cultuur 123
Kunst biedt podium voor vredesactie
Dogon in Mali begeleiden hun doden intensief
De allerhoogste spaarrente BenZeker
van Nederland?
FC 3REPORTAG Bruggen bouwen van A(msterdam) tot Z(ierikzee)
woensdag 12 augustus 2009
Kunstenares/vredesactiviste
Mona Zhimin Tang toont in
Zierikzee ervaringen tijdens
haar reis door Nederland
waarbij zee aandacht vroeg
voor de onderdrukking in
haar geboorteland Tibet.
door Ali Pankov
Mona Zhimin Tang zet
zich met hart en ziel
in voor een betere si
tuatie voor de Tibeta-
nen en voor de leden van de medi
tatiebeweging falun gong in Chi
na. Zij doet dat onder meer door
langs 26 Nederlandse steden en
dorpen te reizen en de mensen
daar rechtstreeks te benaderen en
aandacht te vragen voor de onder
drukking en schending van de
mensenrechten in haar geboorte
land. Gisteren rondde zij deze tour
afin Zierikzee met de opening
van de foto-expositie QX in de hal
van het gemeentehuis.
Zhimin Tang begon haar steden
tocht op 19 juni in Amsterdam.
Specifiek Chinezen die in Neder
land wonen vroeg zij hun hart te
openen voor Tibet. Velen van hen
echter blijken liever niet te willen
praten over politieke zaken. Zij zeg
gen niet op de hoogte te zijn van
de werkelijke omstandigheden of
weigeren simpelweg er zich mee
te bemoeien. In het begin van de
ontmoetingen voerde de vredesac
tiviste vaak geanimeerde gesprek
Mona Zhimin Tang hangt een snoer van Hollandse tulpen, gemaakt van Chinees papier tussen de foto's van haar
expositie QX, in het Zierikzeese gemeentehuis. foto Dirk-Jan Gjeltema
ken, maar zodra zij de onderdruk
king van bevolkingsgroepen in
China ter sprake bracht, verander
de de sfeer en hielden mensen
zich afzijdig. Zhimin Tang tekende
haar ervaringen in alle plaatsen
die zij aandeed op. Zij heeft ze ver
werkt in korte teksten, die staan af
gedrukt in combinatie met bijbe
horende foto's. Die foto's zijn ge
maakt door fotojournalist Unai Ri-
sueno, die Zhimin Tang de hele
reis heeft gevolgd.
„Tijdens mijn tocht ontdekte ik
dat er geen Nederlandse plaatsen
zijn die beginnen met de letters Q_
en X. De combinatie van die let
ters betekent in het Chinees
'brug'. Dat is ook het doel van
mijn actie: bruggen bouwen. Daar
om noem ik deze presentatie 'Ex
positie QX", benadrukte de kunste
nares tijdens de officiële opening.
Burgemeester Gerard Rabelink
sloot zich daar graag bij aan. „Brug
gen bouwen over verschillen heen
en met elkaar in gesprek blijven, is
van groot belang." Op uitnodiging
van Zhimin Tang bevestigde Rabe
link vervolgens samen met haar
een lint van Hollandse tulpen ge
maakt van Chinees papier. „Het
zijn twintig tulpen omdat het
twintig jaar geleden is dat de hon
gerstaking op het Plein van de He
melse Vrede in Peking bloedig
werd onderdrukt", luidt haar ver
klaring. Zhimin Tang nam als stu
dente deel aan dat protest in 1989.
De liefde bracht haar acht jaar gele
den naar Nederland. Zij is ge
trouwd met Gerard-Jan Brummer,
docent bestuurskunde. Zij hebben
drie kinderen en wonen in een
dorpje vlakbij Tilburg. Zhimin
Tang studeerde Nederlandse taal
en cultuur in Nijmegen, daarna Si
nologie in Leiden en ze volgde op
leidingen aan Kunstacademie St.
Joost in Breda. Zij zegt niet te wil
len protesteren, maar naar eerlijk
heid te streven. Zij laat zich daarbij
leiden door de falun gongprinci
pes: waarachtigheid, mededogen
en verdraagzaamheid.
Kunst biedt haar een podium haar
vredesactie uit te dragen. In haar
kielzog weet Zhimin Tang zich ge
steund door andere betrokkenen
bij de China-problematiek. Zo
kreeg deze openingsbijeenkomst
een wat politieker tintje dan de be
doeling leek te zijn van de gemeen
telijke organisatie.
Wilbert Stuifbergen alias Da
Skuuks uit Den Haag riep met
twee gedichten op tot protest te
gen illegale praktijken rond de or-
gaanhandel in China. Voormalig
falun gong-gevangene Hong
Chang Liu pleitte voor hulp aan
mensen die wegens hun levens
overtuiging gevangen worden ge
houden.
Expositie QX, t/m 14 september, ge
meentehuis, Zierikzee.
BenZekf vergelijkt en helpt u op weg!
door Lilian Dominicus
GOES - De gemiddelde begrafenis
of crematie in Nederland: een kop
je koffie en een plakje cake, als je
een beetje mazzel hebt een brood
je kaas en een kom soep erbij. Hoe
anders gaat het bij de Dogon, een
volk dat diep in het West-Afrikaan
se Mali leeft. Voor de Dogon is de
sterfdag de mooiste dag van het le
ven en zij begeleiden hun doden
dan ook met uitgebreide rituelen.
Bij de Dogon zijn er zelfs twee be
grafenissen, zo valt te lezen in het
boekje dat hoort bij de gisteren ge
opende tentoonstelling over rouw-
rituelen in Mali. En als je de eigen
lijke teraardebestelling erbij optelt,
kom je zelfs op drie rituelen.
Een dode wordt meestal dezelfde
dag nog bijgezet in een van de grot
ten in de rotswand, defalaise,
waar het dorp tegenaan is ge
bouwd. De familie wikkelt de do
de in een witte doek, naait die
dicht en slaat een doodsdeken om
hem heen. Condoléances kunnen
enkele dagen duren.
De eigenlijke begrafenisrituelen
vinden in twee gedeelten plaats.
Eerst is er de nyu yana, dat in prin
cipe elk jaar aan het begin van de
droge tijd wordt gehouden. Het is
het afscheid van de dode en duurt
drie of vier.dagen. Er zijn geweer
schoten, dansen, gezangen en
schijngevechten.
Het tweede begrafenisritueel, de
dama of het maskerfeest, vindt
slechts eens in de drie tot twaalf
jaar plaats. Op dit feest transfor
meert de overledene in voorouder.
Het is een immens gebeuren met
eten, gierstebier en de beroemde
maskerdansen. Het feest duurt een
maand en vergt intensieve voorbe
reidingen.
Foto's en attributen van de ritue
len van de Dogon, t/m 29 augus
tus in de Grote Kerk in Goes,
open dinsdag t/m zaterdag
13.00 tot 16.00 uur.
Maskers van de Dogon in Mali. Ze worden onder meer gebruikt tijdens de maskerdansen om de overledenen te
helpen naar de overgang tot voorouder. foto Willem Mieras
