Langzaam weer naar een voldoende
Ui jij
barometer
10
Dré de Jong
Bourgondia
Jan Pollemans
Supermarkten I -
Rob Franken
ROG West-Brabant
Jan Hoppen
Heja
Lilianne van der Ha
Agrariër
Geert v.d. Horst
Rabobank
Willem Jonkmans
DTZ Zadelhof?
Henk v. Koeveringe
De Roompot
Paul Nijskens
Rewin
Chris Rutten
Kamer van Koophandel
David Luteijn
BZW Zeeland
Chris Rutten
Kamer van Koophandela
Wachten op betere tijden.
De vakantie is weer voorbij
voor de meesten onder ons
en dat heeft het algemeen denken
in onze economische situatie wat
positiever gemaakt. Iedereen is
uitgerust, heeft nieuwe ervarin
gen opgedaan en gaat er weer
met frisse moed tegenaan. Lang
zaam maar zeker wordt ook de
berichtgeving wat positiever. We
hebben het ergste gehad, zeggen
veel kenners. En ook onze ex
perts zien een opgaande lijn, van
5,6 voor de vakantie naar een 5,9
nu. Maar, waarschuwen zij wel,
het gaat niet vanzelf, we zullen er
met zijn allen hard aan moeten
trekken.
Geert van der Horst: 5,0
Industriële productie stabiliseert voorzich
tig
De Nederlandse industrie produceer
de in juni 13% minder dan precies
een jaar geleden. Dé daling van de ge
middelde industriële dagproductie is
in dezelfde orde van grootte als die in
de zes voorgaande maanden. Ook in
andere Europese landen daalde de in
dustriële productie in de voorbije
maanden fors. De eerste tekenen van
voorzichtige stabilisatie zijn weliswaar
zichtbaar, maar vanuit historisch per
spectief blijven de niveaus laag. De
voorraaddynamiek speelt hierbij een
grote rol. Achteraf kan worden gecon
cludeerd dat bedrijven in reactie op
de kredietcrisis hun voorraden fors
hebben teruggeschroefd. Aan dat pro
ces lijkt nu een einde te komen. In de
komende maanden zullen onderne
mingen hun voorraden weer opbou
wen. Dit kan een impuls leveren aan
de wereldwijde vraag en daarmee ook
de productie. De iets positievere stem
ming over de orderpositie wijst er
eveneens op dat de productie de ko
mende maanden ook in Zuidwest-
Nederland wel weer eens iets uit het
dal zou kunnen klimmen. Toch blijf
ik de komende periode nog huiverig
voor de weerbaarheid van een niet on
aanzienlijk deel van het hier aanwezi
ge bedrijfsleven.
Rob Franken: 8
Herstel wordt zichtbaar
Een onvervalste 8 wederom. De teke
nen van economisch herstel zijn we
reldwijd zichtbaar, al zal bij ons het
dal nog echt wel wat dieper gaan. We
zijn een echt exportland en dus moet
het elders eerst goed aantrekken voor
het bij ons beter wordt. Tweederde
deel van deze crisis is psychologie, zit
tussen onze oren. We zijn niet arm,
we brengen vele miljarden meer naar
onze spaarrekeningen. We durven
het geld echter niet meer uit te geven
en aangezien onze economie geba
seerd is op "rollend geld" hebben we
dus een probleem. Alle "azijnschrij-
vers" ik houd het maar netjes), ook
in deze rubriek versterken het gebrek
aan vertrouwen en verdiepen of ver
lengen daarmee de crisis met alle ge
volgen van dien. Deze crisis kan ech
ter ook veel opleveren. De belangrijk
ste zijn misschien wel dat de bomen
niet tot in de hemel doorgroeien en
een zekere herschikking op de arbeids
markt. En als deze periode ook nog
eens oplevert dat de financiële wereld
"aan de ketting gaat" en dat onze pen
sioengelden nooit meer risicovol be
legd mogen worden, komen er nog
rijker uit dan we er in gingen.
Chris Rutten: 6
Bodem crisis bereikt
CIJFERS
05-'09
06-'09
07-'09
09-'09
Rob Franken Voorzitter ROC West- Brabant
7,5
7,0
7,0
8,0
Willem Jonkmans Directeur DTZ Zadelhof
5,0
5,0
5,2
6,0
Chris Rutten Voorzitter Kanier van Koophandel
4,5
4,5
4,5
6,0
Guust Verpaalen Directeur Phidelity Consultancy
6,0
5,0
5,0
5,0
Jan Hoppen Directeur Heja
6,5
5,0
5,0
5,0
Chris van Loon Bestuurder De Unie
5,5
5,5
4,0
5,5
Paul Nijskens Directeur Rewin West-Brabant
6,0
6,0
6,5
6,5
Lilianne van der Ha Agrarisch ondernemer
6,0
6,0
4,5
5,0
David Luteijn Voorzitter BZW Zeeland
6,0
6,0
6,5
6,0
Henk van Koeveringe Directeur Roompot Groep
6,5
6,0
6,0
6,5
Jan Pollemans Supermarktdeskuudige
7,0
7,0
6,5
6,5
Geert van der Horst Directeur Rabobank Roosendaal
4,8
4,8
5,0
5,0
Joris Jansen Eigenaar restaurant Auberge des Monies
6,5
6,5
7,0
7,0
Dre de Jong Directeur Bourgondia
6,5
6,5
6,5
5,0
i
Guust Verpaalen
Consultant
Joris Jansen
Auberge Des Moules
Hoe komt de economie na de zomer
vakantie uit de startblokken? Deze
vraag houdt de gemoederen ook in
Zuidwest- Nederland bezig. Daarbij
zijn onze ogen vooral gericht op de
bouwsector. De orderportefeuille van
veel bouwbedrijven is flink geslon
ken. Ook de industrie, de transport
sector en veel dienstverleners zitten
met smart te wachten op betere tij
den. Er zijn signalen dat de bodem
van de crisis is bereikt. Toch zien we
in Nederland op korte termijn nog
geen duidelijk herstel. De werkloos
heid zal immers nog stevig groeien.
Dit komt het consumentenvertrou
wen niet ten goede.
Henk van Koeveringe: 6.,5
De handen ineen slaan
Vandaag is het 12 augustus, de AEX
is voor het eerst langere tijd een beet
je teruggevallen. De rally naar meer
dan 285 punten was door velen niet
voorspeld. Een hoopvol teken. Maar
één zwaluw maakt nog geen lente.
Het is echter wel een teken van ver
trouwen en hoop in deze malaise. De
reële economie, ook in onze regio,
gaat een zwaar kwartaal tegemoet. De
bouw, metaal en alle daaraan verwan
te bedrijven zullen veel arbeidsplaat
sen verliezen. Hoewel de ingeschatte
hoeveelheid verloren arbeidsplaatsen
met 100.000 schijnt mee te vallen, is
de situatie nog steeds zeer ernstig. No
dig is dus een stevige economische sti
mulans. Zeeland kan daar zelf veel
aan doen, Delta hoofdkantoor, Zie
kenhuis Midden Zeeland, Hoge
school, dit soort instanties moeten
worden gemotiveerd hun plannen
vooruit te trekken. Het is een kwestie
van draagkracht stimulering in de vis
en schaaldieren sector, agro- verwer
kende industrie, nucleaire technolo
gie in Borssele; allemaal kansen die
we zeifin Zeeland sterk kunnen beïn
vloeden. Het schept banen, vertrou
wen en een duurzame toe
komst. Immers al dez« investeringen
genereren weer nieuwe uitdagingen
en banen. Bestuurders, toezichthou
ders; zet uw schouders hieronder, laat
ons gewest niet afhankelijk worden
van anderen maar laat ons zelf de han
den- ineen slaan, de kansen zijn er.
Vergeet niet dat historisch gezien Zee
land altijd later dan de anderen profi
teerde van nieuwe opleving. In de
geest van nieuw dit elan durf ik naar
een 6,5, maar dan wel allemaal mee
doen.
Willem Jonkmans: 6
Sociaal, economisch en milieuverantwoord
De eerste helft van 2009 ligt alweer
achter ons. En als we terugkijken dan
mag je wel stellen dat West-Brabant
er relatief goed doorheen lijkt te ko
men. De beurs zit in een opgaande
lijn en uit het buitenland komen
steeds meer positieve geluiden. Zijn
we dan er al? Wie het weet mag het
zeggen. De gang van zaken in de
bouwsector lijkt de grootste zorg
voor de komende tijd te zijn. Stimule
ringsmaatregelen mogen dan weÜST
waar afgekondigd zijn, maar de regel
geving biedt weinig speelruimte om
de procedures voor de bouw te ver
snellen. De banken willen weer, maar
worden geremd in het verstrekken
van de hoogte van de kredieten t.o.v.
de nderpandwaarde. Ondernemers,
investeerders moeten meer geld zelf
meebrengen. Wellicht remt dat het
herstel, maar op termijn lijkt dat niet
slecht. Waar zit dan wel de herstelmo
gelijkheid? Wat mij betreft in wat
men in Nederland aanduidt met
"duurzaamheid". Wij kiezen eerder
voor de uitdrukking SEM (Sociaal-
Economisch en Milieuverantwoord).
Want bij het herstel van de economie
hoort een nieuwe crisis, te weten: de
energie- en grondstoffencrisis.
SEM-ondcmemers zijn dan wat mij
betreft de winnaars. West-Brabant
moet daarin versnellen.
Dré de Jong: 5
Gun elkaar de handel
Het begint niet lekker te voelen, de
vakantie achter de rug, terughoudend
heid in het bedrijfsleven en particulie
ren, dit werkt door op onze econo
mie. Het beeld blijft voorlopig som
ber, terwijl de werkeloosheid (nog)
niet hoog is uiteindelijk is ruim 90%
aan het werk. "We moeten goed op
de kosten letten en geen gekke din
gen doen" is het motto van veel on
dernemers. Toch ben ik ervan over
tuigd dat, elkaar de handel gunnen,
een van de oplossingen is om de eco
nomische crisis te beperken. Het diep
tepunt in bijv. de huizenmarkt is al be
reikt en op sommige onderdelen is de
economie (tijdelijk) stabiel. Als er
geïnvesteerd moet worden is dit het
moment, de prijzen staan onder druk
en men heeft het nodig. Met positivi-
teit kunnen we meer bereiken. Des
ondanks toch maar een 5
David Luteijn: 6
Tijd voor lange termijnvisie
Leven tussen hoop en vrees. Zo kan
op dit moment het verwachtingspa
troon met betrekking tot onze econo
mische toekomst het beste omschre
ven worden. Herstel op de effecten
beurs en enkele meevallende halfjaar
cijfers aan de ene kant, met aan de na
dere kant bijvoorbeeld een sterke da
ling van de arbeidsproductiviteit als
signaal dat ons op de arbeidsmarkt
nog heel wat slecht nieuws te wach
ten staat. Grootste zorg geven in feite
de sterk achterblijvende bedrijfsinves
teringen.
Daar moet immers toch de basis voor
herstel liggen. Hier zou veel meer de
aandacht van de overheid naar uit
moeten gaan, in plaats van vrijwel en
kele aandacht voor koopkracht van
consument. Hier ligt mogelijk ook
een belangrijke reden dat onze econo
mische ontwikkeling het slechter
doet dan in de landen om ons heen.
Het wordt tijd om in ons land weer
serieus te denken aan het ontwikke
len van een lange termijn industriepo
litiek Zodat ook het nu bijna overbo
dige Ministerie van Economische Za
ken weer echt toegevoegde waarde
kan leveren.
