snijden ze de zeekraal op z'n Erremuus
gedoogsfeer gehaald
Waterschade
bij Paauwe door
nachtelijke bui
De inboedelverzekering van
Polis Direct, uitstekende kwaliteit
voor een betaalbare prijs!
Borstrock in Nieuw-Vossemeer
s
PZC Zaterdag 16 mei 2009 23
'Toen de Oosterscheldewerken kwamen werd het getij anders. Je hebt 'Ze snijden niet alleen zeekraal, maar ze rapen ook kokkels en steken
minder eb en vloed, dus er komt nauwelijks nog water op de schorren' pieren. Of ze vangen garnalen. Als het maar van een schor afkomt'
De liefde voor het schor
bracht hen in Frankrijk, waar
ze samen met de. lokale
bevolking zeekraal sneden.
Tegenwoordig staan de
broers Elenbaas niet meer
zo vaak in de natte klei. Ze
hebben het te druk.
door Nadia Berkelder
Het kwam allemaal om
dat Dirk een keer mee
ging met de vader van
zijn verkering. „Die
ging altijd snijden bij de Ratten-
kaai bij Rilland-Bath, maar hij had
geen auto. Dus ik reed. Ik liep daar
langs die dijk en ik vond het nogal
lang duren. Toen heb ik gevraagd
of hij nog een mes had. En zo is
het begonnen."
De schoonvader van Dirk Elen
baas sneed zeekraal als hobby. „Hij
sneed een zakje en deelde het uit
aan bekenden. Ik ging ermee naar
restaurantjes." Sinds 1996 hebben
de broers Dirk en Hans Elenbaas
uit Nieuw en Sint-Joosland een
echte handel in zeegroenten. „Het
is langzaam uitgegroeid, het begon
met die restaurants, later kwamen
er groentezaken bij en toen de
groothandel. En nu doen we za
ken in heel Europa."
Wie denkt dat de echte wilde zee
kraal nog uit Zeeland komt, heeft
het mis. In de zomer komt de
groente uit Frankrijk, of is er 'ge
kweekte' van binnendijkse perce
len uit Zeeland. In de winter
wordt de zeekraal ingevlogen, van
uit Israël of Mexico.
In Zeeland staat nog maar heel
weinig zeekraal op de schor
ren. „Na aanleg van de Ooster-
scheldekering werd het getij an
ders", zegt Hans. „Je hebt minder
eb en vloed, dus er komt nauwe
lijks nog water op de schorren. ]e
mag en kunt er nauwelijks nog
commercieel snijden. Zelfs met
een vergunning mag je maar 2,5 ki
lo zeekraal snijden."
„We hebben gezocht naar alterna
tieven, in Bretagne en Normandië
wordt het nog commercieel ge
daan. Daar hebben ze iets gevon
den om vergrassing van de schor
ren tegen te gaan. Speciaal gereser
veerde percelen worden elk jaar af-
geplagd. Aan het eind van het sei
zoen, als het zaad in de zeekraal
zit, halen ze dertig hectare gras
weg. De zaden van de zeekraal die
ernaast staat, worden op natuurlij
ke wijze verspreid. Zo wisselt dat
van jaar tot jaar. Het schor wordt
jong gehouden zodat pioniersplan-
ten als zeekraal en lamsoor een
kans krijgen en het schor niet vol
ledig vergrast."
Pêcheurs aux pieds wor
den de zeekraalsnijders
genoemd in Frankrijk,
vissers te voet. „Ze snij
den niet alleen zee
kraal, dat in Frankrijk salicorne
heet, maar ze rapen ook kokkels
en steken pieren. Of ze vangen gar
nalen."
„Als het maar van een schor af
komt", zegt Hans. „Sommige
schorren in Frankrijk zijn bijna
drieduizend hectare groot." Ook
Hans en Dirk hebben in Frankrijk
zeekraal gesneden, als pêcheurs aux
pieds, met vergunning. „Dat was
mooi", zegt Dirk. ,,'s Avonds snij
den, dan slapen, 's morgens weer
snijden en dan de zon zien opko
men. Schitterend. En dan weer te
rug naar huis. Dat deden we twee
keer in de week. Maar we kregen
steeds meer vraag en langzamer
hand zijn we voltijds handelaar ge
worden." Hans en Dirk betrekken
nu de zeekraal van ongeveer der
tien Franse families, die allemaal
een vergunning hebben.
e Elenbazen snijden zee
kraal op de 'erremuse' ma
nier: Een groot mes in je
rechterhand, een leren hand-
"s Avonds snijden, dan slapen, 's morgens weer
snijden en dan de zon zien opkomen. Schitterend'
schoen in je linker, zeekraal ertus
sen en slaan. „De beste methode",
vindt Dirk. „Dan krijg je de min
ste snijwondjes." In Frankrijk zwie
pen ze de zeekraal eraf, net als op
Zuid-Beveland. „Maar dan bescha?
dig je de steeltjes meer, en gaan ze
eerder rotten."
Elenbaas levert ook andere zee
groenten, maar zeekraal vormt
tweederde van de omzet. Lamso
ren leveren nog een derde op en
een heel klein beetje van de omzet
komt van groenten als zeeboon
tjes, dulse en zeesla, allemaal soor
ten zeewier. Het is veel werk, de
zeekraalhandel. Het is uitzoeken,
wassen en nog een keer uitzoeken.
Hans en Dirk storen zich aan han
delaren die de zeekraal compleet
met onkruid en stokken aanbie
den, dat geeft de groente een slech
te naam. Ze hebben ook gewor
steld met leveranciers uit Afrika
en Azië, maar hebben nu betrouw
bare partners gevonden.
„De beste zeekraal is de Europe
se", zegt Hans. „Maar dan wel de
Franse. De
Zeeuwse is
ook lekker,
maar alleen
de buitendijk
se." En die is er dus bijna niet
meer. „Of dat ooit nog terugkomt?
Er wordt veel natuur ingepikt. De
groei van zeekraal wordt ook niet
gefaciliteerd door de overheid, zo
als in Frankrijk. Ik denk dat de
overheid hier het ook moeilijk
vindt. Ontpolderen? Ik heb zelf
ook land. Van mij mogen ze het
onder water zetten, maar dan niet
met prikkeldraad eromheen, zodat
er alleen maar vogels in kunnen."
0900-0234 (€0.05 p.m.) www.polisdirect.nl PO'iSdirect
ZONNEMAIRE - Waar eerst stijlmeu
belen stonden, staan nu emmer
tjes waarin het water druppelt. In
terieur Paauwe in Zonnemaire
heeft veel schade opgelopen van
een bui in de nacht van donder
dag op vrijdag. Het dak van de
meubelzaak wordt momenteel ver
nieuwd. De plaats waar nog wordt
gewerkt, was afgedekt. Maar toch
kon het regenwater binnenkomen.
Over een oppervlakte van 70 bij 10
meter werden tientallen vloerkle
den, zitbanken en lampen nat. Ka-
belgoten en dakprofielen staan vol
water en tegels van het systeempla
fond vielen eruit. Manager Steven
Marteijn schat de schade op tien
duizenden euro's.
NIEUW-VOSSEMEER - In Nieuw-Vos-
semeer vindt vandaag de twintig
ste editie van het festival Borstrock
plaats. Op een veld aan de Groene-
weg, langs het Schelde-Rijnkanaal,
treden vanaf 13.00 uur onder ande
re de bands Idiot Proof, Troy Tori
no, Bintangs en MpirE op.
www.borstrock.nl
Er stond gisteren nauwelijks wind. Kitesurfen was niet mogelijk. In plaats
daarvan was er een demonstratie kitesurftechniek. foto Willem Mieras
Het vervoer van de zeekraal van de schorren in Frankrijk gaat per fiets.
foto Hans Elenbaas
