Richard Nagtegaal
Liza Richards
spectrum 16
'In Nederland gaan
veel mensen vooral
naar een flikker in
een jurk kijken'
Zaterdag 11 juli 2009
Rode ogen, een snotterige
neus... gek wordt hij er
van. Richard is ruim een
jaar geleden gestopt met
roken. En sindsdien is hij
allergisch voor katten en ratten. „Maar
die dieren had ik al, dus doe ik ze niet
weg. Ik moet minister Klink nog een
brief schrijven dat hij sigaretten in
mijn verzekeringspakket laat opne
men. Ik ben gestopt met paffen, maar
straks mag ik puffen."
Lastig, want vanavond moet-ie weer.
In België, live zingen op een groot
feest. Dertig jaar geleden viel Richard
zowat van zijn kruk in een Amsterdam
se kroeg. Daar kwam hij voor de eerste
keer in aanraking met de glitter en gla
mour van de travestie. „Ik vond het
waanzinnig. Toen ik mij voor de eerste
keer schminkte, zagen we meteen gelij
kenis met Liza Minnelli. Vandaar dat
ik naar haar ben vernoemd. Mijn
vriend regelde een optreden in Den
Bosch, op een feest waar 2500 mensen
waren. Daarna is die jurk nooit meer
uitgegaan." Nou ja, op de bühne dan.
Hij kan het niet vaak genoeg benadruk
ken. Zet hem maar in zijn nakie, dan
kan iedereen zien dat Richard geen tra
vestiet is. Hij snapt het wel, die verwar
ring. „Mijn ouders dachten eerst ook
dat ik mij zou laten ombouwen. Maar
nee, ik ga echt niet in een jurk bood
schappen doen bij de Aldi."
Zijn ouders... Ze zijn al jaren dood. Als
de dag van gisteren herinnert hij zich
het moment waarop hij hen vertelde
dat hij homo was. Hij had zich voorbe
reid op een pak rammel, want zijn va
der had 'losse handjes'. Maar vader
Nagtegaal bleef rustig, zei dat het ieder
een kon overkomen. Een begripvolle
reactie? Richard denkt van niet. „Hij
toonde nooit interesse, ook niet als ik
ziek was. Maar het gekke is dan weer
wel dat hij in 1983 met de Nieuwe Re-
vu in zijn binnenzak liep, omdat ik in
travestie op de cover stond. Ik heb echt
een rotjeugd gehad. Ik was een nako
mertje in een gezin met acht kinderen.
Ik liep op school in de vernaaide afdan
kertjes van mijn broers. Daar werd ik
gepest en thuis werd ik geslagen door
mijn vader. Om niets. Ik heb nooit lief
de van hem gehad. Weet je, als ik in
een kleine plaats was opgegroeid, had
den de buren vast aan de bel getrok
ken. In Amsterdam-Oost moeten ze
mij ook hebben horen gillen als ik er
van langs kreeg. Maar daar gaat ieder
een vervolgens gewoon weer zijn ei
gen gang. In Sas van Gent hadden ze
hem vast de stad uitgejaagd." Hij praat
er luchtig over. Richard heeft zijn
jeugd verwerkt, ook al draagt hij het
Richard Nagtegaal vecht al bijna
zijn hele leven tegen vooroorde
len. Hij is geen travestiet, hij is
in travestie. Zonder t. Avond
aan avond kruipt hij in de huid
van zijn alter ego Liza Richards.
Liza staat al dertig jaar aan de
top van de internationale traves
tiescène. Richard niet. Die is
huisman, donorvader, gelukkig
met zijn partner Peter en trotse
baas van vier rasratten.
door Raymond de Frel
foto Mechteld Jansen
leed nog elke dag met zich mee. „Ik
heb heel lang mijn haar geblondeerd,
want o wee als ik ook maar een spatje
op mijn vader zou lijken... ik ril er nog
steeds van als ik aan hem denk."
Richard is ook vader, van een
dertien lentes tellende knaap.
Apetrots is-ie, al moet hij
nog groeien in zijn rol. Het
was aanvankelijk niet de bedoeling dat
zijn Doron al zou weten dat Richard
zijn vader was. „Een bevriend lesbisch
stel vertelde ons dat ze een kind wil
den met behulp van een anonieme do
nor. Ik vind dat je dit een kind niet
mag aandoen. Je moet later kunnen
achterhalen waar je wortels liggen. Dat
heb ik met hen en met Peterbespro-
ken. Vervolgens heb ik een regelmatig
seksleven gehad met een potje. Uh, ik
bedoel in een potje, hè! De afspraak
was dat we het Doron pas later zouden
vertellen, maar op een of andere ma
nier trok hij als baby al van nature
naar mij toe. Het was een huilbaby,
maar als ik een liedje zong, werd hij
rustig. Dus moesten zijn moeders tot
vervelens toe een cd met een nummer
van mij opzetten. Ik heb heel lang af
stand gehouden, bewust. Twee vaders
(Peter en Richard) en twee moeders,
dat zorgt nou ook niet bepaald voor
een stabiele situatie voor een kind. Ik
keek er heel nuchter tegenaan: ik was
donor, meer niet. Maar langzamerhand
ontstond van beide kanten steeds
meer een aantrekkingskracht. Hij lijkt
ook zó ontzettend op mij. Drie jaar ge
leden werd één van zijn moeders erg
ziek. Dat was het eerste moment dat ik
voor hem moest zorgen. Hij kwam
voor een tijdje naar Sas van Gent. In
eerste instantie wist ik mij geen raad."
Toen Richard in die weken zijn jongen
over de ijsbaan op de Terneuzense
Markt zag zwieren, werd hij pas echt
overmand door het 'vader-gevoel'. Nu
was hem dat niet helemaal vreemd. Er
zijn nog twee kinderen die hem 'pap'
noemen. „Onze poetsvrouw was zwan
ger, maar de vader was gevlogen. An
derhalfjaar later werd ze ziek, waarna
Peter en ik een tijd voor haar zoon
Hans en anderhalfjaar oudere dochter
Fenna hebben gezorgd. Tot hun twin
tigste jaar hebben wij die zorg met
hun moeder gedeeld."
Zeven jaar geleden streken Peter en Ri
chard neer in Sas van Gent. Aan de an
dere kant van hun straat ligt België,
het land waar Richard zijn meeste
shows opvoert. Ze woonden er nog
een tijdje, maar dat was geen succes.
„La Vie en Rose is de meest gehate tra
vestieshow in België, want wij staan
aan de top. De travestiescene is een we
reld vol glitter en glamour, maar ook
vol haat en nijd. Er wordt over je ge
roddeld, vooral door de mindere go
den. Die spelen heel valse spelletjes. Ze
jatten en kopiëren nummers, brengen
leugens over je in de wereld... Ha, mis
schien komt daar de term 'valse nicht'
wel vandaan! Nu was ik door mijn pe
riode in Duitsland wel al wat gewend.
Daar moest je je eyeliner ook niet on
bewaakt laten liggen. Grote kans dat er
dan aceton in was gedaan. En een lip
stick van een speld voorzien was ook
geen uitzondering, in de hoop dat je
tussen twee nummers door nog even
zou bijstiften. Maar in België konden
wij niet aarden. Die ene straat die ons
van België scheidt, is precies genoeg."
Richard voelt zich thuis in Sas, hij wil
er pas weg 'als hij tussen zes plankjes
ligt'. Hij geniet er van de ruimte en
vooral de rust. Op zijn 25e gaf hij al
eens de brui aan de travestie, omdat
het niet meer te combineren was met
zijn werk als ouderenverzorger. Maar
hij zwichtte vervolgens toch weer voor
een verzoek om op te treden. Daarna
werd Amsterdam al snel te klein voor
Liza. „Ik wilde naar Duitsland, het Mek
ka van de travestie. Als je het daar
maakt, ben je geen prutser. In Neder
land gaan veel mensen toch nog vooral
naar een 'flikker in een jurk' kijken,
maar in Duitsland is travestie een
vorm van kunst. We werden met La
Vie en Rose uitgeroepen tot beste act
van Duitsland. Ik ging vervolgens op
toernee met de rockband Cool Pepper.
Dat was een doorslaand succes, ik kon
in het gebied rond Wüppertal niet
meer fatsoenlijk over straat. Ik zat eens
met Peter in een restaurant en zei voor
de grap tegen hem: volgend jaar doen
we het songfestival. Stond het de vol
gende dag groot in de krant, omdat er
kennelijk een verslaggever achter ons
had gezeten! Op een gegeven moment
was ik helemaal klaar met het vele rei
zen. Zeventien uur in een auto voor
een show van een uur... Eigenlijk wil
de ik al het geld direct naar het
naai-atelier brengen voor nieuwe kos
tuums. Het ging mij niet zozeer om
geld verdienen. En van drugs moest ik
al helemaal niets hebben. Ik heb er ge
noeg mensen door naar de kloten zien
gaan, van mijn beginjaren als travestie
in Amsterdam leeft bijna niemand
meer. Drank is trouwens ook niets
voor mij. Behalve dan de wijn van
)ean-Marie Pfaff Ik treed regelmatig
met hem op. Op onverklaarbare ma
nier slaagt hij er altijd weer in om mij
lam te krijgen!"
Vanavond mag-ie weer. Poe
derdoos en jurken mee en Li
za voelt zich weer helemaal
het mannetje. Ook al is haar
geest na dertig jaar show moe van het
drukke bestaan. Als Richard morgen
dood neervalt, zullen zijn nabestaan
den zeggen dat hij een leven heeft ge
had waar een ander drie keer over zou
doen. Maar stoppen? Geen haar op zijn
hoofd die er over denkt. Zolang zijn
stem en kop het uithouden en hij bij
elke opmaakbeurt iets van zijn grote
voorbeeld Deborah Harry (Blondie) te
rugziet, gaat Richard door. „Ik schuw
trouwens ook de plastisch chirurg niet,
hoor. Geef mij maar op voor een extre
me make-over. Ik ga meteen liggen!"
Personalia
Richard Nagtegaal (Liza Richards)
Geboren: 14 september 1963 in Amster
dam
Woonplaats: Sas van Gent
Burgerlijke staat: samenwonend met
Peter Kienhuis
Kinderen: een zoon, Doron (13)
Opleiding: leao, bejaardenzorg
Loopbaan: meubeltransporteur, ouderen-
verzorger, uitbater cadeauwinkel in Zaan
dam, huisman.
Hobby's: travestie (www.cestlavieenro-
se.com), muziek, katten en vier rasratten.
