io banenplan jonge gehandicapten
Werk voor de Waj ongers
W
'Iedereen
wil
meedoen'
'Ze kunnen zich nuttig maken en daar arbeidsvreugde uit putten.' Minister Donner wil
veel meer jongeren met een lichamelijke of verstandelijke beperking aan het werk
hebben. Er komt nieuw beleid. Tweederde van de mensen in de Wajong moet straks
een baan kunnen krijgen.
/I king die in een regu-
1 1 ber bedrijf werken,
JL v Abijvoorbeeld een
winkel, zijn vrijwel allemaal veel
gelukkiger dan bij de sociale werk
voorziening. Ze zeggen tegen mij:
zo zien veel meer mensen dat wij
wel degelijk iets kunnen."
donderdag 16 juli 2009
l
door Ap van den Berg
Wat is Wajong
Wajong is de Wet Arbeidsonge
schiktheidsvoorziening jonggehan
dicapten. Hij is bedoeld voor men
sen die op jonge leeftijd (voor het
17e jaar) deels of helemaal arbeids
ongeschikt raken.
Ook mensen die studeren en voor
hun 30e niet meer kunnen werken
komen in aanmerking.
De uitkering loopt bij het UWV.
Na aanvraag volgt een gesprek met
een UWV-arts. Ais die vindt dat er
gewerkt kan worden, volgt er een
gesprek met een arbeidsdeskundi-
ge. Dan wordt er naar passend
werk gezocht.
Het bedrag dat wordt uitgegeven
aan Wajong-uitkeringen is in de pe
riode 2003-2008 toegenomen van
1,3 miljard naar 1,9 miljard euro.
De hoogte van de uitkering hangt
af van hoeveel er zelf nog verdiend
kan worden.
Er is ook een 'slapende Wajong',
hetgeen betekent dat er een recht
is op een uitkering zodra een ande
re inkomensbron (uitkering of
loon) Tbo.
www a\Av <7^
Het Britse logo 'Two Ticks' voor be
drijven die gehandicapten aanmoedi
gen te solliciteren. Er moet een Ne
derlandse versie komen.
Supermarkten, zieken
huizen en onderwijsin
stellingen gaan duizen
den banen geschikt ma
ken voor jonge gehan
dicapten. Minister Piet
Hein Donner van Sociale Zaken en
Werkgelegenheid heeft daarover
akkoorden gesloten met werkge
vers.
„Recessie of géén recessie: we moe
ten nü werk maken van deze
groep mensen. Anders zitten we
over een poosje ineens met een
half miljoen werkloze Wajongers
in onze maag", zegt Donner.
In nieuwe cao's worden meer ba
nen gereserveerd voor Wajongers.
Die komen bij banken, uitzendbu
reaus, musea, metaalbedrijven en
de kinderopvang.
Het gaat om eenvoudige werk
zaamheden, zoals het vullen van
vakken en het inzamelen van lege
flessen en linnengoed. Maar
er zijn ook administratieve func
ties beschikbaar. Minister Donner
zegt dit in de notitie 'Aanpak
Werk voor Wajongers'.
De bewindsman zei eerder dit jaar
dat hij elk jaar 10.000 jonge gehan
dicapten aan de slag wil helpen.Uit
keringsinstanties, werkgevers, re-in
tegratiebureaus en gemeenten moe
ten met ingang van januari 2010
samen de plannen gaan uitvoeren.
Donner wil een mentaliteitsveran
dering. „Nog niet zo lang geleden
ging men er van uit dat jonge ge
handicapten een uitkering moes
ten krijgen en dat je ze niet moest
lastigvallen met gezeur over be
taald werk. Daar moeten we snel
vanaf. Deze groep mensen kan
zich op de werkvloer nuttig maken
voor werkgevers en daar zelf ar
beidsvreugde uit putten. Het mes
snijdt dus aan twee kanten."
Eigenlijk aan drie: omdat zo meer
Wajong-uitkeringen kunnen wor
den uitgespaard.
Er zijn ongeveer 180.000 jonge ge
handicapten, tussen 18 en 27 jaar.
Slechts een kwart van hen heeft
een parttime baan. Zo'n veertien
procent werkt bij sociale werkplaat
sen, elf procent is actief voor een
reguliere werkgever. De rest krijgt
een volledige uitkering.
Ieder jaar komen er ruim 15.000
jonge gehandicapten bij. Tweeder
de van hen kan volgens Donner in
principe aan de slag om - naast de
uitkering - inkomen te verwerven.
En de minister wil dat uitkeringsin
stantie UWV werkgevers gratis ad
viseert over het inrichten van de
werkplekken.
Tot begin dit jaar werd in slechts 5
procent van alle cao's een aparte
Wajong-paragraaf opgenomen.
Sinds het akkoord van het kabinet
met werkgevers en vakbonden is
dat opgelopen tot 21 procent.
Verder hebben Donners ambtena
ren aparte afspraken gemaakt met
individuele bedrijven. Albert
Heijn, Super De Boer, het Slo-
tervaart Ziekenhuis en de Universi
teit Maastricht hebben al honder
den banen toegezegd. „Deze resul
taten moeten we proberen uit te
breiden", zegt Donner.
Hij heeft meer pijlen op zijn boog.
Gehandicapten die voor hun 18e
jaar stage lopen bij bedrijven, kun
nen straks gratis een beroep doen
op een jobcoach van het UWV.
Diens taak is het om hen voor vast
op de loonlijst te krijgen. Werkge
vers mogen in het vervolg alle kos
ten voor een speciale werkplek de
clareren bij het ministerie van So
ciale Zaken. Nu nog geldt een
drempelbedrag van 6000 euro.
Van het UWV wordt verwacht dat
het de kwaliteiten en beperkingen
van jonge gehandicapten beter in
kaart brengt. Donner: „Wajongers
zijn nu eenmaal niet allemaal het-
'Voor de lange
termijn moet succes
verzekerd zijn.'
Minister Donner
foto GPD
zelfde: de één is blind, de ander
mist een been en de derde heeft
een verstandelijke handicap. En
dat heeft weer grote gevolgen voor
de vaardigheden die ze kunnen in
zetten op de werkplek."
Er komt naar Brits voorbeeld ook
een keurmerk voor bedrijven die
jonge gehandicapten aantrekken.
Daar is 'Two Ticks' geïntroduceerd.
Dat heeft ervoor gezorgd dat een
toenemend aantal werkgevers ge
handicapten aanneemt. Omdat dat
goed is voor de portemonnee (via
loondispensafie) en voor beeldvor
ming rond hu rt bedrijf. Ze hebben
wel de verplichting gehandicapten
op te roepen voor een sollicitatiege
sprek wanneer ze aan functie-ei
sen voldoen. „Dat werkt in Enge
land zó goed, dat ik het ook graag
wil introduceren. Daar zijn we
druk mee bezig. We proberen, kort
om, Wajongers zo breed mogelijk
onder de aandacht te brengen.
Snel succes zullen we op dit dos
sier niet boeken, maar voor de lan
ge termijn moet succes zijn verze
kerd", aldus Donner.
Bij het Platform VG (Verstandelijk
Gehandicapten) is men op zich blij
met de nieuwe aanpak. Toch
wordt er nog-het een en ander ge
mist. Beleidsmedewerker Dorien
Kloosterman geeft voorbeelden:
„Er wordt straks nog niet genoeg
rekening gehouden met uitvallers.
We zijn bang dat het een reken
sommetje wordt van hoeveel men
sen aan een baan geholpen wor
den, maar dat er niet genoeg ge
daan wordt om tussentijdse afval
lers - gehandicapten hebben meer
redenen 0121 uit te vallen - weer
aan het werk te krijgen."
Ook het loon is een punt. „Een ge
handicapte doet percentueel min
der, maar de prestatie is even
groot. Toch krijgt hij vaak minder
loon. Dat wordt niet opgelost."
door John Jas
jaar een uitkering gehad voordat ik
bij een bedrijf kwam dat in grond
stoffen voor bakkerijen deed. Een
lager werktempo was geen enkel
probleem. Er waren meer mensen
met een beperking en dat leverde
ook voordeel op. Wij wilden het
werk simpeler doen en met meer
voorbereiding. Toen ze naar ons
luisterden, scheelde dat aanzienlijk
in de productietijd."
Na elf jaar verdroegen zijn longen
het werk niet meer. „Ik kwam bij
de sociale werkplaats terecht. Dat
was voor mij vreselijk. Je hebt dan
voor veel mensen het stempel dat
William Westveer foto VWS
je minder bent. Ik had last van een
zekere schaamte. Miste ook het
contact met collega's zonder beper
king. Bovendien zijn er zo veel re-
geitjes bij de sociale werkplaats en jj
bepalen ze zelfs wanneer je met va
kantie moet."
Als er meer mogelijkheden komen
voor werk in reguliere bedrijven
juicht Westveer dat toe. „Iedereen
wil meedoen in de maatschappij.
Dan heb je ook het idee dat familie
en vrienden trotser zijn. Met een
beetje goede wil kan meer van die
95 procent van de Wajongers die
wil werken dat ook meemaken."
M~ensen met een beper-
William Westveer (42) heeft een
lichte verstandelijke beperking,
maar is evengoed directeur van de
LFB, een organisatie in Utrecht die
de belangen behartigt van mensen
zoals hij zelf. „Ik heb vanwege
mijn handicap vanaf mijn 18e vier
