Toyisten slaan samen
de handen aan de bol
Juliana onthulde beeld
mosselvisser in Yerseke
HST
1
Zeeuwse kunstenaars
maken deel uit van
mysterieus collectief.
buiten
Dinsdag 30 juni 2009 1
door Ali Pankow
MIDDELBURG - Zij afficheren zich
zelf als Fihi uit Middeldburg en If-
fio uit Vlissingen. Meer onder
scheid is niet nodig vinden zij, dus
geen echte voor- en achternamen
en zeker niet recht in de camera
kijken voor een foto in de krant.
„Zo hoort dat binnen de Toyisten.
Het gaat om collectieve kunstbeoe
fening, niet om het individu", zegt
Fihi, die even tevoren wel de tele
foon heeft opgenomen met 'Wiets-
ke'.
„Daar ontkom ik niet altijd aan
met mijn werk en zo, maar als
Toyist treed ik alleen als Fihi naar
buiten. Zo zijn de afspraken", be
nadrukt zij en ze zegt in dit ver
band mede namens Iffio, een goe
de vriendin van haar en eveneens
Toyist, te spreken.
„De Toyisten staan aan de voor
avond van het eerste echte collec
tieve project: het beschilderen van
de blauwe gasbol van Essent in
Emmen. Tot nu toe maakten we
vooral schilderijen. Wij gaan nu
met zestien Toyistische kunste
naars uit binnen- en buitenland
de komende maanden aan het
werk. Het is de bedoeling dat we
13 juli echt beginnen", vertelt Fihi.
Het idee dateert al van eind 1997,
maar toen verdween het in een bu
reaula. Nu lijkt de tijd rijper om
verouderde, monumentale of ka
rakteristieke bedrijfslocaties te
transformeren in kunstwerken. In
Emmen is speciaal de Stichting Li
ving Industry Emmen opgericht
met als doel te werken aan de reali
satie van werklandschappen van
de toekomst. De beschilderde gas
bol zou het icoon van Zuidoost-
Drenthe kunnen worden met als
thema 'Leven met energie'.
„Het ontwerp voor de beschilde
ring is in heel veel onderling over-
'Bij de Toyisten gaat het om
collectieve kunstbeoefening
en niet om het individu'
leg binnen onze groep tot stand ge
komen", zegt Fihi. Op de bol wor
den verleden, heden en toekomst
van energiewinning uitgebeeld,
van turf en veen naar biomassa,
zonne-energie, windenergie en wa
terkracht. De Toyisten zullen 5000
vierkante meter beschilderden, of
wel 1250 vierkante meter in vier la
gen, waarbij als laatste een hoog
waardige beschermlak wordt opge
bracht.
De stip neemt binnen het ont
werp een prominente plek in. Het
gebruik van stippen is een belang
rijk kenmerk van de stijl Toyisme.
Verder vertelt elk Toyistisch kunst
werk een verhaal en de figuratieve
motieven lijken daarvan in dienst
te staan. De gekozen thema's zijn
alledaags: werken, eten, slapen,
spelen, de voortplanting, maar
ook politiek geladen onderwerpen
als integratie komen aan de orde.
Grondlegger van het Toyisme in
Nederland is Dejo uit Emmen. Hij
lanceerde deze kunstbeweging in
1992 als reactie op het zogeheten
Egotijdpek. De leden komen naast
Nederland onder meer uit Ameri
ka, Mexico, Maleisië, IJsland, Italië
en Zuid-Afrika.
Elke Toyist die zich bij de groep
aansluit, kiest een schuilnaam.
„Dit pseudoniem begint met één
van de 26 letters van het alfabet.
Daarom kan de groep nooit groter
worden 26 leden, want elke letter
mag maar één keer voorkomen",
legt Fihi de.spelregels uit.
Zij kan zich enigszins voorstellen
dat haar toelichting associaties op
roept met een Bhagwan-achtig ge
nootschap. „Maar dat is niet zo
hoor. Alle besluiten worden in on
derling overleg genomen. Er zijn
spelregels waar we ons als leden
aan verbinden, zoals de afspraak
dat we als collectief naar buiten tre
den en dat we niet als individuele
kunstenaars de aandacht op ons
zelf vestigen. Daar kan ik mee heel
goed in vinden."
YERSEKE - De opgave van twee we
ken geleden leverde weinig hoofd
brekens op. Alle inzenders gaven
het goede antwoord.
Het afgebeelde bronzen beeld was
uiteraard dat van de mosselvisser
bij de Julianahaven, aan de Anker-
weg in Yerseke. De visser heeft
een 'benne mie mossels' in de
hand, zoals Kees Stevense bij zijn
inzending schrijft.
Het monument is gemaakt door
beeldhouwer Lou Boonman. Prin
ses Juliana onthulde het in juni
1981 bij de opening van de haven
die naar haar is genoemd.
Op de foto de nieuwe opgave.
Waar en van wie is dit beeld?
Stuur uw antwoord, maar ook
AGENDA
OP PAD
Rondleiding
Op melkveehouderij De Blauwe Hoeve
waar de koeien gemolken worden door
twee melkrobots.
Retranchement, Braamdijk 21, 11.00 uur.
Wijngaard De Druivengaerde
Rondleiding langs wijnranken en proeven
van wijn.
Wissenkerke, Dorpsdijk 2A (t.o. De Vlas-
schure), 13.00-17.00 uur.
Kaasboerderij De Vos
Rondleiding met hapje en drankje. Met
film over het maken van kaas en een kijk
je bij de koeien.
Biervliet, Helenaweg 4, 13.30 uur.
Historische rondleiding.
Met bezoek aan de maquette van Bier
vliet, de hervormde kerk met de gebrand
schilderde ramen, de korenmolen, ves
tingwerken, zeesluis, roomskatholieke
kerk en het monument vart Willem Beu-
kelszn. Biervliet, Oude Stad 16, 14.00
uur.
Fort Rammekens
FILM WÊÊÊÊÊÊKtÊtÈË
BERGEN OP ZOOM
Cinem'actueel, The proposal: 20.00 uur;
Transformers, 2: 20.00 uur; Night at the
museum 2: 20.00 uur; La vie moderne:
20.30 uur;
GOES
Merral, Angels Sr Demons: 20.15 uur;
Night at the museum 2: 20.15 uur; The
proposal: 20.00 uur; Transformers 2:
20.00 uur;
MIDDELBURG
Schuttershof, Ricky: 20.00 uur;
OOSTBURG
Ledeltheater, Mammoth: 20.00 uur;
TERNEUZEN
View, Transformers 2: 20.00 uur; The
proposal: 20.15 uur; Terminator Salva-
uw mening, verhalen en foto's
van het werk vóór zaterdag 11
juli naar kunst@pzc.nl of naar
Postbus 91, 4330 AB Middelburg.
Onder de inzenders wordt een
halfjaarabonnement op de--
Kunstuitleen verloot. De prijs;
winnaar van de vorige keer is
Martine de Voogd uit Zierikzee.
Zie ook www.pzc.nl/kunstbuiten
Rondleiding in en rond het fort.
Ritthem, fort Rammekens, 19.00 uur.
Meeuwen
Met een gids van Staatsbosbeheer naar
de meeuwenkolonie in de duinen van
Westerschouwen. Reserveren: 0900-20
20 233. Burgh-Haamstede, vanaf uitkijkto
ren aan het eind de Adriaan van de Weij-
deweg, 19.00 uur.
PODIUM
Mandolinen
Mandolineorkest Excelsior treedt op.
Kruiningen, Ons Dorpshuis 19.30 uur.
Footloose
Swingmusical, gebaseerd op de gelijkna
mige film met hits uit de jaren '80 met
Kim-Lian van der Mey. Antwerpen, Stads.^
schouwburg 20.00 uur.
Brassband
Brassband Apollo geeft een zomercon-
cert.
Brouwershaven, Markt, 19.45 uur (bij
slecht weer verplaatst naar het Tonnen-
magazijn)
meer agendanieuws op onze site
A
tion: 20.45 uur; Filmclub, Slumdog Millio
naire: 20.00 uur;
VLISSINGEN
CineCity, The private lives of Pippa Lee:
19.30 uur; Genova: 14.00 uur; Chéri:
16.30 en 19.30 uur; Hangover: 13.45,
16.45, 19.15 en 22.00 uur; State of Play:
16.15 en 22.00 uur; Terminator Salva
tion: 22.00 'uur; Night at the museum 2:
14.00, 16.30 en 19.15 uur;
The proposal: 16.15, 19.15 en 22.00 uur;
The reader: 13.45 uur; Duplicity: 13.45
en 21.45 uur;
Angels Demons: 16.15,19.00 en 21.45
uur; Beverly Hills Chihuahua: 14.00 uur;
Transformers 2: 13.45, 17.00 en 20.30
uur;
