12 Zaterdag 13 juni 2009
Dwarsdoorsnede
Bijna vier jaar is het interieur
van het Paleis op de Dam
gerenoveerd. Vandaag opent
koningin Beatrix het
voormalige Amsterdamse
stadhuis, waar ze haar
gasten laat logeren. Vanaf
morgen is ook het publiek
welkom.
door Nicole Kroes
foto's RVD en David van Dam/GPD
eer dan 100.000 be
zoekers per jaar,
verwacht kolonel
J.A. Dijkstra, inten
dant der koninklij
ke paleizen na de heropening van
het Paleis op de Dam. „Voor de
sluiting waren dat er overigens al
80.000 tot 100.000. Berichten in
de media dat het paleis niet ge
noeg open is, kloppen dan ook
echt niet."
Het interieur bevat een aantal
nieuwe trekpleisters, waaronder
een hemelbed van koning Willem
II dat is overgebracht van Paleis
Soestdijk. Ook veel stoelen uit dat
vroegere paleis van prinses Juliana
en prins Bernhard beginnen - na
een restauratie - in Amsterdam
aan een nieuw leven.
Wie als paleiskenner de statige
BURGERZAAL 1op de eerste
verdieping betreedt, kan lang zoe
ken naar veranderingen. Het klop
pende hart van het Paleis op de
Dam is op eerste gezicht onaange
tast. „De Burgerzaal was nog in
goede staat", vertelt Marianna van
der Zwaag van Stichting Konink
lijk Paleis Amsterdam. Vanuit de
hoogte kijkt Atlas neer op de kaart
van de wereld. Vroeger werd kin
deren verteld dat als Atlas zijn bol
zou laten vallen, de stad zou ver
gaan.
De omliggende galerijen lijken
eveneens onaangeroerd. Maar
schijn bedriegt, volgens Van der
Zwaag. De schilderingen uit de
17de eeuw, aan de kopkanten van
de galerijen, hebben een verjon
gingskuur gehad. Brinio, oorlogs
held uit de vroege vaderlandse ge
schiedenis, is weer het lichtende
middelpunt op het schildersdoek
van Jan Lievens. Onder zwarte
vlekken bleken krijgslieden verbor
gen. Met de vuile vernislagen en
oude restauraties van een groot
aantal schilderijen is in het paleis
korte metten gemaakt.
Bovendien heeft het paleis er een
aantal 'bewoners' bij. In veel ver
trekken zijn complete portretgale
rijen ontstaan. Zo hangen alle 'Ko
ning Wiïlems' op een rij in de gere
noveerde Schepenzaal. De Justitie-
kamer is een groot portret van ko
ningin WILHELMINA (2) rijker,
geschilderd door Pieter de Josselin
de Jong. In de Schepenzaal, gele
gen aan de achterzijde van het pa
leis, had Lodewijk Napoleon zich
ongetwijfeld thuisgevoeld. De ko
ning die in 1808 van het stadhuis
zijn woonpaleis maakte, hield van
chique meubelen, dikke tapijten
en weelderige gordijnen.
Zijn persoonlijke inbreng is bij de
laatste restauratie, in de jaren zes
tig van de vorige eeuw, groten
deels ongedaan gemaakt. De mu
ren van zijn troonzaal kregen toen
een beige kleur.
Die soberheid heeft middels de op
knapbeurt plaatsgemaakt voor
overdaad. Met rode wandbespan
ningen en tapijten, twee extra
kroonluchters en volledig herstel
de empiremeubelen.
De koninklijke invloed uit de 19de
eeuw is terug in het gebouw met
als absoluut huzarenstuk de
KROONLUCHTER (3) in het bur-
gemeestersvertrek. Het gevaarte
(710 kilo zwaar, 3 meter hoog) lag
al vijftig jaar in stukken te verkleu
ren op zolder. Met behulp van
krijt is de aankoop van koning Wil
lem III uit 1875 nu grijszilver ge
maakt.
Elk vertrek heeft een specifieke
kleur gekregen: rood, blauw, geel
of groen. Zo druk als de rode Sche
penzaal oogt, zo koel is het blauwe
vertrek met hemelbed waar de ko
ninklijke logés van gastvrouw Bea
trix de nacht doorbrengen tijdens
staatsbezoeken.
De eerste en tweede verdieping
Tweede verdieping
A Burgerzaal B Krijgsraadszaal C Galerij D Vierschaar (ruimte waar vonnissen
werden uitgesproken)
Souterrain
P Hoofdingang Q Achteringang R Gevangenis (nu voorraadkamers)
S Binnenplaatsen T Munitiekamer* U Vierschaar V Gewapende wachten*
W Wisselbank* X Conciërgewoning* Y Pijnkamers* Z Cipierswoning*
'Hotel Beatrix' is
weer van iederee
Vooraanzicht
Eerste verdieping
E Burgerzaal F Balkon G Galerij H Burgemeesterskamer/antichambre
I Raadzaal/salon van de koningin J Vroedschapzaal/Mozeszaal
K Schepenzaal/Troonzaal L Vierschaar Mjustitiekamer/Gele Salon
N Secretariaat O Advocaten- en procureurskamers
