201 gezondheid
jong geleerd is oud gedaan
Wat te doen als je kind niet wil eten?
maandag 27 juli 2009
Met lange tanden aan tafel.
Groente, vlees, bruin brood
willen er niet in. Menig kind
drijft ouders tot wanhoop.
Wat te doen aan slecht
eten? „Altijd alles laten
proeven. Jong geleerd is oud
gedaan."
door Hélène van Beek
illustratie Mark Reijntjens
aar komt het eten
aangevlogen',
'Een hapje voor
papa, een hapje
voor mama en
een hapje voor de kleine meid'.
„Wij spelen soms zelfs cavia op de
grond om ons kind groente te la
ten eten", zegt een ouderpaar la
chend. „Mijn kind lust eigenlijk
niks. Witbrood met pindakaas
gaat er nog wel in. Maar alleen als
er ook hagelslag op zit."
Deze ouders hebben zich neerge
legd bij het slechte eten van hun
kind. Maar niet iedereen kan of
wil dat en zo drijven kinderen
hun ouders tot wanhoop. Er ont
staat strijd, de sfeer aan tafel ver
ziekt. „Huwelijken zouden er ka
pot aan kunnen gaan", zegt Ber-
dien van Wezel, de in kinderen ge
specialiseerde diëtiste. Ze begeleidt
vooral kinderen die te dik zijn.
Daar is veel aandacht voor. Maar
op slecht eten rust volgens haar
nog steeds een groot taboe. „Net
als op andere eetstoornissen. Als
ouder voel je toch wel dat je een
beetje hebt gefaald."
11 Het probleem neemt echter toe.
Wekelijks krijgt Van Wezel wel
een aanvraag voor behandeling
van een slecht etend kind. „En dat
zijn dan alleen nog de ouders die
bij mij durven te komen."
Ze voelt zich soms meer pedagoge
dan diëtiste. Van Wezel: „Een kind
goed leren eten, is een kwestie van
opvoeden. En opvoeden is gren
zen stellen. Over eten moet je van
af het begin duidelijke regels af
spreken. Regel één: de kinderen
eten alles, maar de portie bepalen
ze zelf. Twee: ze eten altijd aan ta
fel en met mes en vork. Drie: ze
moeten alles proeven. Vaak lusten
kinderen pas iets als ze het een
keer of vijftien hebben gehad."
Het is eigenlijk net als met de rest
van de opvoeding. „Eten is een
punt van aandacht. Net als zinde
lijkheid of op tijd naar bed. Alleen
weten ouders dat vaak niet"
Hoe eerder een verstoord eetpa
troon wordt aangepakt, hoe beter
het is. Van Wezel: „Ik heb in de
praktijk een kind van 12, dat geen
groente, geen fruit lust, helemaal
niets. Dit komt denk ik nooit
meer goed."
Te dik zijn, is helder stelt Van We
zel. „Maar het probleem is dat we
eigenlijk niet precies weten wan
neer een kind te dun is. Er kwam
een kind van 6, dat moest van art
sen aan de sondevoeding omdat
het veel te dun was. Maar het was
springlevend en gezond. Dan doe
je dat toch niet?" Van Wezel koos
dus voor een andere aanpak en
ging kijken naar de ouders. „Het
kind bleek een perfectionistische
moeder te hebben. En dat had zijn
weerslag op het eetgedrag."
Soms wordt het echt 'vechten' en
1 zijn kinderen van bijvoorbeeld an
derhalf al zo wilskrachtig dat ze
weigeren ook maar iets te eten.
„Het advies is toch de strijd niet
aan te gaan, maar wel op de basis
regels te letten. En licht, maar effec-
D
Slechte eters
De overgrote meerderheid van
kinderen (70 tot 80 procent)
eet goed, de rest niet. De har
de kern van slechte eters is tus
sen 5 en 8 jaar oud. Drie op de
honderd kinderen is graatma
ger. Ze worden niet per se snel
ler ziek. Soms hebben ze een
snellere verbranding.
Er is geen exacte norm voor te
dunne kinderen. Wel is de ver
houding tussen lengte en ge
wicht belangrijk. Constante
lengtegroei is essentieel. Stag
nerende lengtegroei kan een
teken zijn dat er iets mis is.
Een kind groeit vanaf de peu-
tertijd ongeveer 6 centimeter
per jaar. In de pubertijd zelfs
tot 12 cm.
Trucs en tips
Dwing nooit tot (meer)
eten.
Laat kinderen van kleins af
aan wennen aan nieuwe sma
ken.
Doe niet al te moeilijk als ze
een periode alleen aardappe
len, appelmoes of pasta wil
len eten. Het gaat weer over.
Geef een kleine eter kleine
porties. Schep 't op een
groot bord, dan lijkt het min
der.
In plaats van de vier P's (pa
tat, pasta, pizza en pannen
koeken) de aanpak van de
vier T's (tijd, trucs, training, te
gengas).
Geef altijd ontbijt. Maar laat
dat niet langer duren dan 20
minuten. Varieer het voedsel
dat meegaat in de trommel
naar school. Geef geen snoep
of snacks mee om toch maar
te laten eten.
Eet ongeveer anderhalf uur
voor het slapen. Dat is goed
voor de^pijsvèrtering. Maar
geef twee uur voor het avond
eten niets meer.
Laat kinderen eens zelf kiezen
en meekoken.
Eet op vaste tijdstippen en
aan tafel.
Bron: www.jmouders.nl
Zie ook:
www.voedingscentrum.nl
tief straffen als een kind niet eet.
Niet buiten spelen bijvoorbeeld
werkt vaak goed. En het kind zelf
enige keuze geven: Wil je nu een
appel of over een kwartier?"
Kinderen die echt helemaal niets
lusten, bestaan niet, volgens Van
Wezel. „Wel kunnen ze soms een
hekel hebben aan bepaalde consis
tenties in de mond. Groente en
fruit met heel weinig smaak vin
den kinderen vaak ook niet fijn.
Pittige worst bijvoorbeeld weer
wel. En zoet."
Dat laatste bevestigt ir. Gertrude
Zeinstra van de afdeling Humane
Voeding en Communicatieweten
schap van Wageningen Universi
teit. Ze is gespecialiseerd in het
eten van groente en fruit bij kinde
ren. „Kinderen worden geboren
met een voorkeur voor zoet. Dat is
wetenschappelijk aangetoond. Aan
pasgeboren baby's die nog niets
hebben gegeten of gedronken, is
met een pipetje suikerwater gege
ven. Ze kregen een relaxte uitdruk
king. Bij bitter gaven ze een sterk
aversieve reactie. Bij zuur ook,
maar minder. Vandaar dat kinde
ren bittere groenten als witlof en
spruitjes niet graag eten. Fruit gaat
meestal wel goed. Net als wortels,
want die hebben een zoete
smaak."
Daarnaast speelt de textuur van
het voedsel, het mondgevoel, nog
een grote rol. Zeinstra: „Glibberige
dingen vinden kinderen vaak niet
prettig. Champignons bijvoor
beeld gaan in de mond alle kanten
op. Rauwe groenten vinden ze wel
fijn. Die zijn lekker knapperig."
Ook Zeinstra beaamt dat opvoe
ding een grote rol speelt bij goed
eten. Want veel voedselvoorkeu-
ren zijn aangeleerd. „Belangrijk is
verder dat de maaltijd aantrekke
lijk wordt geserveerd, dat er een ge
zellige sfeer aan tafel is, ouders die
zelf met plezier eten. En nieuwe
dingen moet je kinderen altijd la
ten proeven."
De grootste kruidenier van neder-
land heeft het goed begrepen. Al-
bert Heijn stort zich tegenwoordig
ook op het slecht etende kind met
de campagne 'Goed eten hoeft
geen sprookje te zijn'. Met Prinses
Prei en Prins Witlof in de hoofd
rol. Op de website staan vooral ge
zellige recepten. En de gebruikte
groenten zijn zoet.
Reageren? gezondheid@wegener.nl
Trechter plaatsen
in de mond
Groenten stevig
aanduwen
Trechter vullen
met groenten
Hoofd naar
achteren klappen
Hoofd ondersteunen
bij de nek