wonen 50
VRAAG ANTWOORD
Zijn de vissen dood als de
bliksem inslaat in de vijver?
O
LU
W
Onze oleander krijgt af en toe gele
bladeren en komt moeilijk tot bloei.
Door slagregens en harde wind is mijn
grote buxusbol uit elkaar gevallen.
Zaterdag 29 augustus 2009
wonen@wegener.nl
024-3650509
Vinger achter populair-
wetenschappelijke
kwesties op het
gebied van wonen.
Bij onweer is het verstandig
bescherming te zoeken. Wa
ter moet dan zeker gemeden
worden, want water geleidt
de elektriciteit van bliksem
heel goed. Zwemmen, surfen
en varen is dan levensgevaar
lijk. Raakt de bliksem het wa
ter, dan gaat de stroom alle
kanten uit en zal iemand ra
ken die aan het zwemmen is.
Wel is het veilig in boten met
een afgesloten, metalen hut.
Maar hoe zit het met vissen?
De kans bestaat dat zij een
blikseminslag niet zonder
kleerscheuren doorstaan. Ze
kunnen in de kramp schieten,
verdoofd worden, de rugge-
graat breken of inwendig let
sel oplopen of misschien wel
gedood worden.
De stroom verspreidt zich bij
een inslag gelijkmatig over
het hele water. Hoe groter de
afstand van het inslagpunt
(zowel aan het wateropper
vlak als op grotere diepte),
hoe kleiner de stroomsterkte.
Vissen in de buurt van het in
slagpunt (zowel aan het op
pervlak als onder water) over
leven de aanslag dus niet en
verder weg wel.
Vijvers hebben een nadeel en
een voordeel. Het nadeel is
dat ze meestal klein zijn. De
vissen hebben daarom bij een
inslag niet veel overlevings
kans. Maar het voordeel is
dat een blikseminslag in een
vijver niet gauw zal voorko
men. Bij een vijver staan im
mers vaak bomen die eerder
een doelwit van de bliksem
zullen zijn, omdat bliksem
het hoogste punt zoekt. De
bomen zijn dus een soort blik
semafleider voor de vissen.
Over de vraag hoe het de vis
sen in grote wateroppervlak
tes als meren, zeeën en ocea
nen vergaat, is heel weinig be
kend. Er is weinig tot geen on
derzoek naar gedaan. Het is
niet bekend of vissen in grote
aantallen worden gedood. On
weer op zee komt overigens
ook minder voor.
Samenstelling en redactie:
Frank Clevers en Charles Lennartz
Vreemd volk
in de tuin
Je vindt ze leuk of je hebt er helemaal niks mee. Je vindt
ze schattig of burgerlijk. Maar feit is dat de tuinkabouter
meer is dan een grappig persoontje in de tuin. Van
oudsher is hij beschermgeest van de tuin en daarmee
een teken van respect voor de natuur,
door Folly van Dijk
foto GPD
'Onze oleander in de pot
krijgt af en toe geel blad en
komt moeilijk tot bloei', mailt
de familie van de Velde ons.
„Af en toe een geel blad is bij
oleanders normaal", zegt des
kundige Romke van de Kaa.
Bleekgeel blad duidt vaak op
spint, een parasiet die toe
slaat als de plant te droog
staat. Oleanders staan graag
met hun hoofd in de zon en
met hun voeten in het water.
Op warme dagen hebben ze li
ters water nodig. Op koude
dagen mag er geen water in
de schotel blijven staan. Dit
kan eveneens leiden tot geel
blad en bladval. Mestgebrek
kan de eveneens de oorzaak
zijn. Geef in de zomer iedere
week vloeibare mest in het
gietwater. Overwinter de
plant zo licht mogelijk bij een
temperatuur van 4 tot 8 gra
den. Snoei liever niet."
Bij thuiskomst na haar vakan
tie bleek de ronde buxus in
de tuin van mevrouw Hou
wing flink 'toegetakeld'. 'De
bol van een meter doorsnee
was uit elkaar gevallen.
Waarschijnlijk door slagre
gens en harde wind", ver
moedt Houwing. Door de die
pe gaten ziet ze nu de kale
takken. 'Komt dit nog goed?'
„De buxusbol is zeker te red
den", zegt Romke van de Kaa.
„Maar hij moet wel drastisch
worden teruggeknipt, tot de
helft. Het resultaat is een gro
tendeels kale bol. Veel water
en een beetje mest zullen
hem weer doen uitlopen. Ver
volgens moet ieder jaar flink
worden gesnoeid. Daardoor
ontstaat een stevige bol die
elke onweersbui doorstaat."
Ook een vraag?
redactie.wonen@wegener.nl
Gezelschap voor
de tuinkabouter
Op zoek naar gezelschap voor
de tuinkabouter en geen zin
in bruggetjes, molentjes of
plastic reigers? Dan is een dier
van The Sheep Company
(www.thesheepcompany.nl)
een idee. Elke beschildering
van een schaap (standaard
70 centimeter hoog) is
mogelijk. Een workshop of
zelfschilderpakket van The
Sheep Company kan ook. Er
zijn sinds kort naast schapen
bovendien geiten, kalfjes en
ganzen die in vrolijke kleuren
de tuin kunnen bevolken.
Voor wie een konijn leuker
vindt: Jorine Oosterhout
ontwierp een mooi
gestileerd konijn, Jolly
Jack Rabbit van
29 centimeter hoog (zie
foto). Te koop in wit,
blauw of brons
(www.puhlmann.nl).
Laven, de figuren voor huis
en tuin waarvoor ooit veel
reclame werd gemaakt,
zijn 'uit'. Het aanbod op
laafgebied dat wij via winkels
en internet vonden, was
gerelateerd aan de Efteling.
Op Ebay staan er nog enkele
in de uitverkoop.
Tuinkabouters worden
gemaakt van steen,
keramiek of plastic en
hebben hun onafschei
delijke puntmuts, ro
de appelwangetjes en een ka-
bouterbaard. In hun hand dra
gen veel tuinkabouters een gie-
tertje of schepje, of ze duwen
een complete kruiwagen voort.
Vijverkabouters krijgen een hen-
geitje.
De meeste liefhebbers vinden
een of twee kabouters in hun
tuin wel genoeg. Maar er zijn
ook fans die hun gazon en bor
ders er helemaal vol mee zet
ten, liefst ook met een brugge
tje en molentje erbij.
Ondanks alle andere tuindecora-
tie die de laatste decennia op de
markt is gekomen, is de tuinka
bouter nog altijd razend popu
lair. Tuincentra staan er vol
mee en wie 'tuinkabouter' in
tikt op Google, ziet onder meer
een flink aanbod op vraag- en
aanbodsites als Marktplaats.
„Ik had er vroeger ook niks
