Bloedbad 1989
Roep om
democratie
15 april 1989
17 april 1989
26 april 1989
De Chinese machthebbers doen er alles aan
om critici de mond te snoeren, vlak voor de
twintigste verjaardag van de veldslag rond
het Plein van de Hemelse Vrede in Peking.
Nog steeds geen
antwoorden
10 I Donderdag 4 juni 2009
Hu Yaobang, een hervormingsgezinde secreta
ris-generaal van de Communistische Partij, over
lijdt. Hij was in 1987 afgezet omdat hij het jaar
daarvoor niet hard op was getreden tegen stu
dentenprotesten.
Studenten grijpen de dood van Hu Yaobang aan
om te demonstreren. Zij eisen meer democratie
en een einde aan de corruptie binnen de Com
munistische Partij. Op 'piekmomenten' demon
streerden zo'n kwart miljoen studenten.
Het Volksdagblad schrijft negatief over de stu
dentendemonstraties. De krant is de spreekbuis
van de Communistische Partij.
3- - fs
In de Chinese hoofdstad
zijn deze week zeker acht
tien mensenrechtenadvo
caten uit hun ambt gezet.
De juristen waren betrok
ken bij zaken tegen de Chi
nese overheid. Ze stonden
mensen bij in gevoelige dossiers,
zoals Tibetanen die beschuldigd
worden van deelname aan de rel
len in Tibet en ouders van wie de
kinderen zijn omgekomen door
het drinken van giftige melk.
Volgens jiang Tianyong, een van
de advocaten van wie de registra
tie per juni niet is verlengd, is
het niet eerder gebeurd dat hij en
zijn collega's zijn gestraft omdat ze
opkomen voor de rechten van bur
gers. Hij vermoedt dat ze het zwij
gen is opgelegd omdat de autoritei
ten er in deze gevoelige periode
extra op zijn gebrand critici uit te
schakelen.
Het voormalig olympisch gastland
heeft afgelopen weekeinde ook
een oud-politiek gevangene van
bijna 70 opnieuw opgesloten. Dat
werd dinsdag bekend. De man,
Wu Gaoxing, steunde in 1989 de
door Remko Tanis
massa die op en rond het Plein
van de Hemelse Vrede demon-
streerde voor democratie en tegen
corruptie. Op 4 juni 1989 - van
daag precies twintig jaar geleden -
maakte het leger met harde hand
een einde aan de protesten.
Afgelopen maand zijn meerdere
dissidenten opgepakt of onder
huisarrest geplaatst, zonder opgaaf
van reden.
Op de computernetwerken van
universiteiten zijn elektronische
prikborden uit de lucht gehaald.
Zo moet worden voorkomen dat
deze worden gebruikt om evene
menten te organiseren die te ma
ken hebben met de protesten van
twintig jaar geleden.
De Chinese censuur op internet
nam al eerder toe. Zo is videosite
YouTube, die bulkt van de oude
beelden uit 1989, sinds mei niet
meer te bereiken in China. De afge
lopen dagen zijn meer kritische
Chinese sites, die tot nu toe wer
den getolereerd, alsnog uit de
lucht gehaald.
Een ervan is die van de beroemde
Chinese kunstenaar Ai Wei Wei,
mede-ontwerper van het beroem
de olympisch stadion in Peking. Ai
is een fel criticus van het Chinese
regime. Hij wordt sinds deze week
continu in de gaten gehouden
door de politie. Via een buiten
landse omweg heeft hij inmiddels
een nieuw blog geopend. In zijn
eerste bericht zegt hij dat hij 'wei
gert zich te laten intimideren'.
Chinese activisten in het buiten
land hebben hun landgenoten op
geroepen om vandaag in het wit -
de kleur van de rouw - gekleed te
gaan. Hoeveel Chinezen daar in
het hart van Peking voor voelen,
wordt niet duidelijk. Niemand die
er wat over wil zeggen. Zeker niet
nu daar zoveel agenten en militai
ren, in uniform of in burger, staan
mee te luisteren. Terwijl binnen
China de maatregelen zich opsta
pelen, houden de autoriteiten naar
buiten vól dat er deze week niets
bijzonders aan de hand is.
Gevraagd naar het 'incident' dat
twintig jaar geleden plaatsvond op
en rond het Plein van de Hemelse
Vrede, zei Ma Zhouxu, woordvoer
der van het ministerie van Buiten
landse Zaken, dat de zaak is afge
daan en dat de Chinese overheid
zich nergens voor hoeft te veront
schuldigen.
De Chinese Zhang Xien Ling
toont het portret van haar
zoon, die twintig jaar geleden
omkwam bij de demonstraties
op het Plein van de Hemelse
Vrede. Haar zoon was 19 jaar
oud, toen hij op 3 juni 1989 's
avonds tegen elf uur naar het
plein toog. Pas veertien dagen
later kreeg Zhang de gelegen
heid het lichaam van haar
zoon te zien. Zhang is lid van
de informele club van moe
ders die hun kind verloren tij
dens de opstand. De nabe-
staanden van de slachtoffers ij
veren, tot nog toe tevergeefs,
voor een fatsoenlijke uitleg
van de regering over het neer
slaan van de opstand.
foto Diego Azubel/ EPA
Foto links: Bezoekers werden giste
ren tegengehouden op het Plein van
Hemelse Vrede. De autoriteiten zijn
bang voor nieuwe demonstraties.
Foto rechts: Een eenzame burger met
boodschappentassen neemt het op
tegen een colonne tanks. Het is on
getwijfeld de beroemdste foto van
de laatste decennia. De man stapt
op 5 juni de weg op om tanks tegen
te houden die onderweg zijn naar
het Plein van de Hemelse Vrede. De
bestuurder van de voorste tank pro
beert een paar keer om de man
heen te rijden, maar hij gaat telkens
weer voor de tank staan. Uiteinde
lijk klimt de demonstrant op de
tank en praat met de bestuurder.
Daarop wordt de man door omstan
ders van de tank gehaald en ver
dwijnt hij in de menigte. Over zijn
identiteit en lot doen veel geruch
ten de ronde, maar er is geen enke
le zekerheid over.
