sport 135
p
1
4
1
4
cE)
4
4
1
4
4
q,op
s
BR
- f G n
n
W
schaken
dammen
bridge
N
WO
Z
zaterdag 1 augustus 2009
door Cor Jansen
"W" oodse schakers hebben de geschiede-
I nis van het schaakspel voor een belang-
I rijk deel richting gegeven. De lijst van
V Joodse topschakers is lang. In de eerste
J plaats prijken daarop de wereldkampi
oenen Steinitz, Lasker, Botwinnik en Tal.
Daarnaast de topgrootmeesters Rubinstein,
Tarrasch, Nimzowitsch, Spielmann, Tartako-
wer, Réti, Reshevsky, Fine, Kashdan, Bron-
stein, Flohr, Geiler, Najdorf, Judith Polgar,
Polugajewsky, Averbach, Taimanov, Gulko
en Gelfand. Ook Smyslov, Kortsjnoi en
Kasparov hebben Joodse voorouders, maar
willen niet als Jood worden beschouwd. Fi
scher was waarschijnlijk ook van Joodse af
komst, al heeft hij dat zelf altijd ontkend.
Het schaakspel heeft veel aan deze giganten
te danken, niet alleen wegens hun glanzen
de partijen, maar ook om hun theoretische
bijdragen en boeken. Daarbij verdienen na
tuurlijk in de eerste plaats Tarrasch en Nim
zowitsch vermelding. Tarrasch die de ereti
tel Praeceptor Germaniae, Duitslands leraar,
droeg, werd beroemd met zijn 'Dreihun-
dert Schachpartien' en Nimzowitsch met
zijn 'Mein System'. Tarrasch kan be
schouwd worden als de grote theoreticus
van het klassieke schaak, het soort spel, dat
als voornaamste openingen het Damegam
biet (i.d4 ds) en het Spaans (i.e4 es 2.Pf3
Pc6 3-Lb5) heeft voortgebracht. Nimzo
witsch introduceerde een nieuwe manier
van schaken, waarvan de Indische openin
gen de voornaamste exponenten zijn (i.d4
Pf6). De animositeit tussen Tarrasch en
Nimzowitsch en hun aanhangers heeft tien
tallen jaren gewoed, tijdens hun leven,
maar ook nog lang daarna. In de Sovjet
Unie werd Tarrasch verketterd om zijn zoge
naamde dogmatische zienswijze.
"Over Tarrasch hebben wij in de Sov
jet-Unie nooit iets geleerd. Ons grote voor
beeld was Tsjigorin", zei Genna Sosonko
eens. Pas toen Spassky zich ermee ging be
moeien, is Tarrasch in ere hersteld. In Rus
land en de voormalige sovjetrepublieken
wordt hij thans als een van de groten uit de
schaakgeschiedenis erkend. De invloed van
Nimzowitsch is nog bijna dagelijks in de
toernooizalen te zien al heeft niet iedereen
een even hoge dunk van hem. Jan Timman
heeft wel eens toegegeven, dat hij nog nooit
iets van Nimzowitsch heeft gelezen. Natuur
lijk mag ook Savielly Tartakower, wiens
ouders in een pogrom is Rusland werden
omgebracht, niet ongenoemd blijven.Vol-
gens o.a. Hans Ree, is zijn 'Die hypermoder
ne Schachpartie' het mooiste schaakboek
ooit geschreven. Het is onbegrijpelijk dat dit
boek nooit in het Nederlands is vertaald.
Het boek is tweedehands nog wel te krij
gen, maar niet goedkoop. Een is een luxe
editie kost €444,95! Tartakowers twee boe
ken met zijn beste partijen zijn overigens
ook zeer de moeite waard. Ze zijn diepzin
nig en geestig.
Savielly Tartakower - Henri Weenink.
Luik, 1930.
i.e4 c6 2.d4 ds 3T3 e6 4.Le3 dxe4 5.Pd2
exf3 6.Pgxf3 Pf6 7.Ld3 b6 8.De2 Ld6 9.0-0
Pbd710.PC4 Lc7 n.Pce5 Lb7
(zie diagram)
i2.Pxf7Ü Kxf7 13-Pg5+ Ke7 14-Pxe6! De
clou van het eerste offer is het tweede offer.
i4...Kxe6 15.LC4+ Ke7 i6.Lf4+ Pes Na
i6...Kf8 17.LXC7 Dxc7 i8.De6 wint wit zijn
tweede stuk ook terug. i7.dxes Dd4+
i8.Khi Pds 19-Lg5+ Ke8 20.DI15+ g6 2i.Df3
Pf4 Er zit niets anders op. 22.Dxf4 Dxf4
23.Txf4 h6 24.Lf7+ Kf8 25.Lf6 gs 26.Tf2
Kxf7 27.Lxh8+ Kg8 28.Lf6 Te8 29/rdi Lc8
30x4 Le6 3i.b3 KI17 32.I13 Kg6 33-g4 *5
34.Kg2 a4 35-Kf3 axb3 36.axb3 bs 37.cxbs
Tb8 38.bxc6 Txb3+ 39-Kg2115 40.Lh8 Kh7
4i.Tf6 Tb2+ 42.Khi Lb3 43.Td7+ Kxh8
44.Tf8+ Lg8 45.TXC7 hxg4 46.TCC8 Zwart
geeft op.
HBS
winiri uw iii.>—miimiw.'hwj'iiw
door Daaf Kasse
De vierde plaats van Bennie Pro
voost in het DNC Open is mis
schien wel de beste prestatie
ooit van een Zeeuwse dammer.
Natuurlijk heeft de pas 23-jarige dammer
de laatste jaren heel veel gepresteerd. Maar
in een toernooi over negen ronden dezelf
de score halen als de wereldkampioen en
de Europees kampioen, dat is andere koek.
Toch komt deze prestatie niet helemaal uit
de lucht vallen. Op de onlangs gepubliceer
de KNDB-ratinglijst staat Provoost op
plaats 30. Slechts vijftien Nederlanders
hebben een hogere rating dan de man uit
Aagtekerke.
Het ligt voor de hand om hier een van Pro-
voosts vijf winstpartijen te bespreken.
Toch heb ik gekozen voor de remisepartij
tegen Martijn Rentmeester. Daar heb ik
een aantal redenen voor. In de eerste
plaats omdat Provoost dit zelf zijn beste
partij vond.
Verder is het interessant om te zien hoe
de confrontatie tussen de huidige ZeeuwT
se kampioen en zijn illustere voorganger
verloopt. Bovendien gaat het om een duel
tussen de twee Zeeuwen die vanaf maan
dag in het Hiltex Toernooi de strijd gaan
aanbinden met de wereldtop.
Bennie Provoost-Martijn Rentmeester:
We kunnen nog een paar we
ken genieten van zomer-
avondbridge en dan begin
nen bij de meeste clubs de
clubcompetities weer. We hebben deze zo
mer weer een open Europees kampioen
schap gehad in San Remo (Italië) en een
kampioenschap voor de jeugd in Roeme
nië. In Italië was de medailleoogst voor Ne
derland redelijk goed, maar in Roemenië
hadden de Nederlanders minder succes.
Morgen begint het laatste Europees zomer-
toernooi in Loiben (Oostenrijk) en dan kij
ken we uit naar de Senior Games. Dit jaar
zullen die in Zeeland worden gehouden
en bridge is een van de hoofdsporten. Dit
bridgegebeuren zal in Burgh-Haamstede
worden gespeeld.
Maar laten we nog even terugkijken naar
het Europees kampioenschap voor de
jeugd. Vaak wordt tegen jeugdigen gezegd:
begin jong want het is een investering
voor je oude dag, maar maak er geen
hoofdzaak van want je brood kun je er
niet mee verdienen. Dat heeft de Franse
jongeman Thomas Bessis waarschijnlijk
goed begrepen. Met zijn vader heeft hij al
veel toernooien gewonnen en bij het
jeugdkampioenschap werd hij omschre
1.32-28 18-22 2.37-3212-18 3.41-37 7-12
4.46-411-7 5.31-26 19-23 6.28x19 14x23
7.32-28 23x32 8.37x28 16-21 9.41-3711-16
10.38-32 21-2711.32x2116x2712.37-31 9-14
13.42-38 7-1114.34-29 14-19 15.40-34 20-24
16.29x2015x2417.47-4210-1418.45-40
5-1019.34-30 3-9 20.30-25 11-16 21.40-34
18-23 22.50-45 23x32 23.33-29 24x33
24-39x37 19-23 25-34-29 23x34 26.44-40!
Soms gaat wit in dergelijke standen na het
offer de aanval op schijf 27 openen, maar
hier ligt dit niet voor de hand. Na 37-32
14-19 32x2116x27 mag wit immers niet ver
der met 42-37 wegens een dam op 50 via
34-40,17-21,19-24, 24-30,13-18 en 8x50.
De aanval op schijf 27 zal in de rest van de
partij geen rol meer spelen. 13-18 27.40x29
2-7 28.38-33 18-23 29.29x18 12x23 30.35-30
9-13 3142-38 7-12 32.45-40 14-19 33-30-24
19x30 34-25X3410-14 35 40-35 4-10
36.43-39 12-18 37.48-43! De bedoeling van
het witte spel zal inmiddels duidelijk zijn.
Hij mobiliseert zijn troepen naar rechts en
hoopt zo te profiteren van de ietwat one
venwichtige stand van zwart, die in 6 en
16 twee achtergebleven stukken heeft. 8-12
38.35-30 10-15 39.33-29! 15-20 Hier was
ook 13-19 speelbaar, maar zwart mocht on
der geen beding 14-19 spelen wegens
29-24! 6-1137-32 16-21 39-33fen zwart
loopt vast. 40.38-33 20-25? Zwart moest
iets doen tegen de dreiging 30-24, en 13-19
kwam niet in aanmerking wegens 33-28!
22x35 31x15 met schijfwinst. Toch had
zwart hier moeten kiezen voor 23-28. Na
30-25! is hij dan nog niet uit de proble
men, maar heeft hij betere kansen dan in
de partij. Wit neemt nu met twee even
simpele als efficiënte ruilen de aanval
over. 41.37-32! 27x38 42.43x3213-19
43.31-27! 22x3144.36x27 14-20 (zie dia
gram) 45.49-43? Waarschijnlijk vergooit
wit met deze zet de winst. Als hij schijf 49
de andere kant op speelt lijkt er geen red
ding meer voor zwart aanwezig. Een lo
gisch vervolg na 49-44 is 20-24 29x20
25x14 30-2419x30 34x25 14-19 33-28 23-29
25-20 29-33 20-15 33x31 26x37 en wit gaat
winnen. 6-11 46.33-28 16-21!
Een handig offer. Wit komt een schijf
voor maar heeft weinig bewegingsruimte.
47-27x7 12X1 48.39-33 1-7 49-43-39 7"H
50.30-24 19x30 51.28x19 11-16 52.33-28
18-22! 53.28-23 16-21! 54.19-13 22-28 55.13-8
28x37 56.8-2 30-35 57.23-18 Het zit wit niet
mee. Op 2-16 beschikt zwart over de plak
ker 20-24.37-42 58.18-13 Na 18-12 17x8 2x15
is 42-48 gevolgd door 35-40 goed voor re
mise. 42-48! en de spelers kwamen remise
overeen.
as
smm(ssassgKss
door Ruud van den Bergh
ven als een briljant speler. Uit een wed
strijd tussen Franse en Engelse jeugd komt
dit spel: (zie diagram)
Bessis en partner Volcker waren OW en
onder passen van OW ging het bieden als
volgt: De Engelsman Atthey (zuid) open
de met iSch, Owen (noord) bood 2SA dat
werd uitgelegd als inviterend voor de man
che of een goede schoppensteun. Zuid
bood 3Ha waarmee hij een tweekleuren
spel aangaf en noord die toch al van plan
was niet onder de manche te stoppen
bood nu 4Sch.
Het ziet eruit alsof 4Sch een maakbaar
contract is mede omdat de klaverensnit
kan worden getroefd. Maar Volcker kwam
uit met ruitenacht de tweede van boven
met drie of meer kaarten in die kleur. Bes
sis nam met het aas en incasseerde ook rui
tenheer waarop de leider uit zijn hand de
vrouw! bijspeelde en Volcker de twee
waarmee hij een even aantal ruitens aan
gaf Bessis ging verder met klaverenzeven
en daarmee had hij de leider bij de neus.
In zuid werd getroefd en een harten was
voor het aas van oost (Bessis). Die ging ver
der met een ruitentje voor de tien van de
leider waarop uit noord een klaveren ver
dween. Een harten werd in de dummy ge
troefd en een klaveren werd in zuid ge
troefd. De leider troefde nog een harten in
de dummy en was opgelucht dat Bessis
niet kon overtroeven.
Hij speelde weer een klaveren uit de dum
my en troefde met de zes dit keer, maar
Volcker kon overtroeven. Dat was de eer
ste downslag en deze kaarten waren nog
over:
Noord: Sch: H10 KI: HV
Oost: Sch: 52 KI: A6
Zuid: Sch: AV Ha: B9
West: Sch: B Ha: HV Rui: 9
Volcker speelde schoppenboer waarmee
het lot van de Engelsman was bezegeld;
twee down.
Maar hoe kon Bessis bedenken onder kla
verenaas voor te spelen, na zijn ruiten
heer? Hij vertelde na afloop het volgende:
Als mijn partner een singleton klaveren
had, zou hij daar zeker mee uitgekomen
zijn, liever dan met een kleine ruiten van
een doubleton of een vierkaartje. Hij
moest dus een renonce of een doubleton
klaveren hebben. Toen de leider een drie-
kaart ruiten bleek te hebben plus lengte in
harten gelet op het bieden, was hij het die
een renonce in klaveren moest hebben en
niet mijn partner.
H1087
T10
B6
HVB985
B9
HV876
9872
l03
52
A4
AH53
A7642
AV643
B9532
V104
Zuid gever, oost en west kwetsbaar
