Berlin legt de ziel
van Moskou bloot in
een filmisch portret
Leoni Jansen met
meezing-medleys
en eigen concert
17
zeeland
nazomer
festival
Scènebeeld uit Moscow
Berlin komt uit Antwerpen en brengt
Moscow naar Middelburg. Oftewel: een
bijzonder theatergezelschap probeert de
ziel van een metropool te vangen in een
even filmisch als muzikaal geheel.
door Rolf Bosboom
De tent op het plein oogt als een enor
me tomaat en wekt nieuwsgierig
heid. Als de 'deur' is opengegaan, lo
pen de bezoekers een vrijwel duiste
re ruimte in. Alleen enkele televisie
schermen zijn zichtbaar. Stoelen ontbreken, even
als een podium, waardoor het publiek - enigszins
in verwarring - zelf een positie moet innemen en
zijn oriëntatie bepalen.
Dan lichten de schermen op. Muziekklanken vul
len de ruimte, voortgebracht door een strijkkwar
tet aangevuld met een pianist. Een steeds boeien
der wordende documentaire over Moskou als mo
derne metropool - waar de wet van de jungle
heerst en waar wanstaltige rijkdom en armoede
naast elkaar bestaan - is op de schermen te volgen.
Het perspectief varieert voordurend, de beelden
lopen het ene moment synchroon terwijl ze even
later elkaar juist aanvullen. Bovendien worden de
schermen handmatig door de tent bewogen. Als
toeschouwer moet je steeds opnieuw kiezen waar
naar je kijkt.
Moscow is - na Jerusalem, Iqaluit en Bonanza - het
vierde deel uit de cyclus Holoceen, waarmee Ber
lin in 2003 is begonnen. De kern van het Vlaamse
gezelschap bestaat uit Bart Baele, Caroline
Rochlitz en Yves Degryse. „Ik ken Bart al sinds
mijn veertiende", zegt Degryse. „Ik ging later in
Antwerpen studeren en hij in Amsterdam. Daar
heeft hij Caroline leren kennen. We hebben beslo
ten met z'n drieën verder te gaan. Toen is het idee
van een stedencyclus ontstaan. De opzet was om
ongeveer elk jaar van een andere stad een portret
te maken, met een multidisciplinaire aanpak. Film
is daarbij uiteindelijk de basis geworden." Berlin
hanteert een grondige aanpak. Eerst lezen de drie
veel over de gekozen stad, dan gaan ze ter plekke
twee weken rondkijken om geschikte personen en
locaties te vinden. Vervolgens zijn er twee opna
meperiodes van elk ongeveer een maand. „Alles
wat in de film zit is documentair", zegt Degryse.
„We pakken veel tijd om te filmen en om de in
drukken bij ons binnen te laten komen. We ge
bruiken veel lange shots en de interviews duren
minstens een uur." Bij Moscow kwamen ze met
tachtig uur aan materiaal terug. Pakweg één pro
cent daarvan haalde het eindresultaat.
Circus speelt een belangrijke rol in het vierde deel
van de cyclus, inhoudelijk én vormtechnisch.
„Moskou is de bakermat van het circus. We wil
den de dynamiek ervan doortrekken naar de wijze
waarop de film wordt geprojecteerd. De schermen
zijn een soort arts geworden. We hebben er be
wust voor gekozen ze manueel te bedienen, want
dat is ook een circuselement. Verder vonden we
live-muziek een heel goede aanvulling. We heb
ben Benjamin Boutreur gevraagd de muziek te
schrijven."
De verwarring die de toeschouwer in het begin er
vaart, is bewust gecreëerd, aldus Degryse. „De film
begint ook vrij open. Als kijker heb je nog geen ge
richtheid. Naarmate de voorstelling vordert, komt
die gerichtheid vanzelf, doordat we naar een be
paald punt hebben gemonteerd. De muziek heeft
daarbij ook een geleidende werking."
Uit hoeveel delen Holoceen gaat bestaan, laat Ber
lin in het midden. „De lengte van de cyclus is on
bepaald. We zijn nu bezig met het Ruhrgebied,
voor een voorstelling die in juli 2010 in première
gaat. We hebben ook plannen met Dubai, waar
men een roterende wolkenkrabber wil bouwen.
Berlijn wordt in elk geval het eindpunt van de cy
clus. We zoeken steden met een duidelijk verle
den en toekomst. In Berlijn is dat natuurlijk heel
extreem."
Moscow door Berlin: vr. 28 t/m zo. 30 aug., aanvang
19.00 uur, Abdijplein Middelburg.
zaterdag 22 augustus 2009
Het wordt zo gauw saai als je een lied van begin
tot eind moet samenzingen, vindt Leonie Jansen.
Daarom heeft ze drie medleys samengesteld. Ver
der staat ze met een spetterend concert op ZNF.
door Ali Pankow
Zeeland is zeer 'folk-minded' ervaart
zangeres Leoni lansen elke keer als zij
hier optreedt. „Ik kom graag in deze
provincie. Mijn reprisetour met het concert
Second Wind begint 18 september, op mijn
verjaardag, ook in Middelburg. Dat vind ik
echt een geschenk. Maar dat programma is
echt heel iets anders dan wat ik op het Zee
land Nazomerfestival kom doen."
Jansen heeft de zaken serieus aangepakt zodra
ZNF-directeur Henk Schoute haar had uitge
nodigd het meezingfestival te leiden. „Ik heb
in mijn repertoire niet zoveel liedjes om mee
te zingen. Ik had wel voor een vriend van mij
een keer een medley met Franse liedjes sa
mengesteld. Voor het ZNF heb ik daarbij nu
nog twee medleys gemaakt: liedjes over de
zee en een medley met wereldmuziek. Dat
vind ik leuker dan allerlei liedjes van begin
tot einde zingen. Dat wordt zo gauw saai. Het
publiek krijgt alle die teksten op papier en
kan die ook meenemen om thuis te zingen.
Dat is goed, iedereen moet meer gaan zin
gen", zegt Leoni lansen.
Zij zingt solo ook liedjes waarbij het publiek
soms kan meezingen. Verder weet zij zich ge
steund door zangeres Izaline Calister en drie
jonge meiden van de Rockacademy die vorig
jaar met het programma Let's do Men optra
den. Het zijn Lesley en Michelle van der Aa
en Lotte Zekhuis. Alles wordt begeleid door
een vijfkoppige band. „Het wordt nog een
heel karwei om het in te studeren hoor, want
95 procent is niet mijn eigen repertoire", zegt
lansen aan de vooravond van een trip van
twee weken naar Afrika, waarin zij zes landen
af moet. „Audities afnemen voor mijn nieuwe
programma The Daughters of Africa dat in
maart 2010 in première gaat"
's Avonds na het Nazomerzingen heeft Jansen
een spetterend concert in petto met dezelfde
band en gasten, maar ook met zanger Omar
Ka uit Senegal, accordeonist Oleg Fateev uit
Moldavië én een uniek gastoptreden.
Nazomerzingen: zo. 30 aug., 15.00 uur, Abdijplein
Middelburg; concert Leonie Jansen e.a„ zo. 30
aug., 21.00 uur, Abdijplein Middelburg.
Leoni Jansen
foto Hessel Stuut
