Met een penning om Middelburg
je nek naar het strand 1940
Opoe op de motorfiets
zaterdag 8 augustus 2009
Bekijk het vooroorlogse Middelburg zeeland 21
w www.pzc.nl/middelburg1940 w
door Theo Ciele
Aan de rand van de
duinen poseren ze
voor de fotograaf
Het zijn de begelei
ders van de Middel
burgse schoolkinderen die een dag
je naar zee gaan. Eén van de bege
leiders is Maria Louwerse-Kempe,
de moeder van Corry Louwerse
(1928) uit de Rozenstraat.
„Voor de oorlog had je de vakantie
school", vertelt Corry. „In de zo
mervakantie ging je dan zes we
ken twee keer per week naar het
strand. Wie mee wilde doen, ging
bij de Rijksleerschool een penning
halen. Die deed je dan om je nek
en dan gingen we met de tram
vanaf de Loskade naar Koudeker-
ke. Vandaar liepen we het hele
eind naar Westduin. De jongste
kinderen werden met de bus ge
bracht."
Ze herinnert zich nog de chocola
demelk van Fosco en de bolussen
toen de vakantieschool een jubi
leum vierde op het strand. Het
was een hele organisatie. De red
dingsbrigade was erbij. Mannen
zetten op het strand een grote tent
neer. De laatste dag van de vakan-
tieschoool was altijd heel speciaal.
„Dan was er van alles te doen.
Spelletjes, ezeltje rijden. Zelf was
ik niet dol op het strand. Met mijn
rode haar en lichte huid zat ik niet
graag in de zon, want ik verbrand
de snel."
Wie deze uitstapjes organiseerde,
weet Corry niet zeker. Ze ver
moedt dat de gemeente er iets
mee te maken had. „Als het van
Ine Cijvat-Bravenboer uit Oost-
Souburg stuurde deze foto van
haar opoe Catharina van den
Berge-Kuijper: „U ziet haar hier
omstreeks 1938 voorop op een mo
torfiets van, ik meen, mijn ome
lan (Petiet). Zij woonde tot de af
braak in de vroege jaren 60 op het
Seisplein. Wie er achterop zit weet
ik helaas niet. Het bochtje achter
hen gaat naar de Walensingel,
tóen nog vol met oude kleine huis
jes. Op de hoek naar de Seisstraat
was een kleine kruidenier en daar
schuin tegenover de slagerswinkel.
Ik speelde graag op het plein, het
bolwerk en ook wel op de joodse
begraafplaats. In het huisje naast
de begraafplaats ben ik nog een
jaar of 2 op padvinderij geweest."
foto collectie Ine Cijvat-Bravenboer
Op 17 mei 1940 is een groot
deel van de Middelburgse
binnenstad door
oorlogsgeweld verwoest. De
serie Middelburg 1940 en de
website op www.pzc.nl
laten de vooroorlogse stad
herleven.
De Arbeiders Muziekvereniging Excelsior met op de achterste rij, tweede van rechts, Christiaan Louwerse.
De begeleiders van de kinderen op het strand. Vooraan, derde van rechts, Corry's moeder Maria Louwerse-Kempe. foto's collectie Corry Verhage-Louwerse
dat wankelbare weer was, vroeg
wethouder Paul aan mijn moeder:
'Wat denk je ervan juffrouw Lou
werse?' Als we riiet naar het strand
gingen, werden vlaggetjes op de
Lange Jan gezet."
Wethouder Paul was van de So
ciaal Democratische Arbeiders Par
tij (SDAP) en ook het gezin Lou
werse hoorde bij de 'rode familie'.
Corry's wieg stond in de Rozen
straat (tegenwoordig Prins Maurits-
straat) in Nieuw-Middelburg. De
buurt was in de jaren twintig ge
bouwd en verdeeld tussen een ro
de buurt (met inderdaad ook rode
dakpannen) en een christelijke
buurt (met blauwe pannen).
„Ik ben socialistisch opgevoed.
Mijn opoe Louwerse was van oor
sprong katholiek, maar was een
echte proletarische vrouw gewor
den. Opa liep in de steun. Elf jaar
lang! Hij heeft nog met andere
steuntrekkers de vest met de hand
moeten uitbaggeren. Dat was nog
eens een andere crisis dan tegen
woordig. Opoe was een geëmanci
peerde vrouw. Ze ging gerust een
hele week alleen op reis om haar
zussen te bezoeken. Opa deed dan
het huishouden."
Haar vader liet zich niet onbe
tuigd. „Hij heeft nog op het Malie
veld in Den Haag gestaan om te de
monstreren voor de achturige
werkdag."
Koninginnedag (toen op 31 augus-
tis, de verjaardag van koningin
Wilhelmina) werd in socialistische
kring niet gevierd. „Mijn vriendin
Annie en ik mochten daar niet
naar toe. We vierden wel de Dag
van de Arbeid. Voor de 1 mei-vie
ring kregen we vrij van school.
Dan was er kinderfeest in het
volksgebouw, de Gouden Poorte,
aan de Wagenaarstraat." Corry zat
op de openbare school J aan de Ne-
derstraat. „De zevende klas heb ik
op de openbare school aan de Ver-
werijstraat gezeten."
In de jaren dertig had elke levens
overtuiging zijn eigen verenigin
gen. Corry ging zingen bij kinder
koor de Kleine Stem. Ze zat ook
bij de AIC, de Arbeiders Jeugd
Centrale. In de oorlog werd alles
wat socialistisch was verboden.
„We kwamen toen samen als de
Jeugdbond voor Onthouding. Dat
mocht wel."
Het gezin Louwerse leed geen ar
moe. Het was weliswaar geen vet
pot, maar vader had altijd werk.
„Mijn vader werkte als stoffeerder
bij Harmsen in de Kerkstraat in
Goes. Dat was wat hoor. Met een
rol vloerbedekking op je schouder
door Zuid-Beveland fietsen. Daar
voor had hij bij Onderdijk in Mid
delburg gewerkt, maar die werd
wethouder en stopte met de zaak.
Ook had hij vliegtuigstoelen bij
Fokker in Veere bekleed. Hij had
geen zin om met Fokker mee te
verhuizen naar Dordrecht"
Even heeft het gezin Louwerse in
Goes gewoond. „Mensen werkten
toen ook nog op zaterdag. Op zon
dag ging mijn vader naar de mu
ziekvereniging en de voetbal in
Middelburg. Na anderhalf) twee
jaar was mijn moeder het beu en
zijn we terug naar Middelburg ver
huisd. Zo kwamen we terug in de
Rozenstraat."
Corry heeft een gelukkige, onbe
zorgde jeugd gehad. De oorlog
maakte daar abrupt een einde aan.
„Op 10 mei kocht ik nog een koek-
doosje voor moederdag bij de win
kel van De Nijs op de Lange Delft.
Een week later was die winkel er
niet meer. Van de ene op de ande
re dag zat je midden in de oorlog."
