Over...
8Dinsdae 23 iuni 2009
HET FATALE BERICHT Peter Graaf-
maris, directeur van de overkoepelen
de stichting Openbaar Basisonderwijs
West-Brabant: „Op een rustige zon
dagmiddag kreeg ik het soort tele
foontje waar ik mijn hele carrière al
bang voor was. Ad, mijn adjunct, ver
telde me: 'Er zijn twee kinderen van
basisschool De Wingerd vermoord en
hun vader wordt vermist. Leo, de di
recteur, is onbereikbaar en de politie
wil dat we op het politiebureau ko
men."
DE AANPAK Peter Graafmans: „Ik
verzekerde schooldirecteur Leo Breu-
gelmans dat geld de komende dagen
geen rol mocht spelen, we konden
putten uit ons interne calamiteiten
fonds. Ik vertelde ook dat ik mijn
agenda ging schoonvegen en dat ik
tot zijn beschikking stond."
Petra van Tilburg, intern begeleider:
„We stelden diezelfde zondagavond
een werkgroep samen van alle men
sen die op maandag normaliter vrij
zijn. Die zouden die volgende dag
ook komen werken. Dat was een gou
den greep. De betrokken leerkrachten
willen er zijn voor hun klas, tussen
door zaken moeten regelen is dan
niet goed."
EMOTIES Leo Breugelmans, school
directeur: „Ik ging de ouders van de
kinderen die bij Lidewij en Pepijn in
de klas zaten toespreken. Dat deden
we in de aula
De aula was overvol. Er waren wel
honderd mensen. De opkomst verras
te me. Ik had ook niet ingeschat dat
de mensen zo geëmotioneerd zouden
zijn. Ik dacht, dat ga ik doen. Toen
zag ik al die betrokken gezichten van
de ouders
Het was te massaal qua emotie en het
werd steeds erger. Ik kon onvoldoen
de afstand nemen en hoorde op dat
moment meer bij die mensen die er
zaten. Ik kon me nergens achter ver
bergen en werd er helemaal in meege
zogen. Ik dacht: 'Als ik nu niet oppas,
dan kan ik er beter bij gaan zitten,
dan word ik emotioneel.' Ik zei tegen
Peter Graafmans van de overkoepelen
de stichting openbaar basisonderwijs,
die achter mij stond: 'Ik trek het even
niet.' Ik was op dat moment niet in
staat om de ouders te vertellen wat
ze eigenlijk al wisten. Peter Graaf
mans nam het van me over, en dat
was fijn."
SCHULDGEVOEL Petra van Tilburg:
„De leerkrachten van Lidewij, Marga
en Sonja, hadden het achteraf moei
lijk met het feit dat Lidewij de week
voor haar dood verdrietig was en dat
ze dat niet met vader of moeder had
den besproken. 'Had ik het kunnen
voorkomen?' Nee, dat had je niet kun
nen voorkomen. Wanneer er een
echtscheiding speelt, zijn kinderen re
gelmatig verdrietig. Dan ga je als leer
kracht vaker met het kind praten. Dat
hebben ze ook met alle liefde en in
zet gedaan. Wie kon zoiets nou voor
zien?"
GEMEENSCHAPSGEVOEL Peter
Graafmans: „Pas tijdens de crematie
plechtigheid had ik de rust om op
een stoel anderhalf uur lang echt tot
me door te laten dringen wat er was
gebeurd met Lidewij en Pepijn. Ont
roerend was hoe de betrokken kinde
ren meededen met de plechtigheden,
hoe aandachtig ze waren ondanks
hun jonge leeftijd. Het gezamenlijk
koffiedrinken op school na afloop van
de crematie met het team en ouders
en kinderen bleek een waardevolle af
sluiting van die dag. Daarna was ik
compleet gevloerd. Moe, moe."
ONDERSTEUNING Sonja van den
Bergh, (duo-)leerkracht van Lidewij:
„Na de crematie was het zwaar, want
ik moest de volgende dag alweer
voor de klas staan. Het was goed te
weten dat, wanneer het niet ging, er
iemand op de gang stond die mij kon
vervangen. Ik sprak af dat wanneer ik
een kopje thee moest halen, er ie
mand anders naar binnen zou gaan.
Dat is ook een paar keer gebeurd."
Marga Kragting, (duo-)leerkracht van
Lidewij: „Sommige kinderen zijn heel
extravert in hun verdriet, andere hui
len in stilte. Bij een stoere jongen uit
onze klas had ik al die dagen geen
emoties gezien. Maar bij het oplaten
van de ballonnen voor de crematie
brak hij helemaal. Het was ontroe
rend om te zien hoe de vriendinnen
van Lidewij hem gingen troosten. Net
zoals zij dat altijd deden, wreven ze
over zijn rug."
DE VRAGEN VAN KINDEREN
Helmy Nagtzaam, de leerkracht van
Pepijn: „In de loop van de week las ik
veel voor en dan kwamen de verha
len. 'Die is ook dood, net als Pepijn,
hè juf?' Een meisje zei dat Pepijn bij
God in de hemel was. Een ander kind
reageerde daarop met 'God bestaat
niet.' Ik zei toen dat iedereen mag ge
loven wat hij wil. Als iemand gelooft
dat Pepijn in de hemel is, dan is dat
goed. Wanneer iemand anders dat
niet gelooft, is dat ook goed. Er zijn
ook mensen die denken dat hij terug
komt als een vlindertje. Nou, dat mag
ook. ledereen mag denken wat hij wil,
medeleerlingen van
Bij een gezinsdrama,
zoals in 2008 in
Roosendaal, is er
natuurlijk veel
aandacht voor de
Het is 24 februari 2008,
een gewone zondagmid
dag in de Roosendaalse
wijk Tolberg. Totdat een
moeder thuiskomt. Ze
vindt haar twee kinderen, Lidewij (6)
en Pepijn (4), levenloos in bad. Ze
weet het meteen, ze zijn dood. Van
haar man, van wie ze gaat scheiden, is
geen spoor te bekennen. Hij zou op
passen dit weekend. Later blijkt hij, na
zijn kinderen te hebben gedood, met
zijn auto het water in te zijn gereden.
Ook hij overleeft het niet.
De zondagmiddag verandert van gewoon in drama
tisch. Een traumahelikopter arriveert. De buurt loopt
uit. Politie en pers verzamelen zich rondom de wo
ning. De conciërge van school De Wingerd waarop
de kinderen zaten, woont om de hoek. Hij is snel op
de hoogte van de vreselijke gebeurtenissen. Op het
politiebureau komt een crisisteam bijeen.
Ook leerkrachten en ander personeel van de school
komen bij elkaar. Huilend, radeloos, elkaar troostend.
Maar ook vooruit denkend aan de dag van maandag,
de slachtoffertjes.
Maar ook de
professionals krijgen
een behoorlijke tik.
Schrijfster Petra
Nijdam laat hen aan
het woord.
waarop het plein vol ouders staat en de
kinderen weer les moeten krijgen.
Hun wereld staat op zijn kop. Er is veel
te regelen. Er moet een moment ko
men voor ouders en kinderen om vra
gen te stellen. Er moet een afscheidsbij
eenkomst komen.
De dood van Lidewij en Pepijn, het ver
volgens opvangen van ouders en kinde
ren, de crematiebijeenkomst, het heeft
een enorme impact op alle betrokke
nen, van leerkracht tot maatschappe
lijk werker.
Het idee ontstaat een boek te maken
over wat professionals ondergaan en water van hen
verwacht wordt na z'n uitzonderlijke, trieste gebeur
tenis. Want de gebeurtenissen in Roosendaal zijn
niet uniek. Gezinsdrama's komen vaker voor in Ne
derland.
Schrijfster Petra Nijdam schetst in tien interviews de
volgorde van de gebeurtenissen, de beslissingen en
handelingen van alle betrokkenen. De emoties, de on
derlinge verhoudingen, de steun die mensen elkaar
bieden. En de twijfel bij anderen, die beslissingen
soms té ingrijpend vinden voor schoolgenootjes. „De
mensen die ik voor het boek heb geïnterviewd, wa
ren ontzettend open."
Nijdqrri ziet Verdriet op school, ervaringen van professio
nals-na gezinsdrama als een hommage aan alle men-
se&aie in het onderwijs liefdevol met kinderen om
an én aan dé kinderen zelf.
'Verdriet op school, ervaringen van professionals na geiinsdra-
a'. Doof/gtóéffijdam, uitgever: Van Ierland, Breda,
land.nl. €16,95, verkrijgbaar via boekhandel of
wefefte.
Foto links: Op basisschool De Wingerd staat na de moor-
5— den een altaartje voor Lideyrij en Pepijn.
_^Fofo rechts. Tijdens eejvfierdenkingsbijeenkomst laten
i_-j^K^Jeerjj»gefrwitte bjjlkfhnen losJotefRobert van den Berge