voor al dat leed
Barry Atsma moet meer
gaan kiezen, bekijken
wat hij echt nodig heeft
'Ik voel absoluut de historische verantwoordelijkheidZeker in dit geval.
Er leven nog zoveel mensen die de Watersnoodramp hebben meegemaakt.
Ben Sombogaart, regisseur van De Storm
Barry Atsma speelt de rol van Aldo. Samen met Julia keert hij terug naar
het rampgebied om te zoeken naar haar baby.
door Ali Pankow
Barry Atsma speelt Aldo
in De Storm. De rol staat
dichter bij zijn eigen be
levingswereld dan Oidipoes,
een rol die hij vorig seizoen
op het toneel indrukwekkend
mooi vertolkte. „Oidipoes
vergt voor mij als acteur veel
meer inspanning om zo'n per
sonage te kunnen snappen en
te spelen."
Spelen in een Griekse tragedie
vindt hij een geweldige uitda
ging. „Maar daar komen relatief
maar weinig mensen naar kij
ken. Bij een film als De Storm is
de exposure vele malen groter."
Er zijn meer verschillen. „Op de
toneelvloer is er geen editor die
zegt wat ik goed of fout doe. Zo
dra het gordijn open gaat, ben ik
zelf verantwoordelijk voor het
vervullen van mijn rol. Op de
filmset bied ik als acteur zes tot
acht mogelijkheden aan voor de
invulling van een scène. Daaruit
kan een keus worden gemaakt.
Bij opnamen van een film kun je
dus nog wel miskleunen. Op het
toneel moet je het tijdens de op
voering zelf zien te rooien."
Atsma beoefent zijn vak als thea
termaker heel divers: toneel,
film, regisseur, sinds kort ook
schrijver (monoloog Denne).
Is het kwestie van 'onderzoek al
le dingen en behoud het goede'?
„Dat is wel mooi, zo'n religieus
getinte vraag. Dat past wel van
uit Zeeland. Maar inderdaad, ik
ben nu vijftien jaar bezig in dit
vak en ik heb 'ja' gezegd tegen
heel veel dingen die ik kreeg aan
geboden. Ik wil eerst heel veel ijs
jes proeven, voordat ik kan kie
zen welk ijsje ik echt wil bestel
len, ik heb altijd het geluk gehad
met fantastische mensen te kun
nen werken. Film vind ik leuk,
maar toneel blijf ik ook zeker
doen. Bij Toneelgroep Amster
dam krijg ik prachtige rollen.
Het komend seizoen in Romeinse
Tragedies en met Angels of Ameri
ca gaan we een tournee over de
hele wereld maken."
„Of zich al een voorkeur begint
af te tekenen tussen al die ijsjes?
Nou, ik moet in elk geval meer
gaan kiezen. Goed kijken naar
wat ik echt wil en wat ik nodig
heb. Ik heb net een tweede kind,
dat vergt ook tijd. Ik kan niet
meer alles doen zoals voorheen:
's ochtends een stemmetje in
spreken, 's middags spelen op de
filmset en 's avonds op het to
neel staan."
Atsma heeft in zijn persoonlijk
leven twee nadrukkelijke herin
neringen aan water. ;,Toen ik
vier jaar was, ben ik overboord
gevallen van de boot van mijn
ouders in een haventje met heel
troebel water. Mijn vader is mij
toen direct nagesprongen. Met
één greep had hij me vast. Maar
dat beeld dat ik had onder water
van mijn vader die wijdbeens bo
ven mij in dat water sprong, zie
ik nog steeds voor me.
De tweede ervaring is van veel la
ter toen ik met vrienden ging
zeezeilen. Dat is toen behoorlijk
fout gegaan door slecht weer.
Een goede vriend van mij heeft
het maar ternauwernood over
leefd. Ook dat beeld van de terug
komst in de haven met die
vriend die er slecht aan toe was
en met een gescheurd zeil is een
blijvende herinnering voor me."
Het doel van De Storm voor hem
is aan de hand van een persoon
lijk drama de enorme invloed
van de watersnoodramp in 1953
invoelbaar te maken.
Als hij nu na het zien van de
film één onderdeel in zijn vertol
king zou mogen veranderen, wat
zou dat dan zijn? „In sommige
scènes spreek ik het Zeeuws niet
zo goed uit. Dat vind ik echt
heel erg. We zijn daarin gecoacht
door de van oorsprong Zeeuwse
acteur Bram Kwekkeboom. Toen
ik de film zag, viel het me met
een op dat mijn uitspraak af en
toe niet klopt. Ik bied daar speci
fiek het Zeeuwse publiek mijn
nederige excuses voor aan."
haal, die waar gebeurde ramp. We
hebben het hier niet over een lul
lig verhaaltje, maar over dat histo
risch besef en inderdaad over ons
collectieve geheugen. En dankzij al
die inzet en wetend wat er alle
maal fout had kunnen gaan, dan
vind ik dat we in dit geval meer
dan 100 procent hebben bereikt."
De poster van 'De Storm' roept asso
ciaties op met die nostalgische afbeel
ding van 'Gone with the wind' met
Clark Gable en Vivian Leigh. Was
dat de bedoeling?
„Wellicht heeft dat bij de ontwer
pers meegespeeld. Het komt niet
van mij. Ik laat dat grotendeels aan
hen over. Voor mij gaat het erom
dat zo'n poster het gevoel van de
film weergeeft. Bij het eerste ont
werp stonden overigens de hoofd
rolspelers er niet op. Dat vond ik
echter wel van groot belang."
foto Phil Nijhuis
„Bij een film als deze kunnen er
dingen ontzettend fout gaan. Wer
ken met water is zo moeilijk.
Koud, nat. Dat wilde ik natuurlijk
ook. Ik wilde de acteurs in de kou
laten spelen. Het moest realistisch
zijn. De toeschouwers moeten
meevoelen, als het ware mee bib
beren en die ontzetting van toen
voelen. Maar met zulke opnamen
neem je grote risico's. Dankzij de
enorme inzet van heel veel men
sen is het allemaal gelukt. Zo'n be
drijf als Hectic Electric voor alle
speciale effecten. Die mensen heb
ben veel meer gedaan dan waar ze
echt voor betaald zijn. Dat geldt
voor meer mensen. Ik denk dat
het te maken heeft met het ver
Na 'De Storm' volgt 'Knielen op een
bed violen'?
„]a, de verfilming van het boek
van Jan Siebelink. Ik heb veel met
«grote gebeurtenissen in de geschie
denis. Dit is natuurlijk anders dan
De Tweeling en De Storm, maar het
geeft wel een tijdsbeeld van een be
langrijke periode in Nederland zo
tussen 1948 en 1968. Verder zijn er
plannen voor de verfilming van
Hasse Simonsdochter, een boek van
Thea Beekman. Daar schrijven ook
Rik Launspach en Marjolien Beu-
mer het script voor. En in het voor
jaar van 2010 begin ik met de opna
men voor Isabelle, de verfilming
van een boek van Tessa de Loo."
fasen van het script betrokken ge
weest. Dat is ook goed. Een schrij
ver moet zich natuurlijk nooit la
ten remmen door een regisseur.
Anderzijds kun je als auteur na
tuurlijk alles bedenken, maar als je
het echt wilt laten verfilmen,
moet het wel realiseerbaar zijn. Ik
schrijf dus niet mee, maar houd de
mogelijkheden in de gaten, zodat
we achteraf niet voor verrassingen
komen te staan. Zo is het bij Bride
Flight en eerder bij De Tweeling
ook gebeurd."
Vrijwel elke kunstenaar streeft bij
het maken van een product naar 100
procent? Hoever ben je gekomen met
'De Storm'?
Regisseur Ben Sombogaart
