Knoesten met karakter
1 Mr-'
J U D -
Voortuin op de schop
WM»
www.pzc.nl
Archeologendag
J
j
PZC Dinsdag 12 mei 2009 7
In de abdij van Middelburg
wordt zaterdag 16 mei voor de
tiende keer de Zeeuwse Ama
teur-Archeologen Dag (ZAAD) ge
houden.
Het ochtendprogramma, dat om
10.30 uur begint, bestaat uit drie le
zingen: Zeeland in de Romeinse
tijd, de St. lanskerk in Sluis en de
opgraving Vlissingen-Spui-
straat/Lange Zelke. 's Middags ver
zorgen zes amateur-archeologen
presentaties. In de middagpauze
wordt de expositieruimte van de
Stichting Cultureel erfgoed Zee
land aan de Groenmarkt 13 open
gesteld. Daar worden vondsten uit
het Zeeuws Archeologisch Depot
geëxposeerd. Speciale aandacht is
er voor de paleolithische vuistbij
len, die Jan Meulmeester vorig jaar
vond. Hij kreeg daarvoor de Bri
tish Archaeological Award 2008.
Daarnaast is er een selectie van
het late ijzertijd aardewerk te zien
uit het rituele depot van Grijpsker-
ke-Kievitshoekweg.
Aanmelding voor de ZAAD-dag:
e-mail ae.bijdevaate@scez.nl, tel.:
0118 670885.
COLOFON
Buitengebied: verschijnt elke
dinsdag als bijlage bij de PZC.
Buitengebied is een bijlage over
landbouw, visserij, landschap,
natuur, recreatie en tuinen.
U kunt ons informeren:
E-mail: buitengebied@pzc.nl
Website: www.pzc.nl/buitengebied
Postadres: PZC-redactie-
secretariaat - onder vermelding van
Buitengebied, Postbus 91,
4330 AB Middelburg
Telefoon: 0118 434010
Coördinatie:
Jan van Damme
telefoon: 0118 434 014
mobiel: 06 542 671 57
e-mail: j.vandamme@pzc.nl
Advertenties:
Verkoopteam Zeeland:
0118 434070,
teamzeeland@bndestem-pzc.nl
door Claudia Sondervan
Oude olijven zijn net Eftelingbomen, je blijft er naar kijken.
foto Willem Mieras
dee verkocht heeft, telde vijf eeu
wen, woog 3500 kilo en had een
stamomtrek van vier meter, vertelt
hij trots. „Ze zijn ontzettend sterk.
Het hout is keihard."
Om de bomen op te potten bouwt
Sandee er een 'wigwam' van stevi
ge palen omheen met een katrol
in top. Aan spanbanden om de
stam wordt de boom omhoog ge
hesen en in zijn pot neergelaten.
Die pot vult Sandee met pot
grond, lavakruim en microrhizza:
een schimmel die de boomwortel
helpt voedingsstoffen op te ne
men. Sandee zette eens vijftien
oude olijven neer op een Duits
Rijnterras. Hij leverde ze aan ho
tels en vakantieparken. Hij ver
scheepte er ooit één naar een'sjeik
in Dubai. Dichterbij takelde hij bo
men in tuinen bij huizen van drie
of vier ton marktwaarde. Maar
ook bij een rijtjeshuis, vertelt hij.
„Met zo'n boom op natuurstenen
tegels heb je al snel een mooie, on
derhoudsvrije tuin."
Feitenkader
Europese olijf - Olea europaea
Langzaamgroeiende, langlevende en wintergroene boom uit Middellandse zee
gebied, tot tien meter hoog en drie meter breed. Leerachtig, grijsgroen blad,
trossen witte bloesem in de lente, maar niet voor de boom tien jaar is gewor
den.
Verzorging: volle zon, beschut tegen scherpe wind. Matig winterhard tot circa
tien graden vorst. Bij vorst bladkroon beschermen met rieten matten of tuin-
vlies.
Planten in goed doorlatende grond, elk voorjaar organische mest geven. Kan
niet tegen veel nattigheid, daarom het best in een grote pot of op een aarden
wal. Verdraagt snoei zeer goed. Mogelijke plagen: wolluis, dop- of schildluis.
Alternatieven:
Jonge olijfjes zijn voor rond de 25 euro verkrijgbaar in tuincentra.
Ook karakteristiek van uiterlijk doch goedkoper en bovendien streekeigen is de
knotwilg. Maar die is zeer snelgroeiend, niet wintergroen, vraagt jaarlijks drasti
sche snoei en is vatbaar voor stamrot.
Eucalyptussoorten (zoals coccifera) behouden wel hun blauwgroene, geurige
blad, hebben witte bloei en kleurig schilferende bast maar zijn vorstgevoeliger
en doen het slecht in potten.
Opletten bij aankoop:
de boom heeft een goed uitlopende, groene kroon,
de verkoper weet van verzorging, leeftijd en herkomst,
de verkoper geeft garantie op de boom.
Het is een antieke kast
die nog leeft. Een mo
nument. Een erfstuk
dat van vader op zoon
kan overgaan." Jan San
dee werd vijfjaar geleden verliefd
op een oude olijfboom. Die liefde
groeide uit tot een bijzondere han
del in Spaanse olijven op leeftijd,
die Sandee tot in Polen en Dubai
verkoopt. De Kamperlandse hove
nier heeft er tweehonderd staan
op zijn tuincentrum, in leeftijden
tot driehonderd jaar. „Ik heb ook
jonge olijfbomen van rond de vijf
tig jaar oud en een stamomtrek
van vijftig, zestig centimeter, maar
die hebben nog een gladde bast.
Pas na tachtig tot honderd jaar
krijg je die verweerde, gegroefde
stammen. Er zit zoveel karakter in.
Het zijn Eftelingbomen. Je blijft er
naar kijken."
De olijfbomen komen uit Spaanse
boomgaarden die gerooid worden
voor huizenbouw of wegenaanleg,
of uit gaarden die vernieuwd wor
den. Kruinen en wortels worden
drastisch gesnoeid waarna de bo
men een paar jaar op de kwekerij
blijven om nieuwe wortelkluiten
aan te maken. Pas daarna komen
ze op de markt. De olijven kosten
evenveel als een buitenkeuken.
Een eeuweling is een paar hon
derd euro waard; een knoest die er
gens in de zeventiende eeuw het
leven begon kan op vierduizend
euro komen. De oudste die San-
Jonge olijfboom
Al vijfjaar wordt het pampas
gras in -de voortuin ge
doogd. Het is een reusach
tige pol siergras van meer dan een
meter doorsnee, waar in de zomer
witte pluimen uit komen. Ooit
neergezet door een vorige bewo
ner, maar bij mij slaat ieder voor
jaar de twijfel weer toe. Snoeien
en weer een jaartje aanzien of
toch maar er uit halen?
De beslissing is nu gevallen. Het
pampasgras gaat er uit. Net als die
heidestruiken, stokoude lavendel
en lelijke, verwilderde sierberk. De
zaag er in!
Het moet een strakke tuin wor
den. Modern, met een of twee per
ken met vrolijke bloeiers en voor
de rest gemakkelijk. De grote ach
tertuin vergt al meer dan voldoen
de energie en tijd.
Ook een oude struik moet er aan
geloven. Het is onduidelijk wat
voor plant het is. Hij bloeit niet,
heeft stekels en saai blad. In de
winter een vluchtplaats voor de
mussen, in de zomer staat de
struik alleen maar groen en vorm
loos te zijn. Een weinig positieve
bijdrage aan de tuin dus.
Tot voor kort althans, want een
merel heeft anders beslist. Met on
gekende snelheid heeft de vogel
een nest geknutseld in de struik
en ze zit inmiddels vol toewijding
op haar eieren. Het gevolg is dus
dat we een broedpauze in acht
moeten nemen. Wachten tot de
jongen zijn uitgevlogen en de hor
monen bij de merel weer tot rust
zijn gekomen.
Zonder de vogel al te veel te storen
ben ik aan de andere kant van de
tuin toch maar begonnen. Als eer
ste moet het pampasgras er aan ge
loven. Met enig genoegen is de
boomzaag er in gezet. Het is vrij
wel de enige manier om het taaie,
scherpe gras de baas te kunnen.
De plant blijkt van bfhnen com
pleet vergaan te zijn. Alleen de bui
tenste ring is nog groen en vol le
ven. Binnenin is een grote com-
posthoop ontstaan.
Stukje bij beetje snijden we het
gras af Het is een rotkarwei. De
scherpe stengels blijven aan je kle
ren hangen en de armen zitten na
korte tijd al vol krassen. Maar na
een uur zagen, trekken, snijden en
scheuren is een groot deel van het
werk gedaan. Waar eens de fiere
pluimen stonden, ligt nu een grote
hoop met gras en compost te
wachten tot de kliko is geleegd.
1 Si.
V J,-?? apsv e- riTfS
i i V'
S-f Aj.V' ^5
De struik kan nog niet worden omgezaagd, omdat een merel er een nest in
heeft gebouwd. foto Ronald den Dekker
