'Varroamijt is enige echte bedreiging
Zeeuwse fruitteler zoekt constant
~'Q>
£en dag
niet gepuzzeld,
is een dag
niet geleefd
gt*js(S
Tractoren meten de
krachten in Dirksland
Geboortefeest bij
de kinderboerderij
LSD vraagt naar hulp
aan arme kinderen
'C2000-systeem op
eiland is in orde'
22 Donderdag 14 mei 2009 PZC
S
Bijensterfte bedreigt de
fruitteelt, en insecticiden
zijn volgens deskundigen de
oorzaak. Zonder bijen geen
fruit. Is het echt zo erg?
door David Duijnmayer
en Piet Kleemans
Met enige regelmaat ver
schenen de laatste ja
ren berichten in de
media over de ernsti
ge toename van bijensterfte. Om
dat bijen nodig zijn voor de bestui
ving van fruitbomen, kan een te
kort grote gevolgen voor de fruit
teelt hebben.
Waardoor de sterfte onder bijen
wordt veroorzaakt, is niet hele
maal duidelijk. De Aziatische var
roamijt vormt in elk geval een be
dreiging, maar ook virussen en de
afname van het aantal bloeiende
bloemen worden genoemd.
Recent kwamen de Utrechtse
hoogleraar Jeroen van der Sluijs
en toxicoloog Henk Tennekes met
een nieuwe zondebok op de prop
pen. Neonicotinoïden, de nieuwe
generatie insecticiden, zouden de
bijensterfte veroorzaken. Volgens
Van der Sluijs zijn de bestrijdings
middelen niet acuut dodelijk,
maar tasten ze wel het oriëntatie
vermogen van de bij aan. Die
vindt de weg naar huis daardoor
niet meer terug, wat leidt tot het
verdwijnen van bijenvolken.
Bijenhouder Jo Koeman uit Krui-
ningen hoort het allemaal gelaten
aan. De nuchtere Zeeuw laat zich
niet gek maken door onheilsprofe
ten. „De verdwijnziekte noemen
ze het. Wat een onzin. Het is ge
woon de varroamijt, dat is de eni
ge echte bedreiging voor bijen."
Voorzitter van de afdeling Schou-
wen-Duiveland van de Nederland
se Bijenhouders Vereniging Rien
Mol is van het laatste niet over
tuigd. „Ik denk dat het allerlei fac
toren bij elkaar zijn die de bijen
sterfte veroorzaken. De varroamijt
is er zeker één van, maar je hebt
bijvoorbeeld ook het Amerikaans
Vuilbroed (AVB) Eén precieze oor
zaak is volgens mij niet aan te wij
zen."
Dat laatste is bijenhou
der en fruitteler Gilles
Houtekamer uit Brui-
nisse met Mol eens.
„Maar de varroamijt zorgt wel
voor verzwakking van de bij en
die wordt daardoor vatbaarder
voor andere ziekten, dus in dat op
zicht is het inderdaad zo dat de
varroamijt de meest ernstige be
dreiging is van de bijen." Houteka
mer houdt al bijna dertig jaar bij
en en constateert dat er de laatste
jaren meer volken doodgaan dan
normaal. „Ik heb zelf 26 bijenvol
ken ingewinterd en daar zijn er
vier van doodgegaan. En de kolo
nies die overblijven zijn ook klei
ner en zwakker."
Voorzitter van de Zeeuwse fruitte
lersorganisatie NFO Ad Slabbe-
koorn uit Kapelle, maakt zich voor
de oogst van dit jaar geen zorgen.
„We hebben een prachtige bloei
gehad dit voorjaar. April was fan
tastisch. Ik verwacht een prima pe-
renoogst in het najaar."
Toch is er de laatste jaren wel dege
lijk wat aan de hand met de bijen
volken. De Universiteit van Wage-
ningen publiceerde in januari een
rapport waaruit bleek dat de afge
lopen zes jaar steeds 15 tot 26 pro
cent van de bijenvolken van im
kers stierfin de winter. Voorheen
was dat 10 a 15 procent.
Ook Slabbekoorn had daar last
van. Hij heeft zelf achttien bijen
volken permanent in zijn boom
gaarden staan. „De laatste jaren
raakten we elk jaar wel wat volken
kwijt. Maar volgens mij komt dat
gewoon door de varroamijt. Vorig
jaar hebben we voor het eerst
twee maal een bestrijding tegen
de varroamijt uitgevoerd en deze
winter zijn er nauwelijks bijen ge
storven."
Slabbekoorn betwijfelt daarom dat
de nieuwe generatie insecticiden
de bijensterfte zou veroorzaken.
„Middelen uit dat rijtje worden in
Zeeland ook wel gebruikt. Als het
daaraan lag, zouden we geen volk
overhouden. Ik denk eerlijk ge
zegd dat die onderzoekers elkaar
een beetje napraten."
Overigens is het een misver
stand dat de fruitteelt
zonder bijen reddeloos
verloren zou zijn, wil Slabbekoorn
benadrukken. „Er zijn verschillen
de vormen van bestuiving, waar
van windbestuiving de belangrijk
ste is. Bijen spelen een aanvullen
de rol. Ze zorgen wel voor een be
ter resultaat, maar dat er zonder
bijen geen fruit zou zijn, klopt ge
woon niet. Dat verschilt trouwens
wel per fruitsoort. Bij kersen spe
len bijen een belangrijkere rol, ter
wijl veel perentelers in het geheel
geen bijen inzetten." De laatste ja
ren hebben Zeeuwse fruitboeren
de nadruk verlegd van appels naar
peren. Nu worden meer peren dan
appels geteeld. „De appelteelt
heeft moeite om in de wereldwij
de concurrentie overeind te blij
ven. Appels kun je overal telen, ter
wijl peren hier het best groeien."
Fruittelers gebruiken bij voor
keur geen chemische bestrij
dingsmiddelen, of ze nu wel
of niet de bijensterfte veroorza
ken. Er wordt daarom volop geëx
perimenteerd met nieuwe metho
den om schimmels, luizen, blad-
vlooien en motten te bestrijden.
Zo is de onderzoeksafdeling Plant
Research International (PR1) van
de Universiteit van Wageningen
bezig appelrassen te kweken die
via genetische modificatie resis
tent zijn gemaakt tegen appel-
schurft. Met genen uit andere ap
pelrassen kunnen commerciële ras
sen, zoals de elstar, beschermd
worden tegen schurft. In 2012
hoopt PRI de appel op de Floriade
te presenteren.
Dat betekent niet dat de appel dan
ook in de winkels komt, want de
wetgeving rondom genetisch ge
manipuleerd voedsel vereist zoveel
aanvullend onderzoek op het ge
bied van veiligheid en milieu, dat
het op de markt brengen van de
appel mogelijk te duur wordt.
Ook worden testen gedaan om te
kijken of vruchtrot bij appel en
peer met ultraviolet licht bestre
den kan worden. UV-licht heeft
mogelijk een dodelijke werking op
schimmeldraden.
En dan is er nog hete lucht. Zwar
te bessenteler Lauran Vermue uit
Heinkenszand spuit sinds deze
week lucht van honderd graden
Celsius zijn struiken in. Hij test
C)
www.lekkerpuzzelen.nl C-
DIRKSLAND - De Euro Delta longe
ren organiseren zaterdag een Trek-
kertrek familiedag bij landbouwbe
drijf de Wit aan Philipshoofjes 77
te Dirksland.
Bijna tweehonderd tractoren gaan
een krachtmeting aan om te kij
ken wie het verst komt met het
trekken van een sleepwagen.
Europarlementariër Cornelis Vis
ser geeft het startsein om 12.00
uur. De prijsuitreiking volgt rond
18.30 uur.
Voor kinderen is er vanaf 16.00
uur een skelterrace.
ZIERIKZEE - Bij kinderboerderij De
Punt aan de Scheldestraat in Zie-
rikzee is vrijdagmiddag tussen
13.30 uur en 15.30 uur het jaarlijkse
geboortefeest. Bezoekers mogen
knuffelen met de beesten en een
naam verzinnen voor een pasgebo
ren geitje. Verder is er een geboor-
tespel: welk kind hoort bij welke
moeder? Wie een kraamcadeautje
wil geven, wordt gevraagd om een
bijdrage voor een nieuwe stal.
De Punt zoekt ook nog vrijwilli
gers die deze middag willen hel
pen. Meer info via 417179.
ZIERIKZEE - Leefbaar Schou-
wen-Duiveland (LSD) wil van het
gemeentebestuur weten wat die
doet om gezinnen te bereiken die
wegens geldgebrek hun kinderen
niet op sport- of muzieklessen
kunnen doen. Volgens LSD krijgt
de gemeente jaarlijks rijksgeld om
in zulke gevallen bij te springen.
De partij wil weten hoeveel geld
Schouwen-Duiveland krijgt, wat
die daarmee doet en hoeveel kin
deren er in 2008 geholpen zijn.
Het college geeft binnen enkele we
ken antwoord.
ZIERIKZEE - Op Schouwen-Duive
land zijn geen problemen met het
bereik van het C20oo-systeem.
Dat antwoordt de gemeente
Schouwen-Duiveland op vragen
van de raadsfractie van Alert!
Landelijk trok de brandweer aan
de bel omdat op verschillende
plaatsen het communicatiesys
teem van de hulpdiensten niet
bleek te werken. Dat heeft te ma
ken met een gebrek aan bereik.
Zulke problemen doen zich op het
eiland nooit voor, meldt het ge
meentebestuur.
Bij fruitteler (en wethouder) Gilles Houtekamer in Bruinisse 'wonen' 22 bijenvolken in korven in de boomgaard.
