Verkiezingen Iran
Iran kiest morgen een nieuwe pre
sident. Belangrijkste uitdager van
de zittende president is Mir-Hos-
sein Mousavi. De weinig charisma
tische oud-premier is plotseling
een geduchte tegenstander. Maar
president Ahmadinejad heeft nog
steeds de steun van de Opperste
Leider en dat telt zwaar.
WÉêW
Wr*w
1 O Donderdag 11 juni 2009
Moddergevecht
door Miriam van den Brand en Carel Coseling
fotobewerking Jos Diender
foto's EPA
l
Iran
Naam: Islamitische Republiek Iran
Hoofdstad: Teheran
Oppervlakte: 1.648.000 km2 (47x Ne
derland)
Aantal inwoners: 66 miljoen, voorna
melijk Perzen (51 procent). De Azeri
zijn daarna de grootste groep (24 pro
cent).
Taal: Perzisch (Farsi)
Religie: Overgrote meerderheid van
moslims (99 procent, van wie 88 pro
cent sjiitisch). Christenen (0,5 procent),
Baha'i (0,5 procent), Joden (0,1 pro
cent) en Zoroastriërs (0,1 procent)
Munt: rial, 1 rial is honderd dinar
Export: olie en gas
Historie: Iran werd tot 1935 Perzië ge
noemd. In dat jaar vroeg de sjah ande
re landen de lokale naam, Iran, te ge
bruiken. Het land heeft een lange ge
schiedenis en het gebied geldt als een
van de bakermatten van de beschaving.
Iran was tot 1979 een monarchie. Toen
brachten geestelijken, studenten, intel
lectuelen, middenstanders en vele
maatschappelijke organisaties de sjah
ten val tijdens de Iraanse Revolutie.
Sindsdien zijn geestelijken aan de
macht.
KMENISTAN
Teheran
Honderdduizend jongeren
brengt hij op de been.
Zwaaiend met vlaggen,
schreeuwend, fluitend.
Maandag vormden aan
hangers een keten van 19
kilometer, dwars door Te
heran. Onverwacht is grijze muis Mir-Hos-
sein Mousavi (67) een man geworden met
wie de zittende president van Iran,
Mahmoud Ahmadinejad, rekening moet
houden.
De afgelopen vier jaar liep Ahmadinejad let
terlijk stad en land af om zijn herverkiezing
veilig te stellen. Overal beloofde hij geld.
Overal werd hij enthousiast onthaald. Hoe
wel critici wel claimen dat scholen en over
heidsinstellingen de deuren sloten als de pre
sident zijn gezicht liet zien, zodat studenten,
scholieren en overheidspersoneel de juichen
de massa op sterkte konden brenggn.
Het zag er goed voor hem uit. Economisch
ging het jarenlang voor de wind door de al
maar stijgende olieprijs en de president ge
niet de steun van Opperste Leider Ali Kha
menei, de machtigste man van het land die
onder meer de rechtspraak, het leger en de
media controleert.
Maar de olieprijs daalde weer, de inflatie
steeg. De economie staat er nu slechter voor
dan in 2005. De inflatie beloopt 25 procent,
al beweert Ahmadinejad dat het maar 15 pro
cent is. Brandstoffen zijn op de bon, in grote
delen van het land heerst armoede en de
werkloosheid ligt boven de 10 procent.
Vooral het duurder worden van de dagelijk
se levensbehoeften kost de president veel
steun onder de bevolking. Jongeren zien
hun toekomst somber in door de economi
sche crisis. En mensen onder de dertig jaar
maken maar liefst twee derde van de bevol
king uit.
Mousavi lijkt te gokken op het electoraat dat
eerder de hervormingsgezinde oud-presi-
De kandidaten
Mahmoud Ahmadinejad (52)
S. ARABIE
V.A.E. OMAN
Huidige president. Won de verkiezingen in
2005. Daarvoor was de ultra-conservatief
burgemeester van Teheran. Presenteerde
zich toen als man van het volk en beloofde
de armoede aan te pakken. Internationale
druk laat hem koud. Die standvastigheid
levert hem thuis waardering op. Hield begin
dit jaar een toespraak op een
VN-conferentie over discriminatie. De zaal liep massaal leeg toen
hij Israël een 'racistische staat' noemde. Holocaustontkenner die
door de Amerikaanse president Obama onlangs opgeroepen werd
het vroegere concentratiekamp Buchenwald eens te bezoeken.
dent Mohammad Khatami zo verrassend
aan de macht bracht. Zijn motto heeft hij af
gekeken bij de Amerikaanse president Ba-
rack Obama: Mousavi predikt 'change'.
Mocht Mousavi het redden, dan is het de eer
ste keer sinds de Iraanse Revolutie dat de zit
tende president wordt weggestemd. Van de
andere twee kandidaten, Rezai en Karroubi,
heeft hij weinig te vrezen, hoewel Karroubi
hem wel stemmen kan kosten.
De strijd is fel. Ahmadinejad beschuldigde
zijn tegenstanders gisteren nog tactieken in
te zetten die werden gebruikt door Adolf Hit-
Ier en dreigde ze met gevangenisstraf
Mousavi neemt ook geen blad voor de
mond. In een tv-debat, de eerste van zijn
soort, noemde hij Ahmadinejad een dictator
en een leugenaar. De president en zijn rege
ring doen in de ogen van Mousavi niets voor
de gewone burger. In plaats daarvan be
moeit de overheid zich steeds meer met het
privéleven van burgers. Bovendien heeft
Mir-Hossein Mousavi (67)
De belangrijkste tegenstander van
Ahmadinejad. Was premier van 1981 tot
1989 en werd geroemd om zijn
economische beleid. Werkte sindsdien
achter de schermen, onder meer als
adviseur van de president. Hervormer, maar
wel een die zich houdt aan de principes van
de Iraanse revolutie. Wordt gesteund door
Khatami, de hervormingsgezinde oud-president die zich terugtrok
als kandidaat. Pleit voor meer persoonlijke vrijheden. Wil wel
doorgaaan met het nucleaire programma. Wil het aanzien van Iran
in het buitenland verbeteren.
