Psychologie
Verlichting voor het alledaagse leven
[h
Een mislukte relatie is leerstof
36 Zaterdag 11 juli 2009
Durven dromen, vrien
delijk zijn, contact ma
ken met anderen, aan
dacht hebben voor de
wereld om je heen,
verantwoordelijkheid voor je ei
gen welzijn en gedachten nemen:
zo gewoon en alledaags kan 'ver
lichting' zijn. „Verlichting zit in
het buitengewone van het gewone
leven", zegt Tijn Touber, schrijver
van het boek Spoedcursus verlich
ting, een innerlijk avontuur. „Je
bent al verlicht, maar vergeet het
vaak. Soms stijg je in crisissituaties
boven jezelf uit en doe je op een
vanzelfsprekende manier dingen
zonder er bij na te denken."
Dan doe je wat de situatie vraagt
en neemt bijna instinctief verant
woordelijkheid. Je kan dat uitbrei
den, zegt Touber. Dat scheelt veel
(overbodig) denkwerk, angst en
stress. „Neem de gedupeerden van
de instortende economie. Zij ren
nen zich rot om de hypotheek te
betalen. Je kunt bij de pakken neer
zitten óf er iets aan doen. Zoals je
afvragen of die manier van leven
écht bij je past. Natuurlijk kunnen
ontslag, ziekte en financiële proble
men hard aankomen. Maar ze zijn
des te meer reden er eens op een
andere manier naar te kijken: het
is maar een hypotheek. Of: wil ik
wel zulke grote financiële verplich
tingen? Als je je bewust wordt van
wat écht belangrijk is, opent dat
meer perspectieven en mogelijkhe
den dan je dacht. Met aandacht
naar dingen kijken, maakt je effec
tiever, capabeler en liefdevoller."
Touber (49), onder meer oprichter
van popgroep Lois Lane, dook van
af zijn 27e ongeveer 14 jaar onder,
op zoek naar 'méér'. „De band liep
goed, maar er lag een grote druk
op mij als songschrijver. Ik was hy
per en ging maar door. Ik werd ge
leefd. Om uit die vicieuze cirkel te
komen, ging ik mediteren: mooie
ervaringen, temidden van de druk
te. Ik wilde af van de zucht naar
roem, rijkdom en mooie meiden.
Een verlichte levensstijl is niet alleen voorbehouden aan guru's of monniken, vindt
Tijn Touber. In zijn pas verschenen boek Spoedcursus verlichting, een innerlijk
avontuur beschrijft hij dat verlichting eigenlijk heel gewoon en alledaags is.
door Patricia van der Zalm illustratie omslag boek
Verslaving zit echt tussen de oren.
]e kunt het loslaten en bepalen dat
je het niet meer nodig hebt."
Hij zwoer carrière, seks, drank, si
garetten en hippe kleding af en
verdiepte zich in bewustzijn en
verlichting. In zijn boek beschrijft
hij die zoektocht en zijn ontmoe
tingen met auteurs en wetenschap
pers die hem inspireerden vanwe
ge hun leefstijl, overtuiging of
denkbeelden. Touber brouwde er
zijn eigen levensvisie van. „Ik leer
de dat je beter verlicht kunt leven,
dan aldoor te streven naar verlich
ting. Door altijd op weg te zijn
naar verlichting, bén je er eigenlijk
nooit. Ik kwam er achter dat ik ei
genlijk al verlicht was. Ik hield op
met zoeken en oefenen en ging ge
woon doen, onder het motto: niet
straks leven, maar nü."
Touber gaf trainingen in stressma-
nagement, meditatie en positief
denken, onder meer aan de Am
sterdamse politie, drugsdelinquen
ten in de Bijlmerbajes en verpleeg
kundigen. „Door jezelf als misluk
te junk te beschouwen, gedraag je
je ook zo. Maar door anders over
jezelf te denken, kun je je gedrag
veranderen. Een verlichte levens
stijl hoeft niet zweverig te zijn,
maar kan juist goed passen bij de
alledaagse praktijk: in de file, bij
de kassa, in de kroeg. Je kunt je er
geren in de file, maar er ook met
afstand naar kijken, als naar een
film. Daarvan zeg je: het is maar
een film. Je kunt ook zeggen: het
is maar een file of een rij voor de
•kassa. Het is de kunst je niet afhan
kelijk te voelen van de omstandig
heden. Dat geeft een groot gevoel
van onafhankelijkheid en rust."
Verlichting is geen voortdurend
Halleluja-gevoel, maar het bevrijdt
je volgens Touber ook van angst.
„De meeste mensen leven onder
invloed van angst, als een hamster
in een tredmolen. Ze zijn bang din
gen te verliezen, bang iets niet te
bereiken of te bezitten. Maar je ge
luk hangt niet af van vergankelijke
dingen zoals uiterlijk, werk of
bankrekening." Met het besef dat
je zelf verantwoordelijk bent voor
je gedachten en welzijn, kom je al
een eind, zegt hij. „Je kunt leren
toeschouwer te zijn van je eigen ge
dachten: je voelt angst, maar je
bént het niet. Dan kun je het ver
werken en loslaten. We hebben
niet zozeer last van allerlei emo
ties, als wel van het onderdrukken
ervan. Dat kost veel energie."
Met zijn vrouw geeft Touber stilte
concerten. Toehoorders worden
aan de hand van muziek, klank en
videobeelden naar de stilte geleid.
„Na een uur wordt het helemaal
stil. Mensen kunnen zich daar on
gemakkelijk door voelen. Maar als
je er niet voor terugschrikt, geeft
het uiteindelijk veel rust."
Tijn Touber. Spoedcursus verlichting,
een innerlijk avontuur. A.W. Bruna Uit
gevers, 16,95 euro.
Reageren? gezondheid@wegener.nl
DENK .k
door René Diekstra
In een partnerrelatie zitten vaak twee rela
ties: zijn relatie met haar en haar relatie
met hem. Dikwijls is de ene relatie beter
dan de andere. Met als gevolg dat er in veel
relaties ten minste één partner is die onvre
de heeft met de relatie.
Hoe daarmee wordt omgegaan, is beslis
send voor de toekomst van de relatie. Som
mige ontevreden partners leggen zich bij
de situatie neer, omdat ze niet geloven dat
er veel te veranderen valt, geen zin hebben
in allerlei confronterende gesprekken en
ook niets in scheiden zien. Anderen spre
ken de onvrede uit en dringen er op aan er
samen iets aan te doen. Vaak is hulp van
buitenaf, bijvoorbeeld van een psychothera
peut, wenselijk. Maar dat moeten beiden
willen en dat is vaak niet zo.
De partner 'met de betere relatie' ziet vaak
niet de nood: 'Als jij therapie zo nodig
vindt, ga dan zelf. Sommige ontevreden
partners doen dat en dat is voor de relatie
linke soep. Want iemand die zichzelf ont
wikkelt in therapie, raakt daardoor vaak
verder verwijderd van de partner die niet
meedoet. Bijvoorbeeld omdat ze door de
therapie beter weten wat ze willen in een
relatie.
Meestal komt er een moment waarop de
partner die niet mee is gegaan in paniek
raakt, omdat een breuk wel erg dichtbij
komt. Opeens laat die dan weten alsnog al
les te willen doen om de relatie te verbete
ren. Zelfs meegaan naar een therapeut. De
uitkomst daarvan is onvoorspelbaar, maar
lang niet altijd negatief. Relatietherapie
heeft al veel relaties helpen overleven.
Er zijn ook ontevreden partners die zich
niet bij de situatie neerleggen, niet voorstel
len er samen wat aan te doen (al dan niet
met hulp van buitenaf) en op eigen houtje
een remedie zoeken. Die remedie begint
dikwijls in stilte door verliefd te worden
op een ander en eindigt vaak in veel lawaai
als er een heuse relatie met een ander is
ontstaan en die relatie wordt 'ontdekt'.
In de meeste gevallen leidt een situatie die
begonnen is met niet-actief aangepakte on
vrede en via een geheime verliefdheid in
een heuse overspelrelatie is uitgemond, tot
een scheiding. In een aantal gevallen is dat
omdat de 'bedrogen' partner het overspel
absoluut niet pikt en de relatie daarom ver
breekt. In een aantal andere gevallen om
dat de overspelige partner, nu de 'andere'
relatie ontdekt is, besluit dat ook het mo
ment gekomen is over te stappen.
Wil de relatie in zo'n situatie alsnog gered
worden, dan moeten daarvoor drie voor
waarden worden vervuld. De eerste is dat
beide partners verantwoordelijkheid ne
men voor de ontstane situatie. De tweede
is dat ze accepteren hulp nodig te hebben
om uit de problemen te komen. De derde
is de bereidheid tot vergeven en niet op be
gane misstappen van de ander blijven han
gen en hameren. De meeste mensen kun
nen deze drie dingen niet opbrengen en
dus loopt hun relatie voorgoed op de klip
pen. In de situatie die dan ontstaat, komt
de partner die met een nieuwe relatie ver
trekt het beste weg, zowel sociaal als emo
tioneel. Althans, op korte termijn.
De partner die achterblijft, wacht een zwa
re taak. Op de eerste plaats moet hij zich
verzoenen met het 'afgedankt-zijn'. Op de
tweede plaats, het belangrijkst, moet hij
een valide antwoord vinden op de vraag:
waarom? Helaas schermen velen zichzelf af
met de verklaring 'hij is weggegaan omdat
hij een ander had'. Zij hebben niets over
zichzelf geleerd. Terwijl dat toch is waar
mislukkingen op de eerste plaats voor zijn
bedoeld.