Schrijven met een
duwtje van vader
spectrum 20
Groeten uit de hemel
Zaterdag 18 juli 2009
door Jan Vriend foto Paul de Graaff/GPD
In de serie 'Groeten uit de hemel' verteilen
kinderen van bekende landgenoten over de
band met hun overleden vader of moeder.
Vandaag: Suus Ruis, dochter van tv-presentator en quizmaster Willem Ruis.
illem Ruis wil-
y hem te streng,
te weinig familieman. Zijn doch
ter Suus hoeft ook niet zo nodig
op de presentator te lijken. „Ik
wil méér zijn dan de-dochter-
van."
Toch heeft ze karaktereigenschap
pen van hem geërfd: „Hij wilde
beroemd worden en rustte niet
voor hij dat had bereikt. Ik heb
niet zo veel met roem, maar zit
wel in zijn spoor als het gaat om
het volgen van je droom."
Ergens op zolder heeft ze nog
een stapel videobanden met zijn
shows. Zelden gedraaid. Maar
toen vorig jaar op een digitaal the
makanaal een week lang oud ma
teriaal van Willem Ruis werd ver
toond, zoals uit de Willem Ruis-
show en de Sterrenshow, keek ze
iedere avond. „Ik was net moeder
geworden en was aan huis gebon
den. Op zo'n moment ben je ook
wat meer melancholiek dan an
ders."
Zo deed het wonderlijke toeval
zich voor dat de pasgeboren klei-,
ne Ruis zijn opa op het scherm
kon zien rennen, terwijl grootva
der zelf zijn eerste kleinkind
nooit zal zien. „Toen ik die beel
den weer zag, besefte ik opnieuw
dat hij zijn tijd ver vooruit was.
Zijn shows hadden niet de snel
heid van de amusementsprogram
ma's van nu, maar door de vlotte
manier waarop hij met kandida
ten en publiek omging, had hij zó
weer op het scherm gekund."
Suus Ruis is de tweede dochter
van Willem Ruis. Ze woont met
haar vriend en haar zoontje in
Flevoland. Vorig jaar verruilde ze
haar baan als producente bij En-
demol voor een bestaan als
schrijfster. Haar oudere zus Eva
werkt als freelance regieassistente
in de tv-wereld, hun jongere
broer Nicolas is nieuwslezer bij
het ANP.
Herinneringen aan haar vader
zijn vooral herinneringen aan de
laatste jaren van zijn leven. „In
mijn vroegste kindertijd zag lk
hem nauwelijks omdat hij in die
tijd dag en nacht aan het werk
was. Na de scheiding van mijn
ouders veranderde dat. Die breuk
heeft er bij hem erg in gehakt.
Emotioneel kwam hij in een neer
waartse spiraal terecht. Het was
daarom beter dat mijn zus en ik
bij hem gingen wonen. Voor
mijn moeder was het bijna een
onmogelijke beslissing, maar het
was de enige manier om het le
ven van mijn vader weer een
beetje richting te geven. Toen die
beslissing was gevallen, stortte hij
zich ook vol overgave op die va
derrol. In die laatste drie jaar sa
men kwamen we dichter bij el
kaar. Mijn zus en ik gingen mee
naar tv-opnamen, hij regelde dat
hij thuis was als we uit school
kwamen en op woensdagmidda
gen aten we samen kroketjes."
Opvoeden ging met de harde
hand, want vader Willem was
van de degelijke aanpak. Tegen
volwassenen zeg je u, netjes met
twee woorden spreken en papa
of mama nooit tegenspreken.
„Hij prentte ons in dat we netjes
'bedankt' moesten zeggen als er
koffie of thee voor ons was inge
schonken. Toen ik dat een keer
vergat, schonk hij net zo lang
door tot de thee over de rand van
het kopje ging. Ik riep 'stop!',
maar hij schonk door, ook toen
de halve tafel nat was. Net zolang
tot ik 'bedankt' zei. Zoals het
hoorde. Door zo'n lesje vergeet je
dat nooit meer."
Het meest dierbare dat ze nog
van hem heeft, is het dagboek
van hun laatste vakantie: ruim
een maand met haar zusje, haar
vader en zijn vriendin naar hun
appartement in Spanje. „Het be
gon met mijn notities over hoe
veel kilometer we hadden gere
den en hoeveel tol we moesten
betalen. Op de derde dag pakte
mijn vader de pen op en be
schreef hij wat er gebeurde en
wat er in hem omging. Heel be
schouwend verwoordde hij zijn
twijfels over de bevrediging in
zijn werk en hoe het verder
moest met twee opgroeiende mei
den."
Tijdens die vakantie in DeNia
overleed Willem Ruis op een
vroege morgen in de badkamer
van zijn appartement, vermoede
lijk aan de gevolgen van een hart
aanval. Zijn dochters, destijds 12
en 13 jaar, sliepen nog. Toen ze
wakker werden, was hij al wegge
bracht.
Het leven van haar vader was
voor haar de leidraad bij het
schrijven van haar debuutroman
Tweede viool. Net als Willem Ruis
is de hoofdpersoon hierin een
buitenechtelijk kind dat door zijn
vader niet wordt erkend en zet
hij alles op alles om in de show
business door te breken. „Mijn va
der zei altijd: 'Je kunt alles tot het
tegendeel is bewezen'. Dat gaf
me het duwtje de zekerheden
van mijn baan bij Endemol op te
geven en als schrijver aan de slag
te gaan. Zo'n stap zou hij hebben
aangemoedigd."
Soms lijkt hij haar ook bij het
schrijven zelf aan te moedigen.
„Toen ik mezelf in een Frans
klooster had opgesloten om aan
de laatste hoofdstukken te wer
ken, leek hij over mijn schouders
mee te kijken. In een soort trance
vloeiden de woorden eruit. Hele
zinnen, hele alinea's leken kant
en-klaar uit mijn toetsenbord te
rollen. Op die momenten haalt
hij mijn twijfels weg en voelt het
alsof hij weer dicht bij me is."
Bij de presentatie van haar boek
vond ze het wel even handig
Suus Ruis te heten. „De uitgeverij
promootte het ook als 'het de
buut van de dochter van Willem
Ruis'. Een welkome manier om
je met die naam te kunnen onder
scheiden. Maar hoewel ik zijn
naam met trots draag,' wil ik mijn
identiteit niet aan mijn vader ont
lenen.
„Hij was een denker. Altijd erg se
rieus met zijn werk bezig. En hij
schreef graag. Dat herken ik bij
mezelf Op een bepaalde manier
hebben we allebei ook moeite
met mensen. Hij was erg op zich
zelf en ik zit ook graag in mijn ei
gen bubbel."
Onwillekeurig vraagt ze zich wel
eens af hoe het met hem verder
zou zijn gegaan als haar vader
nog geleefd zou hebben. „Ik kan
me niet voorstellen dat hij met
grijs haar nog een show had ge
presenteerd. Maar achter de scher
men zou hij zeker nog teksten
hebben geschreven, programma's
hebben bedacht of misschien wel
meer films zijn gaan maken."
Het lichaam van de presentator is
gecremeerd. Een graf om heen te
gaan, mist ze niet. In theater 't
Spant in Bussum, waar hij veel
shows opnam, is een Willem
Ruiszaal, maar dat heeft voor
Suus geen bijzondere betekenis.
„Mijn vader zit in mijn hart. Ik
herdenk hem op mijn eigen ma
nier. Op zijn sterfdag bel ik altijd
met mijn zus en mijn broertje.
Dan praten we even over hem,
maar verbazen ons er vooral over
dat het allemaal alweer zo lang ge
leden is."
Haar moeder hertrouwde met
tv-regisseur Rinus Spoor en
woont een groot deel van het jaar
met hem in Frankrijk. Suus lo
geert er regelmatig en speelt met
de gedachte daar met haar gezin
té gaan wonen. Deze plannen en
haar nieuwe leven als moeder en
schrijfster helpen haar over het
gemis heen. Maar het verdriet
om het verlies van haar vader
kan zó weer om de hoek komen
kijken. „Bij het overlijden van
André Hazes en Martin Bril dacht
ik: wat erg voor de kinderen."
reageren?
spectrum@wegener.nl
