cultuur 125
Wind in haar en wapperende broekspijpen
c§>
Vipers doet even Middelburg aan
zeeland
nazomer
festival
Publieksscore
Nazomerfestival
vrijdag 28 augustus 2009
door Willem Nijsen
Llareggub. Een dorp aan de
kust. „Het is nacht. De ba
by's slapen, de boeren, de
vissers, de handelaren, de
postbode en de minnares, de
zwempotige mosselwijven en de
zindelijke huisvrouwen. Zij dro
men. Van de zeeroversdolle zee.
Van de doden. Van de havenhoe-
ren. Van het geld. Van rattenkruid-
koekjes en gewurgde parkieten en
schaamteloze blote meisjes. Van
bierkannen en melkbussen en
nooit eindigende breiwerken. Van
waar u nu bent, kunt u hun dro
men horen. Luister. De tijd gaat
voorbij. En de dageraad kruipt na
der."
Twee alwetende vertellers onthul
len, in vierhonderd kleine scènes,
wat er in de hoofden van zo'n zes
tig dorpelingen spookt. Niets blijft
verborgen, niets wordt gecensu
reerd, niets wordt gehekeld. Som
migen worden dierbaar. Willy Nil-
ly, de postbode die voor bezorging
alle brieven openstoojnt, de dich
tende dominee Eli Jenkins, de
droefgeestige kapitein Cat. Maar
ook de eeuwig bekvechtende mr.
en mrs. Pugh, Polly Garter en haar
dode minnaars. De schuinmarche-
rende mr. Waldo. De wellustige
Mae Rose Cottage. Zeventien nog
maar, en al vastbesloten: God zal
mij doodbliksemen. Maar ik zal zon
digen tot ik barst.
Dylan Thomas betitelde zijn On
der het melkwoud als 'een spel voor
stemmen', een luisterstuk dus. De
eerste (live)uitvoering was in 1953
in New York, met de dichter zelf
in de rol van verteller. Drie jaar na
de alcoholische dood van deze le
gendarische 'angry young man'
NAZOMERFESTIVAL
Onder het melkwoud
Regie: Koen de Sutter
Met: Jan Decleir en Koen de Sut
ter
Locatie: De Schelphoek (S)
Gezien: woensdag 26 augustus
werd Under Milk Wood voor het
festival in Edinburgh herschreven
tot toneelstuk. Met onmiddellijk
succes. Elke regisseur kan zoveel ac
teurs opvoeren als hij kan betalen.
Maar als hij in de kracht van het
woord gelooft, laat hij het bij die
twee vertellers. Zoals hier.
Thomas: „Woorden zijn voor mij
als het luiden van klokken, de
klank van muziekinstrumenten,
het geluid van wind, zee en regen,
het geratel van melkkarren." Gelui
den zijn er volop. Speeldoosjes,
cimbaaltjes. Strijkstokken, langs
opgespannen veren, over
piepschuim. Hamers, op staal.
Luchtpijpen. Krassen. Slagen. Toet
sen. Tinkels. En natuurlijk de klot
sende golven. De wind. Door je ha
ren. En langs de brede wapperen
de broekspijpen van de masto
dont-verteller, Jan Decleir.
De immense toneellijst, opge
bouwd uit containers, maakt het
tafeltje van de vertellers heel klein.
De acteurs zélfs zijn pygmeeën.
Maar vanaf de eerste woorden...
„Het is lente, nacht zonder maan
in de kleine stad, zonder ster en
bijbelzwart, de stille straten en het
gekromde vrijers- en konijnen
woud hinken onzichtbaar naar de
sleezwarte, trage, zwarte, kraai-
zwarte, sloepdobberende zee"...
verdwijnt die overbodige wereld,
en komt er tussen je oren een ge
droomd universum tot leven.
Moeiteloos vertolkt Decleir die
symfonie, Koen de Sutter is de die
nende 'tenor'. Er is geen plot, geen
drama. Er is alleen het verstrijken
van tijd. T\vee uur, het danst, het
dartelt, het draaft, het dreunt, het
droomt voorbij. Wat een taal (ma
gistraal, die vertaling van Hugo
Claus). Wat een verhaal. Zo gaaf
verteld, zo mooi neergezet.
'Onder het melkwoud' is te zien t/m
29 aug. en van 1 t/m 5 sept, 20.15 u.
dagprogramma ZNF: zie agenda
Zomerkrant
Koen de Sutter (I) en Jan Decleir in het 'luisterstuk' Onder het melkwoud.
foto Lex de Meester
MIDDELBURG - De voorstelling On
der het melkwoud werd op de pre
mièreavond woensdag door het pu
bliek met gemiddeld 4,7 sterren be
oordeeld. Opvallend is dat een gro
te meerderheid de voorstelling het
maximum aantal sterren (vijf) toe
kende. De openingsvoorstelling De
Storm kreeg gemiddeld 4,1 sterren
van het publiek.
VIDEO
door René de Dreu
ONDER HET MELKWOUD
Plus video's van De Storm en Zittend
Meisje, pubieksscore, extra verhalen.
Op. www.pzc.nl/nazomerfestival
STUUR UW TIPS NAAR redactie@pzc.nl
Vanaf het Abdijplein wordt de web
site voortdurend ververst
MIDDELBURG - Jesy Fortino heeft
onder de naam Tiny Vipers al
naam gemaakt als buitenbeentje
in de Amerikaanse folkwereld. Je
kunt je afvragen of het wel folk is
dat de 26-jarige uit Seattle sinds en
kele jaren maakt en op haar twee
cd's laat horen. Vipers treedt maan
dagmiddag om 16.00 uur op in De
Spin in Middelburg.
Zij zingt, speelt gitaar en haalt
haar muzikale inspiratie uit de tal
rijke bronnen van het American
Songbook, maar evengoed voegt
ze elementen toe die refereren aan
de minimalistische muziek. Zelfs
de stilte geeft ze in haar nummers
een plek. Die songs gaan altijd er
gens heen en daar neemt ze de tijd
voor. Geen opgewekt standje, die
Jesy, maar wel een met een mooie
stem, die mystieke teksten als een
zware deken over haar subtiele gi
taarspel weet te leggen. Hypnotise
rend en introvert en dus bij uitstek
geschikt voor een kleine ruimte.
Dat gebeurt dus tussen een optre
den in het Amsterdamse Paradiso
en de Gentse Video op maandag
in De Spin. Met een stem die doet
denken aan die van Melanie, maar
dan zonder de flowerpower vrolijk
heid, maar ook aan die van (Velvet
Underground) zangeres Nico. Veel
licht is er niet in de wereld van Ti
ny Vipers. Of het moet de als her
innering opgeslagen warmte van
de zon in de grond zijn. En daar is
haar blik op gericht, naar beneden
naar iets wat ooit was, maar verlo
ren ging. In het duister zit het licht
voor de toekomst verscholen en
wie de taal van de wind verstaat,
Jesy Fortino alias Tiny Vipers zoekt via haar songteksten in het duister naar
het licht voor de toekomst. foto David Belisle
vindt antwoorden. 'Blowing in the
wind' dus waar hebben we dat
eerder gehoord? Poëtisch en inte
grerend voor wie graag luistert
naar muziek die vragen oproept.
De eerste Vipers CD (2005) kreeg
de toepasselijke titel Hands across
the Void. Dan al zingt ze geen ver
halen, maar zijn haar teksten meer
toverformules, gehuld in een mys
tieke waas. Muziek om te onthaas
ten. Die lijn heeft ze doorgezet op
haar tweede album Life on Earth,
dat dit jaar verscheen. Zelf vertelt
ze dat haar muziek kan bijdragen
je beter te voelen over vervelende
situaties. „Er zijn altijd plaatsten in
je herinnering om naar toe te
gaan. Met mijn muziek en teksten
doe ik een beroep op de creativi
teit van luisteraars om die bij zich
zelf te ontdekken. Voor mij geldt
dat muziek me iets moet geven
waarmee ik mijn gedachten kan
vullen en mee mee kan gaan in de
flow. Daarom laat ik de persoonlij
ke dingen weg, dan wordt het ab
stracter, maar dat zorgt wel voor
de ruimte die daarvoor nodig is."
Maandag 31 augustus, De Spin, Dam
plein, Middelburg, 16.00 uur.
