'We identificeren ons steeds meer met de cyborg
(haf-mens, haf-machine) dan met de aap Hoogleraar Visuele Cultuur Anneke Smelik
Schoonheid in andere culturen
Miss Brazilië, Larissa Costa,
maakt volgens de ratings op di
verse websites de grootste
kans om tot Miss Universe ge
kroond te worden. foto's AP
Venus-figuur
De vroegste kunstvormen die in Europa werden gevonden zijn beeldjes van de
moedergodin 'Venus' (24.000 v Chr.), met grote borsten, een dikke buik en brede
heupen. Ook ten tijde van de schilder Rubens (1577-1640) was de volle vrouw
weer even populair. Amerikaanse onderzoekers toonden onlangs aan dat mannen
tijdens economisch zware tijden voor vollere vrouwen kiezen. Tijdens een crisis
zijn modellen op de cover doorgaans ouder, dikker en groter. Ook is gebleken dat
mannen met een financieel onzekere status zich meer aangetrokken voelen tot
zwaardere vrouwen. Deze mannen willen volgens de onderzoekers een vrouw die
voor zichzelf kan zorgen en niet afhankelijk is van hen.
Halsringen
In verschillende delen van Azië (Thailand en Birma) en (Zuid-) Afrika is het zelfs
tot vandaag de dag een gewoonte om door het dragen van zoveel mogelijk
ringen rond de hals de nek zo lang mogelijk te maken. Door het dragen van
veel ringen denkt men dat de nek langer wordt. De
ringen drukken de nekwervels en ribben naar beneden waardoor de hals inder
daad een paar millimeters langer wordt. De
ringen kunnen pijn veroorzaken en de huid eronder kan gaan ontsteken.
'Lotusvoetjes'
Het inbinden van vrouwenvoeten was jarenlang populair in China. Bij Chinese
mannen (aanvankelijk alleen in hofkringen) had een schoonheidsideaal postge
vat dat kleine voeten sexy waren, vooral door de invloed die dat had op de
(waggelende) manier van lopen. De 'lotusvoetjes' waren een statussymbool.
Omdat een vrouw moeilijk kon lopen met zulke kleine en onnatuurlijke voeten
moest ze wel binnenshuis blijven. Het voetenbinden betekende echter ook dat
de vrouw dus geen werk nodig had omdat ze rijk genoeg was en geen geld
hoefde te verdienen. De traditie werd in 1949 verboden.
Uitgerekte oorlellen
Al duizenden jaren geleden lieten mensen hun oorlellen uitrekken.
Men gebruikte hiervoor gewichtjes nadat er een gaatje in de oorlellen was
gemaakt. Door de gewichtjes steeds zwaarder te maken werden de oorlel
len steeds langer. In Borneo vinden sommige stammen het mooi om
oorlellen tot schouderlengte te laten uitrekken. In Tibet beschouwde men
mensen met uitgerekte oorlellen als bijzonder wijze mensen. Ook in het
westen zijn piercings in oren en de rest van tiet lichaam (weer) in de mode.
Wespentaille
In de zestiende en zeventiende eeuw droegen zowel mannen als
vrouwen korsetten: een soort metalen kooien, die het bovenlichaam
lang en smal moesten laten lijken. Vrouwen ondergingen, met gevaar
voor eigen leven, schoonheidsoperaties om hun onderste ribben
(de zogeheten zwevende ribben) er operatief uit te laten halen zodat
hun taille nog meer ingesnoerd zou kunnen worden.
Punthoofd
De Maya's (300 v. Chr. tot 900 na Chr.) hielden van langgerekte
puntige hoofden. Om een punthoofd te krijgen, sliepen baby's
met hun hoofdje tussen twee samengebonden planken die vast
gezet waren aan het hoofdeinde van het bed. Aangezien de sche
delbeenderen niet zijn vastgegroeid werden die kinderhoofdjes
uitgerekt en afgeplat aan de zijkanten.
Schotellip
Een plaatje in de onderlip is nog steeds in trek in Afrika, vooral
in Zuid-Afrika. Dit plaatje wordt geplaatst in een gaatje dat ge
maakt wordt door er een piercing doorheen te steken. Vervol
gens wordt er steeds een groter plaatje ingezet totdat dit
groot genoeg is. Een dergelijk plaatje kan wel 15 cm zijn. Bij
sommige culturen verkrijgt men zo een hogere sociale status.
Witte gezichten
Vrouwen in Europa in de Middeleeuwen (400-1555) wilden er zo wit
ofwel zo blank mogelijk uitzien. Dit kon men bereiken op twee manieren.
Ofwel door zich wit te maken ofwel door zogenaamde aderlatingen. Door dit laat
ste kreeg je als dat vaak gebeurde bloedarmoede en dus vanzelf een bleke kleur.
Men vond dat als je erg blank was dat je tot de gegoede burgers behoorde. Blan
ken hoefden namelijk niet in de buitenlucht te werken. Om zich wit te maken ge
bruikte men loodwit. Dat werd rijkelijk toegepast. Laag over laag werd opgebracht.
En aangezien loodwit giftig is, zijn er waarschijnlijk
heel wat vrouwen aan gestorven.
Tatoeages over het hele lichaam
De Maori's in Nieuw-Zeeland hebben een unieke stijl voor hun
tatoeages. Ze zijn gewend ook hun gezicht helemaal te tatoeëren.
De Maori-dames vinden een getatoeëerde man attractiever
maar het tatoeëren heeft ook te maken met rituelen. Mannen
laten zich meer tatoeëren dan de vrouwen,
al laten zij wel hun bovenlip door een tatoeage omlijnen.
