Dwergauto's verhuizen naar VS
Vrijdag 10 juli 2009 21
MUSEUM Attie Stalman van oldtimermuseum De Ronkel in Kloosterburen verkoopt vrijwel hele collectie
Amerikanen die zijn gewend
aan kolossale sleeën, verba
zen zich binnenkort in een
nieuw museum bij Miami
over vertederende dwerg
auto's uit Europa. De voer
tuigjes komen deels uit
Nederland.
door Bouwe van Norden
Eigenaar Attie Stalman van
oldtimermuseum De Ron
kel in Kloosterburen heeft
vrijwel zijn hele collectie
verkocht aan een Amerikaanse au
tofanaat die ze een plek wil geven
in wat het grootste oldtimermu
seum van de VS moet worden.
Zo'n twintig dwergauto's - waaron
der een ontroerende Goggomobil
coupé uit 1964 en een jaren vijftig
Messerschmitt - emigreren in sep
tember per container naar het
land van de onbegrensde mogelijk
heden. Ook twintig antieke motor
fietsen, vijftien oude brommers en
acht scooters worden verscheept.
De verhuizing van dit rollende cul
tuurgoed betekent het einde voor
het in het toeristenseizoen op zon
dagmiddagen geopende oldtimer
museum De Ronkel in Kloosterbu
ren en schept mogelijkheden voor
Attie (66) en Hilly Stalman (64).
Twintig jaar heeft het echtpaar
veel liefde en energie gestoken in
.wat nu nog een van de kleinste au
tomusea van Nederland is. Een
toeristische trekpleister waarin de
naar Amerika verkochte collectie
zeldzame minibolides voor de
meeste ooh's en aah's zorgde. Alle
maal wagentjes die in de jaren vijf
tig voor scooter-, motor- en brom
merrijders een aaibaar en overdekt
opstapje vormden naar automobie
len van normaal gezinsformaat.
Na ze twee decennia's te hebben
gekoesterd, willen de Stalmans af
van het werk en de verplichtingen
die vastzitten aan hun privému-
seum. „Je bent er altijd mee bezig.
Niet alleen moet je alles schoon
houden. Om je museum aantrek
kelijk te houden, is het ook nodig
elk jaar een deel van de collectie te
wisselen. Wij liepen al een tijd
rond met het idee om te stoppen,
Een Messerschmitt in het museum van Attie en Hilly Stalman in Kloosterburen.
willen samen nog een beetje van
het leven genieten. Toen wij hoor
den dat een Amerikaan in één
keer een groot deel van onze verza
meling wilde kopen, hebben wij
de knoop doorgehakt. Nu doet het
maar één keer pijn. Als wij de
dwergauto's en motoren stuk voor
stuk hadden verkocht, had het
veel langer zeer gedaan. Boven
dien blijft de collectie nu bij el
kaar", zegt Attie Stalman.
De gepensioneerde garagehouder
wil terug naar zijn wortels. Hij wil
in een deel van het museumpand
- een oude school - weer een fijn,
eigen werkplaatsje inrichten met
een brug en veel andere handige
gereedschappen. Stalman ver
heugt zich er op dat hij straks niet
meer buiten in weer en wind op
zijn rug onder oldtimers hoeft te
kruipen, maar kurkdroog in alle
comfort kan sleutelen. Aan een af
geleefd Tempo vrachtwagentje uit
1951 bijvoorbeeld en een Bond
dwergauto. „Hij begint gewoon
weer van voren af aan", consta
teert Hilly droogjes.
Is Attie Stalman niet bang dat hij
spijt krijgt van de verkoop van zijn
gemotoriseerde troetelkinderen?
En is de verhuizing van zijn verza
meling naar de Verenigde Staten
niet een gevoelig verlies voor oldti-
merminnend Nederland? Op bei
de vragen antwoordt hij ontken
nend. „Ach, ik houd wel een paar
leuke voertuigen voor mijzelf Die
ga ik de komende tijd lekker op
knappen. Daar verheug ik mij echt
op. En als ik weer zo'n verzame
ling dwergauto's wil samenstellen,
heb ik die zo weer bij elkaar." De
bijzondere stukken heeft Attie Stal
man overigens al binnen Neder
land verkocht. En natuurlijk blijft
zijn originele BSA Wegenwacht-zij-
span uit de jaren vijftig in het land
(de 'wielrijdersbond' heeft zelf
geen authentiek exemplaar meer
in bezit en kwam ooit in Klooster
buren afkijken hoe ze er een kopie
van kon maken, red.). Het
Een Heinkel in het museum van Attie en Hilly Stalman in Kloosterburen.
foto Jan Zeeman/CPD
foto Jan Zeeman/CPD
ANWB-antiek is gekocht door
Ben Franse van nostalgieparadijs
Bennies Fifties Store in Schevenin-
gen. Hij had in feite ook de eerste
keus. Franse heeft de aanschaf van
de oldtimers uit Kloosterburen
voor de Amerikaanse koper gere-
geld.
De koper is ook zelf even in het
Groningse dorp geweest. Hij in
specteerde zijn nieuwe schatten
en raakte zo onder de indruk van
een Engelse Austin taxi uit 1948 en
een piepklein Honda-autootje uit
1968 dat hij acuut besloot ook de
ze oldtimers te laten verschepen
naar de VS.
Tot de duurste stukken die van
Kloosterburen naar het museum
in een voormalig fabrieksgebouw
bij Miami gaan, behoort Stalmans
Messerschmitt KR 200, zo'n gemo
toriseerde vliegtuigcockpit met
een curieus plat vliegtuigstuurtje.
Het wagentje brengt naar schat
ting 12 mille op. Verder willen de
Stalmans weinig kwijt over de fi
nanciële kant van de verkoop van
hun verzameling. Nee, ze zijn er
niet op slag miljonair door. En ja,
ze zijn er wel goed uitgesprongen.
Eigenlijk kan iedereen tevreden
zijn. De autofan uit de States kan
zijn landgenoten straks perplex la
ten staan door ze bijvoorbeeld de
charmante, rood met witte Goggo
mobil coupé 1964 te tonen. Een zo
ernstig te heet gewassen wagentje
dat het moeiteloos in de langgerek
te kofferbak lijkt te passen van
zo'n Amerikaans slagschip uit de
jaren zestig.
En als ze van de verbazing zijn be
komen, kunnen de bezoekers van
het bij Miami te openen museum
zich verder onder meer vergapen
aan een maffe, wigvormige Bond
Bug, een Heinkel Trojan, een Llo
yd 400, een nietig Frans Solyto be-
stelwagentje, een Fulda Mobil, een
Mochet en een Framo. Voor de
scooterliefhebbers is er dan nog als
toetje een zeldzame scooter uit
1962: een in Dokkum gebouwde
Bitri.
Auto's als belegging
De Amerikaanse zakenman die
de dwergauto's uit Kloosterbu
ren heeft aangeschaft voor een
museum dat hij bij Miami wil
openen, wil volgens bemidde
laar Ben Franse uit Schevenin-
gen voorlopig anoniem blijven.
De eigenaar van nostalgiewin-
kel Bennies Fifties Store meldt
dat de man echter al een paar
honderd oldtimers heeft ver
zameld. „Hij koopt, koopt en
koopt. In heel Europa zoek ik
leuke objecten voor hem. Ik
heb net nog een Lelijke Eend
uit 1975 voor hem gekocht.
Niet een heel bijzondere auto,
maar een Citroën 2CV had hij
nog niet."
De bemiddelaar zegt dat de
Amerikaan bewust belegt in ol
dtimers en andere verzamelob
jecten. „Hij gaat er vanuit dat
wij door de crisis de komende
jaren te maken krijgen met een
flinke geldontwaarding en
dan kun je beter spullen heb
ben dan bankbiljetten."
De dwergauto's moeten, zo ver
telt Franse, een plek krijgen in
een 20.000 vierkante meter
groot oud fabrieksgebouw.
Attie Stalman
Wat zijn dwergauto's?
Dwergauto's zijn voor 1970 ge
bouwde drie- en vierwielige
voertuigen waarvan de motor
een cilinderinhoud van maxi
maal 600 cc heeft. De meer
derheid van deze piepkleine au
to's is gebouwd in de jaren vijf
tig van de vorige eeuw. Ze wer
den ook wel scootmobiel of
bubblecar genoemd.
Slechts enkele dwergautomer
ken zoals Goggomobil bouw
den hun voertuigjes in grote
aantallen. In veel gevallen bleef
de productie beperkt tot enke
le exemplaren. Al met al waren
er volgens de Nederlandse
DwergAutoClub (DWAC) vijf
honderd fabrikanten, die ruim
vijftienhonderd modellen op
de Europese markt brachten.
De vereniging heeft ongeveer
250 leden, die zjch ontfermen
over naar schatting vijfhon
derd dwergauto's. Het gaat
om ruim honderd verschillende
modellen van zestig merken.
De meeste ronkende lilliput
ters zijn in het verleden op de
schroothoop beland. In de ja
ren zeventig kregen de liefheb
bers ze soms bijna gratis.
