'We weten niet hoe erg het daar is'
Nederland
vergoedt
schade
ambassade
Chinese bevolking van Urumqi
gaat op straat Oeigoeren te lijf
□2
Oud-SS'er Heinrich
Boere kan terechtstaan
6
Woensdag 8 juli 2009
Jurat Barat trommelde maandag zoveel mogelijk Nederlandse Oeigoeren op voor de demonstratie bij de Chinese ambassade. foto Phi! Nijhuis/GPD
Verhagen: Nederland
verantwoordelijk
voor veiligheid.
den haag - Nederland vergoedt de
schade die maandag tijdens een de
monstratie van Oeigoeren is toege
bracht aan de gebouwen van de
Chinese ambassade in Den Haag.
Dat heeft minister Maxime Verha
gen (Buitenlandse Zaken) gisteren
toegezegd aan de tijdelijk zaakge
lastigde van China. De minister
verontschuldigde zich namens Ne
derland voor het gebeurde, zo
meldde zijn woordvoerder.
De Oeigoeren zijn bezorgd over
het geweld in de provincie
Xinjiang dat zo'n 140 islamitische
Oeigoeren het leven heeft gekost.
China had er bij Nederland op aan
gedrongen te zorgen voor de veilig
heid en waardigheid van Chinese
diplomaten en instellingen. Neder
land moet garanderen dat diploma
ten normaal kunnen werken, voor
komen dat dit nog een keer ge
beurt en de daders aanpakken, al
dus een woordvoerder in Peking.
Verhagen erkent dat Nederland
verantwoordelijk is voor de veilig
heid en bescherming van de am
bassade en het personeel. Hij be
treurt het dat dit voor de tweede
keer verkeerd is gegaan. Vorig jaar
maart liep de ambassade ook al
schade op tijdens een demonstra
tie over de situatie in Tibet.
Toen werd Nederland in Peking
op het matje geroepen en bood
staatssecretaris Frans Timmer
mans (Europese Zaken) namens
Verhagen de excuses aan voor de
schade aan het hek van de ambas
sade in Den Haag.
Maandag liep de ambassade forse
schade op door stenen waarmee
demonstranten gooiden. Het is on
bekend hoe groot de schade is. De
politie verrichtte 142 aanhoudin
gen. Nog 39 van de aangehouden
demonstranten zitten vast.
Oeigoeren in Nederland
kunnen niet bellen
met familieleden.
door Floor Ligtvoet
den haag - Het is dinsdagochtend
vroeg en hij heeft een zeer korte
nacht achter de rug. Een paar uur
eerder is hij vrijgelaten door de po
litie.
Jurat Barat, een 37-jarige Amster
dammer en Oeigoer van geboorte,
vindt het lastig om de juiste woor
den te vinden voor zijn verbazing
over de massale arrestaties, maan
dag, bij de Oeigoerse demonstratie
voor de Chinese ambassade in
Den Haag. Urenlang werd hij met
medestanders vastgehouden in
een bus. „Ik moet respect hebben
voor de politie, maar ik demon
streerde alleen maar."
Op de achtergrond buldert bij
hem thuis alweer het tv-journaal
met de laatste berichten uit
Noord-West China. „Oh nee!",
klinkt het ineens verschrikt door
de hoorn: „Er staan allemaal vrou
wen en kinderen op straat in
Xinjiang en ze huilen."
Vol afschuw bekijkt Barat de beel
den uit zijn Chinese geboortepro
vincie, ook wel bekend als
Oost-Turkistan. „Waar zijn alle
mannen?", vraagt hij zich panieke
rig af „Ik zie er geen één meer."
Hij vreest het ergste. Zijn de man
nen afgevoerd door de Chinese
overheid? Zijn stem klinkt plots
hoog en iel. „Ik heb drie zusjes
daar en een moeder."
Hoe het hen vergaat, weet Barat
niet. Vrij telefoneren is door de
Chinese staat onmogelijk gemaakt.
Maar dat de situatie ernstig is in
de Chinese provincie is helder, ver
telt hij. „Maar hóe erg weten we
niet. Wij weten niet meer dan wat
we op het nieuws zien of op radio
Asia horen."
In Nederland wonen naar schat
ting een kleine driehonderd Oei
goeren. In hun geboorteland Chi
na zijn de Oeigoeren, een islamiti
sche minderheid in Noord-West
China, in veel opzichten niet te be
nijden, legt China-kenner Susan-
ne Kamerling van Instituut Clin-
gendael uit. „Ze worden sociaaleco-
nomisch achtergesteld, mogen
maar beperkt hun religie uitoefe
nen en mogen niet les geven in
hun eigen taal."
De Chinese overheid sluit soms
ook hun moskeeën, zegt Kamer-
'Waar zijn alle
mannen? Ik zie er
geen één meer'
ling, of bemoeilijkt de pelgrims
tocht van Oeigoeren door hen een
uitreisvisum te weigeren.
Barat trommelde als bestuurder
van de stichting Uyghur, die op
komt voor de rechten van de Oei
goeren, zoveel mogelijk Nederland
se Oeigoeren op voor de demon
stratie bij de Chinese ambassade,
afgelopen maandag. Het zit hem
daarom goed dwars dat vrijwel alle
demonstranten door de politie
zijn opgepakt en nu een boete krij
gen.
Zelfheeft hij absoluut geen stenen
naar de ambassade gegooid, zegt
hij. Maar hij kan zich de woede en
frustratie van de jongeren die dat
wel deden, wel indenken. „Zij zijn
gewoon boos en ongerust. Ze we
ten niet hoe het met hun familiele
den is. Die lopen gevaar of zijn
misschien wel dood, daarom verlo
ren ze hun zelfbeheersing."
Al bijna 1500 arrestaties
sinds uitbreken
rellen in Xinjiang.
urumqi - In de hoofdstad Urumqi
van de Chinese regio Xinjiang was
het gisteren nog steeds chaos. Na
twee dagen onlusten tussen tus
sen Oeigoeren en oproerpolitie,
gingen gisteren de Chinese inwo
ners van Urumqi de straat op.
Honderden Han-Chinezen trok
ken gewapend door de stad om
Oeigoeren te lijf te gaan. Voedsel-
kramen van Oeigoeren die zij te
gen kwamen gooiden ze omver.
De politie riep de demonstranten
per megafoon op hun mars te sta
ken, maar zo'n driehonderd met
knuppels, messen, loden pijpen,
scheppen en schoffels gewapende
Chinezen trokken zich daar niets
van aan. Toen de menigte op een
moskee afstevende, klonken explo
sies, vermoedelijk van traangasgra
naten die de politie afvuurde om
de groep te verspreiden.
Dit gebeurde dicht bij het plein
waar zondag een demonstratie
van Oeigoeren, de oorspronkelijke
moslimbewoners van Xinjiang, uit
de hand liep. Volgens het persbu
reau Xinhua vielen bij de onlusten
van de afgelopen twee dagen zeker
156 doden en 1080 gewonden. Er
zijn al bijna 1500 mensen gearres
teerd.
Eerder gisteren brak opnieuw een
schermutseling uit tussen proteste
rende Oeigoeren en de politie. Dit
maal waren het vooral vrouwen
die de straat op gingen om de vrij
lating te eisen van hun man of
Honderden etnische Chinezen
gingen gisteren gewapend de
straat op in de stad Urumqi om
hun woede te koelen op hun Oei
goerse medeburgers.
zoon. Nadat de politie enkele char
ges had uitgevoerd, trokken de
vrouwen zich terug.
Gisteren waren er ook demonstra
ties van Oeigoeren in verscheidene
andere plaatsen in Xinjiang.
In Urumqi is een avondklok inge
steld. Het uitgaansverbod geldt tus
sen 21.00 uur tot 08.00 uur en is
nodig om 'verdere chaos' te voor
komen, zei het hoofd van de com
munistische partij in de autonome
regio, Wang Lequan. De Chinese
autoriteiten hebben ook de toe
gang tot het internet afgesloten in
Urumqi omdat ze de stroom infor
matie die daardoor bij de bewo
ners komt gevaarlijk vinden.
Onbekenden hebben gisternacht
drie molotovcocktails gegooid
naar het Chinese consulaat in de
Duitse stad München. Door de ac
tie vielen geen gewonden. Wel ont
stond rookschade. De daders zijn
onbekend.
berlijn - De Nederlandse voorma
lige SS'er Heinrich Boere kan voor
een Duitse rechtbank terechtstaan
voor zijn aandeel in de dood van
drie Nederlandse burgers in de
Tweede Wereldoorlog. Dat heeft
een rechtbank in Keulen gisteren
bepaald.
Eerder oordeelde een lagere recht
bank in Aken dat de 87-jarige Boe-
re wegens zijn slechte gezondheid
niet terecht hoefde te staan. Na
raadpleging van rapporten over de
toestand van Boere oordeelde de
rechtbank in Keulen dat de ge
zondheid van de oud-SS'er door
een proces geen ernstig gevaar zal
lopen.
Boere werd na WOII in Nederland
eerst bij verstek ter dood en vervol
gens tot levenslang veroordeeld.
Hij was toen al uit zijn gevangen
schap ontsnapt. Hij woont sinds
1954 in Duitsland. Omdat hij door
een wet uit de oorlogsjaren be
scherming genoot, kwam niets
van uitlevering. Ook een verzoek
om hem in Duitsland zijn straf te
laten uitzitten, ging de mist in.
Boere wordt verdacht van het
doodschieten van drie mannen in
1944 uit wraak voor aanslagen op
NSB'ers. Hij deed dat als lid van
het Silbertanne-commando. Boere
bekende ooit zijn betrokkenheid.
Heinrich Boere.
