Plastic soep is ook een
Beestachtig
2 Dinsdag 30 juni 2009
Land van Saeftinge
Morgen is er een excursie in het Verdronken Land van Saeftin
ge. Deelnemers worden rondgeleid in het drieduizend hectare
grote gebied met schorren, dat doorsneden wordt door diepe
geulen. Kniehoge laarzen en droge kleding voor na de wande
ling worden aangeraden.
Aanvang: 14.00 uur, bezoekerscentrum Saeftinge aan de Emma-
weg 4, Nieuw-Namen.
Aanmelden 0114 633110 ofj.neve@hetzeeuwselandschap.nl
Kaasboerderij
Op kaasboerderij De Vos bij Biervliet is er donderdag een rond
leiding met hapje en drankje. Bezoekers kunnen een film zien
over het maken van kaas en een kijkje nemen bij de koeien.
Biervliet, Helenaweg 4,13.30 uur.
Zwin
Stichting Het Zeeuwse Landschap houdt donderdag een excur
sie in natuurgebied het Zwin in West-Zeeuws-Vlaanderen.
Deelnemers worden langs een slufter en over slikken geleid.
Start: 10.00 uur vanuit bezoekerscentrum 't Zwin, Gerrit van
Hoekestraat 2 Retranchement.
Zondag 5 juli om 10.00 uur start vanaf dezelfde plek een
Zwin-excursie door natuurclub 't Duumpje.
Palingfietstocht
Deelnemers aan de Palingfietstocht fietsen een stukje langs de
route die glasaaltjes afleggen vanaf de Sargassozee, 5000 km
hiervandaan. Vorig jaar zijn bij de Prommelsluis 6879 glasaal
tjes over de dijk geklommen. Dit jaar zijn er al 10.000 jonge pa
lingen vanuit de Oosterschelde via de aalgoot de dijk over ge
klommen. Start bij het natuurinformatiepunt/ trampolinecen
trum, Steenweg 13A, Westenschouwen; vanaf 11.00 uur de ge
hele dag door.
Inlaag 2005
Aan de Westerschelde, ten zuidwesten van Ellewoutsdijk, ligt
Inlaag 2005. Het natuurgebied is ontstaan tijdens werkzaam
heden aan de bouw van de toegang tot de Westerscheldetun-
nel. Het gebied is in 2007 ingericht en dient als hoogwater-
vluchtplaats en broedplaats voor steltlopers als tureluur, kluut
en bontbekplevier. Ook eendensoorten, lepelaars en kleine zil
verreigers zijn te ontdekken. Tijdens de graafwerkzaamheden
zijn bewoningssporen uit de Romeinse tijd gevonden, zoals
een aantal restanten van boerderijen.
Excursie zaterdag 4 juli met een gids van Natuurmonumenten;
start 13.30 uur bij het vogelpaneel langs de zeedijk, tegenover
de inlaag. Aanmelden: www.natuurmonumenten.nl of
telefonisch bij eenheid Schelde: 0113-6444044.
Vuurtoren Westkapelle
Thema-fietsroute waarbij de deelnemers opdracht krijgen om
een foto te maken van de vuurtoren van Westkapelle, met op
de voorgrond de geschoren boomvegetatie die voornamelijk be
staat uit abelen. Een bezoek aan Terra Maris behoort tot de mo
gelijkheden.
Start bij het natuurinformatiepunt/ trampolinecentrum, Steen
weg 13A, Westenschouwen; vanaf 11.00 uur.
door Ondine van der Vleuten
Ergens in de Stille Oceaan
komen zeestromen sa
men. Ze cirkelen om
elkaar heen in wat een
'gyre' wordt genoemd.
En in dat water drijft plastic afval,
van over de hele wereld. Ook afval
uit de Zeeuwse wateren komt ooit
in zo'n gyre - er zijn er meer - te
recht.
Tenzij Zeeuwse vissersschepen die
deelnemen aan 'Fishing for Litter'
het eerder in hun netten krijgen.
Zo leveren vissers uit Breskens el
ke week circa zeshonderd kilo af
val bij de vismijn af. Een fractie
van wat er ronddrijft.
Jesse Goossens schrijft over dit
groeiende, maar 'onzichtbare' pro
bleem in haar boek Plastic Soep.
De plastic soep bestaat uit koffie-
bekertjes, petflessen, tandenbor
stels, fopspeentjes, badeendjes, bo-
terbakjes, koffiemelkcupjes,
piepschuim, rietjes, plastic zakken
en wat al niet meer. De gyre in de
Stille Oceaan is 8,6 miljoen vier
kante kilometer groot en heeft de
naam Great Pacific Garbage Patch
gekregen. Daar dobbert zo'n 44
miljoen kilo plastic rond.
„Zeedieren raken in de grotere
stukken verstrikt", vertelt ze. „Het
plastic dat tijdens zijn reis door de
wereldzeeën in kleinere stukken
uiteen is gevallen, vinden onder
zoekers terug in de magen van al
lerlei dieren." Dan zijn er nog de
allerkleinste deeltjes - voor het blo
te oog nauwelijks zichtbaar - waar
van amper duidelijk is hoe ze op
het milieu inwerken. Wel is be
kend dat gifstoffen zich aan dat mi
croplastic hechten: DDT, dioxines,
pesticiden, pcb's en andere 'persis
tent organic pollutants', ofwel gifti
ge stoffen die door menselijk
toedoen in het water zijn geko
men. „De grote stukken plastic
zou je nog wel kunnen opruimen,
maar het microplastic is letterlijk
ongrijpbaar."
Toch, schrijft Jesse Goossens, is er
geen reden voor wanhoop: „Als
we de handen ineen slaan en zor
gen dat het afvalkerkhof niet ver
der aangroeit, zal het zelfreinigend
vermogen van de zee 'de vervui
ling uiteindelijk zelf oplossen."
Maar wie begint? Goossens
schrijft dat niemand afzonderlijk
als de schuldige kan worden aange
wezen. „Niemand is verantwoorde
lijk, en dus zijn we het allemaal."
In Zeeland, met zijn lange kustlijn,
is nog weinig te merken van ge
coördineerde inspanningen. Zee
land Seaports heeft een laagdrem
pelige manier bedacht om afval
van zeeschepen in te nemen, zo-
dat ze het niet in zee storten.
Schouwen-Duiveland zit in het
project Quality Coast, een 'broer
tje' van de Blauwe Vlag, maar dan
met meer oog voor duurzaam
heid. Zo wordt het strand ook bui
ten het zwemseizoen schoonge-
houden.
Een project dat heel concreet laat
zien waar het om gaat, is Fishing
Aan een smalle bosrand, zo
als die in de jaren zestig en
zeventig overal in de pro
vincie op diverse overhoeken
(langs kreken en dergelijke) door
Staatsbosbeheer zijn aangeplant,
verschijnt een jonge reebok.
Het tweejarige dier, een spitser, is
onrustig en gedreven. Alert op de
aanwezigheid van eventuele riva
len en gelijktijdig op de geur van
een bronstige reegeit, dwaalt hij
door zijn domein.
In het voorjaar al heeft hij zijn ge
wei ontdaan van de bast, het flu
weelachtige omhulsel, door het af
te schuren langs boomstammetjes
aan de rand van zijn territorium.
Gelijktijdig is daarmee uit een
voorhoofdsklier zijn geur afgezet.
Het hele gebied draagt nu zijn ken
merkende reuk die zijn concurren
ten waarschuwt dat dit gebied be
zet is. Dat wil niet zeggen dat er
niet één zo brutaal is om zich er
toch te wagen.
Als dat zo is en het komt tot een
treffen, dan is een flinke vechtpar
tij niet uitgesloten. Zeker als er
een bronstige reegeit in de buurt
is, kan het er van beide zijden fel
aan toe gaan. Niet zelden lopen
beide partijen verwondingen op
door een stoot van het kleine,
maar harde gewei met gevaarlijk
scherpe stangen.
De winnaar is na de confrontatie
allesbehalve gekalmeerd. Integen
deel, de aanwezigheid van de bron
stige geit verhoogt zijn opwinding.
Zij is, aangetrokken door zijn geur
en haar eigen ontvankelijkheid, in
dit territorium beland. Omzichtig
nadert hij haar, maar zij geeft zich
niet zomaar gewonnen. Om hem
nog meer te stimuleren rent ze in
kringen rond. De bok volgt op de
voet. Bij beide dieren verhoogt het
de staat van opwinding tot uitein
delijk de copulatie plaatsvindt.
In deze tijd, de maanden juli en au
gustus, valt de bronsttijd van de
reeën. Het is een periode waarin
de mogelijkheid om deze schuwe
dieren te ontmoeten groter is dan
in de overige tijd van het jaar.
Ze worden zo in beslag genomen
door hun natuurlijke driften dat
hun behoedzaamheid sterk af
neemt. De dieren zie zich anders
overdag, over het algemeen, in de
dekking ophouden en die in het
zomerhalfjaar in principe een soli
tair leven leiden, kunnen dan te
gen wil en dank in ons blikveld ko-
