overnam, is groot. Destijds waren er
20.000 manschappen in het gebied, dat
6 provincies beslaat. Nu zijn het er 40.000.
Vooral de aanvoer van Amerikaanse mari
niers heeft het werk van De Kruif verge
makkelijkt. „We hebben meer middelen
en kunnen meer doen. Boots on the ground
noemen we dat. Nu bereiken we plekken
waar we voorheen helemaal niet kwamen.
De taliban zijn daar niet blij mee. De inkt
vlek (het gebied dat de internationale troe
penmacht onder controle heeft, red.)
wordt aan alle kanten groter."
De operaties van Amerikanen, Canadezen
en Britten in Helmand, Kandahar en Farah
zijn ook in Uruzgan, de provincie waar de
meeste Nederlandse militairen zitten,
merkbaar. „Op het moment dat wij de
druk begonnen op te voeren, hebben de
taliban veel mannen en materieel uit Uruz
gan weggehaald. Het capabele leiderschap
ging daar als eerste weg. Van die ruimte
maakt de Task Force Uruzgan goed ge
bruik."
Ook in Farah worden langzaam vorderin
gen gemaakt. Op een vooruitgeschoven
post bij Delaram, dat Amerikaanse mari
niers van het Task Force Leatherneck voor
een periode van zeven maanden 'thuis'
mogen noemen, is de verandering het
grootst. „Acht maanden geleden was hier
niks", stelt De Kruif Tijdens een werk-
lunch hoort de generaal - zonnebril op het
hoofd, flesje water in de hand - het laatste
nieuws over de drie vooruitgeschoven pos
ten in Helmand en Farah die hij bezoekt.
De prijs die de Amerikaanse mariniers
voor die vooruitgang moeten betalen, is
hoog. Aan de muur wordt het logo van
het tweede bataljon van het derde US Ma
rine Corps geflankeerd door zowel de
Amerikaanse als Afghaanse vlag. Promi
nent in het midden hangen acht 'dogtags',
naamplaatjes"van collega-mariniers die de
soms hevige strijd niet hebben overleefd.
De Kruif heeft recent nog de herdenkings
bijeenkomst van vijf van hen bezocht.
„Zo'n ceremonie is erg aangrijpend. Als
dat je niks meer doet, dan ga ik me zorgen
maken. Ik ben me er altijd van bewust dat
ik degene ben die de eindverantwoordelijk
heid draagt. Je maakt hier het hele spec
trum aan menselijke emoties mee. Laatst
wisten militairen op een buitenpost een
5-jarig meisje met tbc te helpen. Dat is dan
weer geweldig."
De volgende basis die De Kruif aandoet is
Golestan. Het is een tripje van twintig mi
nuten in een helikopter, over de weg zou
het veertien uur zijn - als het voertuig on
derweg niet op problemen (bermbom of
vuurgevecht) stuit. De weg bestaat slechts
op papier, in werkelijkheid is er niets dan
zand. Nieuwe rantsoenen en water wor
den daardoor meestal door helikopters ge
dropt. Gisteren zat er een zeldzame trakta
tie bij: een watermeloen. Ook De Kruif
-visite is immers ook zeldzaam - krijgt
een schijf aangeboden.
Het handjevol militairen dat op de post ge
legerd is, heeft met granaathulzen en siga
rettenpakjes een kaart van het gebied ge-
