'Niets gebeurd hier, loop vooral door'
De Chinese overheid hoeft zich nergens voor te verontschuldigingen Ma zhouxu,
27 april 1989
17 mei 1989
3 juni 1989
4 juni 1989
i&5
Militairen houden het
plein angstvallig in de
gaten.
woordvoerder Chinese regering
Donderdag 4 juni 2009 1 1
Studenten bezetten het Plein van de Hemelse
Vrede, ofwel Tiananmenplein, en eisen dat het
commentaar in Het Volksdagblad wordt her
roepen.
De partijtop kondigt de staat van beleg af.
Partijleider Deng Xiaoping besluit het plein
met demonstranten te ontruimen.
In de vroege ochtend beginnen militairen met
het verdrijven van de demonstranten. Daarbij
worden ook tanks ingezet. Zowel onder de de
monstranten als de militairen vallen doden.
Schattingen van het aantal slachtoffers lopen
uiteen van enkele honderden tot 3000.
Hemelse Vrede is beklemmend,
als het Tiananmenplein in Pe
king tenminste zijn naam eer aan
doet. Exact twintig jaar na de dra
matische gebeurtenissen van 4
juni 1989 is het hart van de Chi
nese hoofdstad vergeven van poli
tie, militairen en mannen van de
geheime dienst. Ze herinneren
op wrange wijze aan wat de auto
riteiten de vergetelheid in willen
drukken: het bloedig neerslaan
van vreedzaam protest.
Gisteravond is het plein weer
schoongeveegd, net als in 1989.
Mao kijkt er vanaf zijn portret
glimlachend over uit, terwijl ach
ter hem de zon zakt. Hij hangt
hoog genoeg om met niemand
oog in oog te hoeven staan. Twin
tig jaar geleden was dat anders.
Toen stond hij, besmeurd met
verf, vijf dagen oog in oog met
de Godin van de Democratie.
Letterlijk. Studenten bouwden
een tien meter hoog gipsen
beeld, een kopie van het Vrij
heidsbeeld, dat ze recht tegen
over Mao zetten. Diens volgelin
gen reageerden. Met tanks ver
morzelden ze de Godin en verjoe
gen ze de demonstrerende massa
van het plein. De hele nacht van
3 op 4 juni schoten ze in de om
geving van het plein met scherp
op ongewapende burgers.
Gisteren was het leger opnieuw
op het plein, maar de meeste mi
litairen hulden zich in gewone
kleding. Los hangende broeken,
T-shirts met streepjes, soms met
een opdruk als 'Team spirit'. Op
de plek waar de Godin van de De
mocratie stond, houden politie
agenten en militairen nu alles en
iedereen in de gaten. Was het
maar alleen daar. Ze staan en lo
pen overal. In de tunnels, de eni
ge toegangen tot het immense
plein, turen ze in je tassen.
Het weer in Peking is deze week
hetzelfde als toen. De stenen van
het plein zijn heet, nu de zon er
de hele dag op heeft geschenen.
Zo moeten ze ook zijn geweest
toen hier honderdduizenden oog
in oog zaten met het leger.
De 'stillen', de militairen in bur
ger, lijken ook dit keer ongevaar
lijk. Ze vallen op omdat ze heen
en weer slenteren. Tiananmen is
geen plein waar je voor je lol slen
tert. Zeker niet met deze jongens
erbij.
Iedereen die langs hen loopt,
wordt van top tot teen geobser
veerd, soms gevolgd. Op veel
plekken lopen meer veiligheid
stroepen dan toeristen. Wie weet
wat hier is gebeurd, kan niet an
ders dan zich ongemakkelijk voe
len. „Het is alsof je over een kerk
hof loopt", zegt een buitenlandse
toerist. Chinese toeristen weten
nauwelijks wat hier is gebeurd.
Zij komen om op de foto te gaan
met Mao. Waar twintig jaar terug
de studenten zaten, staan nu au
to's van de veiligheidsdienst:
zwart geblindeerd, geen kente
ken. Ze laten continu de motor
lopen en er stappen mannen uit
met donkere zonnebrillen.
Tiananmen moet de enige topat
tractie ter wereld zijn, waar toe
risten meer worden bekeken dan
dat ze zelf bekijken. De enige
waar je wordt gefilmd en gefoto
grafeerd door agenten. Er is hier
niets gebeurd, loop vooral door,
schreeuwen de autoriteiten met
hun massale aanwezigheid. Wie
langer stilstaat of ronddrentelt,
wordt omsingeld, zodat je zelf al
liever verder loopt.
