Oude en jonge kerken
SGP/CU en CDA Goes:
Luzac elders huisvesten
Tot en met Open Monumentendag
volop moois langs kerkenpad
EXECUTIEVERKOOP
2 2 Zaterdag 4 juli 2009
Strandwacht alert na vondst van
brandend fosfor bij Zoutelande
Voor de grote dag
Oververhitte airco
in zorgcentrum
Op VRIJDAG 10 JULI 2009, OM 9.30 UUR, zullen op het adres
LIVINGSTONEWEG 46 GOES ten laste van
JACOBSE GOES B.V., worden verkocht:
(SHOWROOMMODELLEN) KEUKENS, MEUBELEN EN
ANDERE ROERENDE ZAKEN.
De verkoop geschiedt bij opbod.
Groenewegen en Partners Gerechtsdeurwaarders
PZC
www.bezorgers.nl
B
door Carla van de Merbel
ZOUTELANDE - De strandwacht is
extra alert na de vondst van stuk
jes fosfor op het strand bij Zoute
lande. Donderdagmiddag vond
een badgast een stukje brandend
fosfor. De man doofde het vuur
door er zand overheen te gooien.
De gealarmeerde brandweer heeft
vervolgens een deel van het strand
afgezocht en nog zo'n vijf brokjes
fosfor gevonden. Het spul is afge
voerd naar een gemeenteloods.
Vervolgens is het zand van het be
treffende stuk strand met een zeef
doorzocht. Daarbij zijn geen nieu
we stukjes fosfor gevonden. De
brokjes zijn afkomstig van fosfor-
granaten die na de Tweede Wereld
oorlog in zee zijn achtergebleven.
Waarschijnlijk zijn ze door zand-
suppletie op het strand bij Zoute
lande beland.
Het is al vaker gebeurd dat er op
Zeeuwse stranden stukjes fosfor
zijn gevonden. Het wordt gevaar
lijk als ze boven het zand komen,
zegt Rinus Corbijn van de Veerse
brandweer. „Fosfor gaat branden
als er zuurstof bij komt. Het vuur
gaat alleen uit door onderdompe
len, onder water of zand."
COLIJNSPLAAT - De brandweer is
gisterochtend rond 11.30 uur uitge
rukt na een automatische brand
melding vanuit zorgcentrum Cle-
ijenborch in Colijnsplaat. Vaak is
dat loos alarm, maar in dit geval
was er sprake van rookontwikke
ling. „Daarom zijn we er toch naar
toe gegaan", aldus officier van
dienst Rinus Corbijn.
Het bleek te gaan om twee over
verhitte koelmotoren van de air
conditioning in de ruimte achter
de keuken.
door Frank Balkenende
GOES - Het Goese college van B en
W is op de verkeerde weg als het
de particuliere school voor middel
baar onderwijs Luzac Opleidingen
vlakbij een coffeeshop huisvest.
Dat blijkt uit vragen die
SGP/ChristenUnie en CDA het col
lege stellen. B en W willen Luzac
Opleidingen onderbrengen in het
Oude Manhuis aan de Zuster
straat. Die plek is nog geen 130 me
ter verwijderd van coffeeshop
High Life en zo'n 250 meter van
coffeeshop Aarden aan de Grote
Markt.
Landelijk hebben gemeenten en
Rijk afgesproken dat scholen voor
voortgezet onderwijs en coffee
shops niet vlak bij elkaar moeten
fc-V i.
'M'.
SCHORE - Cora van Wijngaarden, Henk van de Guchte en Simone Janse
(v.l.n.r.) zijn in stal De Kleine Hoek in Schore bezig met de voorbereidingen
voor de jubileumwedstrijd van de Wemeldingse Ringrijderijvereniging Ons
Genoegen. Vandaag viert de vereniging 'Mee 't korte stokje' het 90-jarig be
staan. De activiteiten beginnen om 9.00 uur. De prijsuitreiking door com
missaris van de koningin Karla Peijs is om 17.00 uur. foto Willem Mieras
Veertien Zuid-Bevelandse
kerken zetten deze zomer
de deuren open voor het
publiek. Vrijwilligers gidsen
het bezoek door de
monumentale gebouwen.
door Mieke van der Jagt
De term kerkepad, toen
nog zonder -n-, kreeg
in de jaren tachtig van
de vorige eeuw een
veel bredere betekenis door het te
levisieprogramma met die naam.
De NCRV stuurde filmploegen
langs grote en kleine kerken in Ne
derland, waarmee het religieuze
cultuurhistorisch erfgoed aanzien
lijk aan populariteit won.
Dat uitgerekend in de Geerteskerk
in Kloetinge het initiatief ont
stond voor een Bevelands kerken
pad, hoeft niet te verbazen. De gro
te middeleeuwse kerk heeft maar
liefst vier kerkenpaden in de enge
re zin van het woord. De paden lo
pen vanaf de ring naar de verschil
lende ingangen van de kerk en
zijn zogenaamde berceau's(Frans
voor wieg), aan weerszijden be
plant met linden waarvan de krui
nen elkaar raken. De linden bie
den de geborgenheid van een om
gekeerde wieg.
Wel vaker is er sprake van omge
keerde vormen in de kerkgebou
wen. In Baarland bijvoorbeeld,
waar de kap van het schip zelf ook
een omgekeerd schip is. Het is he
lemaal met scheepsbouwtechniek
in elkaar gezet. In Baarland zijn ze
trots op het dak, waarin de boktor
met grote financiële inspanningen
is verdreven. Dat beest en zijn al
even vraatzuchtige collega, de bon
te knaagkever, bedreigt wel meer
zolderingen van kerken. De kleine
re kerken zijn dikwijls uitgerust
met een houten tongewelf en
waar de gewelven gemetseld zijn,
dragen kwetsbare houten construc
ties het dak uit het zicht.
Alle kerken langs het Bevelandse
kerkenpad hebben wel iets bijzon
ders. Als het de ligging niet is, is
het wel de bouwgeschiedenis of
een bijzonder stuk in het interi
eur. De geschiedenis van enkele
kerken langs het kerkenpad gaat te
rug tot de dertiende en veertiende
eeuw, toen wol en zout voorspoed
brachten in 's-Heer Abtskerke, Ka-
pelle, 's-Heer Arendskerke, Kloetin
ge, Nisse en Goes. In de meeste ge
vallen is er in de eeuwen daarna
flink gesfoopt en verbouwd, zodat
veel torens die aanvankelijk los
van de kerk of een koor stonden,
er uiteindelijk aan vast zijn ge
bouwd, of, zoals in Goes, helemaal
verdwenen zijn.
In Hoedekenskerke is zelfs de hele
zestiende-eeuwse kerk met toren
en al verdwenen, zodat er alleen
nog het koor staat: bijna geen kerk
meer, maar een kapel.
De jongste kerk in het rijtje, is de
rooms-katholieke kerk in Goes,
die aan het begin van de vorige
eeuw gebouwd werd. Aan de rijke
versieringen door de hele kerk
heen is te zien hoe de oude kerken
er voor de reformatie moeten heb
ben uitgezien. Heiligenbeelden,
kruiswegstaties, altaren en ander
uitbundig geornamenteerd meubi
lair, moest eraan geloven toen de
frustratie over het zestiende-eeuw
se politieke klimaat, explodeerde
in de beeldenstorm. De andere ka
tholieke kerk, die in Kwadendam-
me, is de enige waar een bijna ver
dwenen traditie in stand wordt ge
houden: een echt kerkhof waar
nog altijd begraven wordt.
Het is niet altijd de ouderdom, die
bij de kerken imponeert. De Ni-
colauskerk in Wolphaartsdijk bij
voorbeeld, werd gebouw in de ne
gentiende eeuw volgens neo-By-
zantijnse principes. De kerk is pre
cies even hoog als hij lang en
breed is.
De kerken in Borssele en Hein-
kenszand zijn ongeveer van dezelf
de leeftijd. In Borssele past het ge
bouwtje perfect in de schaal van
het plein, dat in de zeventiende
eeuw werd aangelegd volgens de
principes van de Gulden Snede
door Simon Stevin. In Heinkens-
zand herinneren grafmonumen
ten van adellijke families aan een
afgebroken, veel oudere kerk.
Uniek, niet alleen op Zuid-Beve
land, maar ook in Nederland, is de
toren van Kapelle: helemaal tot bo
ven toe gemetseld met vier jonkies
op de hoeken. Die hoektorentjes
had Nisse vroeger ook, maar drie
ervan zijn lang geleden gesloopt.
Tussen de veertien kerken zijn tal
van mooie fiets-, wandel- en auto
routes te bedenken.
Tot en met 12 september, Open Monumentendag,
zijn de kerken ook op andere tijden dan tijdens mis
sen of diensten voor bezichtiging geopend. In veel ge
vallen zullen vrijwilligers klaar staan om bezoekers
rond te leiden. Informatie van de gidsen maakt de
kerkgebouwen dikwijls aanmerkelijk interessanter
dan ze op het eerste gezicht lijken. Details vertellen
dikwijls meer over de geschiedenis dan cijfers en data
die in foldertjes staan. Grafmonumenten, preekstoe
len, kerkbanken en lezenaars met een verhaal vind je
bijna in elke kerk. Ook over de bouwgeschiedenis - in
sommige kerken beslaat die meerdere eeuwen - kun
nen de gidsen veel vertellen. In enkele kerken langs
het kerkenpad zijn de beeldenstormers tijdens de re
formatie enkele ornamenten, met name apostelbeeld
jes, vergeten te vernietigen. Of dat was omdat ze te
hoog zaten of omdat een afbeelding van een apostel,
geen kwaad kon, is niet bekend.
De kerken zijn op de volgende tijden open:
Kloetinge, Geerteskerk, dinsdag en vrijdag 13.30 tot
16.00 uur.
Nisse, Mariakerk, zaterdag 13.30 tot 16.30 uur.
Kapelle, hervormde kerk, woensdag en zaterdag
13.00 tot 17.00 uur.
Oudelande, hervormde kerk, zaterdag 13.00 tot 17.00
uur.
Kwadendamme, rooms-katholieke Bonifatiuskerk,
dinsdag en vrijdag 9.00 tot 12.00 uur.
Wolphaartsdijk, Nicolauskerk, zaterdag 14.00 tot
16.00 uur.
's-Heer Abtskerke, woensdag en zaterdag 13.30 tot
16.30 uur.
's-Heer Arendskerke, protestantse kerk, zaterdag
13.00 tot 16.00 uur.
Baarland, Maartenskerk, zondag 13.30 tot 17.00 uur.
Borssele, Catharinakerk, vrijdag 9.00 tot 11.00 uur.
Goes, rooms-katholieke Heilige Maria Magdalena-
kerk, maandag tot en met vrijdag 12.30 tot 16.30 uur.
Goes, Grote of Maria Magdalenakerk, dinsdag tot en
met zaterdag 13.00 tot 16.00 uur.
Heinkenszand, dorpskerk, woensdag en zaterdag
13.30 tot 16.30 uur.
Hoedekenskerke, dorpskerk De Ark, woensdag 11.30
tot 16.30 uur.
staan. Minstens 250 meter moet er
tussen zitten. Zo worden leerlin
gen niet of minder geconfronteerd
met softdrugs. De richtlijn wordt
in 2011 van kracht.
Het Goese college heeft over het
hoofd gezien dat het Oude Man
huis dichtbij twee coffeeshops
staat. Burgemeester Dick van der
Zaag is niet van plan er voorlopig
consequenties aan te verbinden.
Raadslid Paul Colijn (SGP/CU)
vindt de gang van zaken 'slordig'.
„Er zijn landelijk afspraken over ge
maakt. Je gaat toch als gemeente
niet tegen de stroom inroeien? Als
de coffeeshops openblijven, lijkt
het ons verkeerd Luzac in het
Oude Manhuis te huisvesten." Van
der Zaag reageert volgende week.
Postbus 165, 4460 AD GOES. Tel. 0113 273344
of bel 0800 - 022 27 10
weGeNeR NieuwsMedia
