De vroegste aardappels,
spectrum 2
Zaterdag 23 mei 2009
De kracht van Zeeland volgens Leon
Riekwell en Scarlett Kwekkeboom: leegte als
ruimte om in te creëren (Riekwell) en de be
reidheid hard te werken (Kwekkeboom).
De leegte, antwoordt Leon
Riekwell. Dat is de verborgen
kracht van Zeeland. Daarmee is
niet gezegd dat Zeeland uiteindelijk leeg
moet blijven. De Vlissinger is
programmacoördinator van het
De verborgen kracht van Zee
land? Dat zijn de vrouwen.
Geen twijfel over, zegt Len
ny Geluk van de Zeeuwse
Vrouwenraad. „Zonder die
vrouwen was het nooit wat geworden, na
de Ramp. Die hebben de schouders eron
der gezet. Toen, en nu. Het arbeidsethos
en normbesef zijn groot. Als het in de boe
renstand lastig wordt, zeggen vrouwen:
dan begin ik toch een theetuin, of een
pluktuin? Als het niet kan zoals het moet,
dan moet het maar zoals het kan. Ze gaan
door, verzinnen wel iets. Niet van: laat ik
maar in de bijstand gaan."
Als voorzitter van de Zeeuwse Vrouwen
raad (met zo'n dertien aangesloten organi
saties de stem van ruim 9000 vrouwen)
komt Geluk ook veel buiten Zeeland. „Het
is me opgevallen dat Zeeuwse vrouwen zo
zelfbewust zijn. En sterk betrokken bij
hun sociale omgeving."
Maar de kracht wordt niet geheel benut.
Ze wikt haar woorden voor ze verder gaat.
„Over het geheel gesproken zijn Zeeuwse
vrouwen lager opgeleid dan in de rest van
Nederland. Mogelijk is dat historisch ge
groeid; van oudsher werd de praktische in
zet van de vrouw in het bedrijf en het ge
zin vanzelfsprekender geacht dan een uni
versitaire studie. Daar zit nog veel verbor
gen kracht. Het gaat goed, dat wel; overal
om me heen zie ik een inhaalslag. De wil
zich te ontwikkelen is er."
Een kanttekening: „Ik heb het gevoel dat
met name jonge vrouwen zich vaak afvra
gen: 'En wat levert het mij op?' Dat vind
ik gevaarlijk. Sommige dingen doe je niet
omdat je er iets voor terugkrijgt We moe
ten goed burgerschap, het maatschappelijk
bewustzijn, in ere houden. Vrouwen heb
ben van oudsher een belangrijke sociale
functie. Denk aan mantelzorg, aan vrijwilli
gerswerk. Ook dat is kracht, die mag niet
verloren gaan.
Een maand lang gaat de PZC op zoek naar de verborgen kracht van
Zeeland. Zijn er hier schatten die buiten de provincie niet
opgemerkt worden? Zes prominente Zeeuwen laten daarover hun
gedachten gaan. Dit is het eerste artikel in een reeks die toewerkt
naar de vierde editie van Standplaats Zeeland: Alexander Rinnooy
Kan is van 15 tot 18 juni in Middelburg te gast om zijn eigen visie op
de verborgen krachten van Zeeland te geven.
door Ondine van der Vleuten
foto's Lex de Meester
Bijna niemand is zich ervan
bewust hoeveel energie
bedrijf Delta bijdraagt aan
de Zeeuwse economie. Alge
meen directeur Peter
Boerma is ervan
overtuigd dat
horeca en recreatie in Zeeland samen.
„Méér dan landbouw en visserij bij elkaar,
zelfs. We hebben het laten uitrekenen: het
bruto regionaal product bedraagt 550
miljoen euro. Zoveel komt er via ons weer
in de regio terecht. Door opdrachten aan
leveranciers, uitbetaling van salarissen, via
sponsoring. We zijn duwer bij activiteiten
helpen dingen van de grond te krijgen,
de gemeenschap alive and kicking te hou
den."
Daarbij is de omzet in drie jaar tijd ge
groeid van 1 naar 2,5 miljard. „Een groei
van 1,5 miljard, in Zeeland, waar je eigen
lijk alleen maar over krimp praat! De Sloe-
centrale is dit jaar klaar, nu zijn we bezig
met de volgende investering: een kerncen
trale. Momenteel zijn nucleaire industrie
ën nog verspreid door Nederland. Wij zou
den graag zien dat die hier in Zeeland sa
mengevoegd worden, in een nucleair clus
ter. Zo'n gebied is makkelijker te beveili
gen; de opslag van radioactief afVal is ook
al centraal in Zeeland geregeld. In
Noord-Holland staat een kernreactor die
ouderdomsverschijnselen vertoont. Die
moet vervangen worden. De nieuwe zou
hier kunnen komen. Laat Zeeland de batte
rij van Nederland worden."
Bureau Beeldende Kunst/Culmurwerf.
„Koester die leegte, maar doe er iets mee.
Ontwikkel cultuurtoerisme op hoog ni
veau, op een heel bijzondere, eigenzinnige
en voor Nederland unieke manier. In
plaats van zo moeizaam te proberen men
sen hier naartoe te lokken voor een vast
verblijf, zou je moeten insteken op tijde
lijk verblijf Bied aanjagers van dat cultuur
toerisme - de internationale creative indus
try - een plek waar ze kunnen scheppen.
Gratis verblijf in gaststudio's, maar als
tegenprestatie moet er iets gecreëerd
worden dat het unieke karakter van
deze provincie versterkt en Zeeland
aantrekkelijk maakt voor mensen
die van hoogwaardige cultuur wil
len genieten. Zeeland moet een po
dium zijn voor creativiteit, een
denk- en werkruimte. Als je zo aan
de slag gaat, lost de leegte zich op
een bepaald moment vanzelf op."
Het is het vermogen tot samenwer
king en de bijzondere dingen die
dat oplevert, zegt commissaris
van de koningin Karla Peijs. Dat is de ver
borgen kracht. Maar, zegt zij, net als bij
heel diepliggende olie: het duurt even
voor die schat ontgonnen is. „Samenwer
king is in Zeeland, met zijn eilandencul
tuur, niet vanzelfsprekend. Is men een
maal overtuigd van de noodzaak tot sa
menwerking, dan zie ik heel innovatieve
oplossingen en bijzondere inzichten. Dan
gaan we er ook voor. Zeeland heeft maat
werk nodig, dat merk ik steeds weer. Of
het nu gaat om de ziekenhuizen, de veilig
heidsregio, gezondheidszorg of jeugdzorg:
Zeeland past nooit in de Haagse plaatjes."
Een unieke regio vraagt om unieke oplos
singen. Ze noemt een paar voorbeelden:
„Zeeuws-Vlaanderen heeft op het ge
bied vair volksgezondheid alles, on
danks dat de regio dunbevolkt is, on
danks minimale, financiële midde
len. Dat komt door de goede samen
werking."
zijn bedrijf in dat opzicht als de verborgen
kracht van Zeeland mag worden betiteld.
Delta is weliswaar niet de grootste werkge
ver, maar levert, gerekend naar de hoeveel
heid geld die het in de regio ldat terug
vloeien, wél de grootste bijdrage aan de
Zeeuwse economie, zegt Boerma:
gelijk aan alle
