Zeelan
'Marjon, jij moet schrijven'
Dat zo'n groot schrijver afreist naar
Terneuzen, voor mij, vind ik heel bijzonder
36 I Zaterdag 13 juni 2009
Zes jaar deed Marjon
Sarneel uit Terneuzen over
haar debuutroman
'Maidentrip'. Ze blijkt een
geboren schrijfster. 'Sinds
ik schrijf, ben ik zóveel
gelukkiger.'
door Annelies Vlaanderen
E
en boek schrijven? Ik?
Dat kan ik toch hele
maal niet... Dat is iets,
nou ja, er wordt al zo
veel geschreven!
Er zijn al zoveel goede boeken!
Wat kan ik daar nog aan toevoe
gen?
Zo heb ik lang gedacht. Ik durfde
niet. Terwijl ik in mijn hart niets
liever wilde. Schrijven is mijn ziel
en zaligheid, al jaren, maar tot in
2001 schreef ik altijd alleen korte
stukjes: columns, toneelrecensies,
dat soort dingen. Dat is iets heel
anders.
En nu is het boek er. Maidentrip.
Een wordingsroman, zeggen ze.
Het gaat over een jonge vrouw uit
Terneuzen die verliefd raakt op
een Griekse zeeman. Ja, dat heb ik
vroeger ook meegemaakt. Nee, het
is geen autobiografie. Ik heb bijna
alles verzonnen.
Zes jaar geleden ben ik begonnen.
Steeds in periodes. Nieuwe ver
sies. Ik wilde het goed doen. Daar
om heb ik de Schrijversvakschool
Amsterdam gedaan; drie jaar lang
iedere week op en neer van Ter
neuzen naar Amsterdam, het vier
de jaar was individueel. Terug in
de trein was het bijna altijd jan
ken. Bijna nooit was het goed wat
ik deed. Als de dialogen goed wa
ren, klopte de spanningsboog niet,
of was het perspectief verkeerd ge
kozen. Om helemaal wanhopig
van te worden.
En ik was gewaarschuwd! Ik be
gon in een klas met een stuk of
zestig andere eerstejaars studen
ten. 'Hooguit twee van jullie zul
len de eindstreep halen', kregen
we op de eerste dag te horen. Ik
heb het gehaald, met het manu
script voor dit boek als eindexa
menwerk. En toen was er, naast
de lovende woorden, ook kritiek,
want, zo zegt de school: 'Dit is on
ze laatste kans om je iets mee te ge
ven.'
Een van mijn docenten, Thomas
Rosenboom, neemt dinsdag het
eerste exemplaar in ontvangst.
Daar ben ik ontzéttend trots op.
Dat zo'n groot schrijver afreist
naar Terneuzen, voor mij, dat vind
ik heel bijzonder. We zijn een dag
na elkaar geboren, dat voelt als een
band. We lijken wel wat op elkaar.
Hij is zéér bescheiden. Ik vond me
zelf ook nooit goed genoeg.
Waarom dan toch dit
boek? Dat heb ik
mezelf natuurlijk ook
vaak afgevraagd: wat is dat in jou,
dat zonodig moet schrijven en
het ook nog gepubliceerd wil heb
ben? Ik weet intussen het ant
woord: ambitie. Ik kom er rond
voor uit.
Maar ik word ook heel ongedurig
als ik niet schrijf. Ik vind schrijven
een avontuur met mezelf.
Op de achterflap staat een tekst
die goed verwoordt wat ik
Marjon Sarneel uit Terneuzen: 'Waarom dit boek? Dat heb ik mezelf natuurlijk ook vaak afgevraagd. Ik weet intus
sen het antwoord: ambitie'.
hiermee bedoel. Lees maar:
'De mens moet zich uitdrukken. Met
verf, deegroller of hark. Verbaal, mu
zikaal of in graniet. Voor mij is taal
het beste gereedschap; met woorden
kan ik de werkelijkheid herscheppen.
Al schrijvend ontdek ik wat wezen
lijk is voor mij.'
Weet je dat ik
een schrijfka
mer heb in
het centrum
van Terneu
zen? Jawel. Een kamer boven een
zaak in scheepsantiek. Mooier kan
toch niet?
Ik heb die kamer nodig. Om af
stand te nemen. Thuis was er al
tijd eerst iets te regelen. 'Marjon
schrijft een boek, maar niemand
mag er last van hebben!', zei een
van mijn vijf zussen eens. Dat was
een heel rake observatie. De opvoe
ding van mijn kinderen ging me
niet in mijn kouwe kleren zitten,
zeg ik eerlijk. Ik houd heel erg veel
van ze, laat ik dat vooropstellen.
Maar er kwam altijd van alles op
me af En ik miste iets. Kinderen
opvoeden was niet mijn levens
vervulling. Op een gegeven mo
ment kón ik niet meer. De pijp
was leeg.
In 1990, toen de jongste twee was,
wilde ik gaan studeren. Maar mijn
man zei: 'Marjon, jij moet gewoon
gaan schrijven.' In eerste instantie
begreep ik daar niets van! Ik vond
het een absurd voorstel. Ik hield
wel altijd mijn dagboek bij, ik
schreef wel verhaaltjes voor mijn
kinderen en dat soort dingen,
maar om nou het roer radicaal om
Om mijn roman te kunnen schrij
ven, ging ik op zoek naar een ka
mer in het centrum van Terneu
zen, een schrijfkamer waarin ik
me kon afzonderen. Ik heb echt
met mezelf geleurd. Uiteindelijk is
het gelukt. Fantastisch. Als ik in
die kamer ben, en dat is vaak al
's ochtends om een uur of acht,
valt alles om me heen weg. Als ik
er na een uur of vijf, zes weer uit
kom en de straat op ga, denk ik:
wat is dit voor wereld? Dan ben ik
helemaal weggeweest.
Ik ben zo blij dat ik deze weg
ben ingeslagen. Ik ben zóveel
gelukkiger sinds ik schrijf
Ik ben al bezig met een volgend
boek. Ik weet waar dat over gaat.
Over een ijzergieterij in Breda.
Mijn opa had een ijzergieterij, op
de Tramsingel in Breda. Mijn va
der heeft er als jongeman in ge
werkt. In Breda liggen mijn wor
tels. Ik ben er geboren en heb er
acht jaar gewoond. Maar ik had
een moeder die het niet netjes
vond dat ik 'houdoe' zei. Brabants
dialect heb ik dus nooit geleerd.
En al woon ik al heel lang met ple
zier in Terneuzen, plat Zeeuws pra
ten doe ik ook nooit. Ik kan het
niet. Ik praat bekakt, ik kan er
niets aan doen.
Maar waar hadden we het over?
O ja, de ijzergieterij. Ik heb al veel
research gedaan. Zó leuk, die we
reld van het ijzer, de geschiedenis
ervan. Dat boek kómt er, los van
hoe mijn debuutroman wordt ont
vangen.
Of ik bang ben voor de recensies?
Laat ik het omdraaien. Ik mag al
blij zijn als er recensies komen.
Door mijn opleiding weet ik hoe
het werkt. Bij een krant als NRC
Handelsblad wordt het kaf meteen
van het koren gescheiden; slechte
boeken worden niet eens bespro
ken. En verder denk ik: het zal
wel. Dit is wat ik wil, dit is wat ik
kan. Het woord is nu aan de lezer.
Laat maar gaan."
Marjon Sarneel, 'Maidentrip'. Roman.
Uitgeverij Compaan, 381 blz., 19,90
euro. Te koop vanaf dinsdag.
foto Robert van den Berge/het fotoburo
te gooien, die gedachte was nog
nooit in me opgekomen. Ik schrok
ervan. Tot ik me realiseerde dat
het zo gek nog niet was.
Dat ging lang goed. Columns, re
censies, schoolboekjes, liedjes.
Maar toen ik in 2003 aan Maiden
trip begon, bleek het huis te vol.
Het boek nam zoveel
plaats in in mijn
hoofd. Thuis was er de
strijk, de was, de dit,
de dat. Ik ben serieus,
consciëntieus: eerst alles regelen,
eerst voor de anderen zorgen. Ik
heb gemerkt dat ik daarin gemak
kelijk kan doorschieten. Laat ik het
zo zeggen: ik lummel te weinig.
Het is dat we een hond hebben,
dat ik in elk geval gedwongen
word om te bewegen en dat ik me
realiseer dat het goed is om te be
wegen. Anders zou ik dat ook tijd
verlies vinden.
Marjon Sarneel
Naam: Maria Johanna Magdale-
na Cosijn
Geboren: 7 januari 1956 in
Breda
Woonplaats: Terneuzen
Burgerlijke staat: gehuwd met
Wilfried Sarneel, moeder van
Erica, Lian en Tijmen
Beroep: schrijfster, schrijfdocen-
te, columniste en toneel-
recensente van BN/DeStem en
de PZC in Zeeuws-Vlaanderen
Opleiding: havo, Schrijversvak
school Amsterdam
Roman: Maidentrip, Verschij
ning dinsdag 16 juni
