Klompen zijn warm
Driedaagse langs Oosterschelde
www.pzc.nl
Landbouw in het Zeeuws Archief
Keurmerk voor Zeeuwse zuivel
De Zeeuwse afdeling van het IVN - vereniging voor natuur- en
milieueducatie - houdt van 23 tot en met 25 juni een driedaag
se vaar- en fietstocht langs het Nationaal Park Oosterschelde.
IVN- en Oosterscheldegidsen leiden de deelnemers langs het
vogelrijke getijdelandschap.
Programma: 23 juni, verzamelen bij Bergse Diepsluis, fiets
tocht naar Sint Annaland, inschepen, varen naar Bergse Diep
sluis; 24 juni verzamelen Neeltje lans, bezoek aan bezoekers
centrum, fietstocht naar Burghsluis, vaartocht naar betonha-
ven Neeltje Jans; 25 juni: verzamelen Kats of Colijnsplaat, fiets
tocht naar Kamperland, varen naar Colijnsplaat. Info: Secreta
riaat IVN, Pruimenlaan 3, 4484 TG Kortgene; 0113 301883 of 06
18413246; ivn@zeelandnet.nl; www.ivn.nl/bevelanden.
jes zit de klad, nu China ze na
maakt. Maar in Heinkenszand
houdt Jaap Kramer zich kranig
overeind met Klompenmakerij
Traas. De enige nog, in Zeeland.
Onnodig te zeggen dat hij zelf óók
klompen draagt, onder zijn blau
we overall. „Klompen zijn in de
winter altijd lekker warm, want
hout isoleert", prijst hij. „Slik sla je
er gewoon af Die boeren waren
nog niet zo stom, vroeger, dat ze
klompen droegen. Als er een koe
op gaat staan, glijdt-ie er af Of de
klomp barst, maar je voet blijft
heel. En als je in de stront stapt,
schud je de klomp zo uit en laat je
de stront waar die wezen moet.
Naast het huis liggen de boom
stammen opgestapeld. Ze worden
met tientallen tegelijk afgeleverd,
zo van de vrachtwagen het erf op.
Met de schors er nog omheen
blijft zo'n boomstam bijna een
jaar lang vochtig genoeg om nog
verwerkt te worden.
Iemand die van het klompenma
ken wil leven, kan niet zonder ma
chines. Er is geen enkele klompen
maker meer die alles met de hand
doet, behalve dan om te demon
streren hoe het vroeger ging. Héél
door Ondine van der Vleuten
Klompenmakers die zelf
hun klomp nog uit
hout halen? Die zelf de
bomen inkopen en ze
in handzame stukken
zagen? „Daarvan zijn er hoogstens
nog een stuk of tien in Neder
land", zegt Luc van den Tillaart
van de Nederlandse Vereniging
van Klompenfabrikanten. Er zit
vergrijzing in de klomp. De klom
penmakers vinden geen opvolgers
meer. De echte klompendragers
sterven uit. Zelfs in de miniklomp-
4 Dinsdag 12 mei 2009 PZC
Het Zeeuws Archief in Middelburg staat de rest van het jaar in
het teken van de landbouw. Het tweehonderdjarig bestaan van
de Koninklijke Maatschap de Wilhelminapolder boven Goes is
aanleiding om historische foto's te laten zien van de grootste
particuliere landbouwonderneming in Nederland. Via www.ar-
chieven.nl zijn de foto's ook digitaal te bekijken. Verder wor
den er oude gereedschappen getoond, zoals het hoofdstel van
het laatste paard, dat in 1964 met pensioen ging.
De viering van 400 jaar betrekkingen tussen Nederland en
Amerika komt ook voorbij. Er zijn archiefstukken te zien van
twee families, die naar Amerika emigreerden. Ook de met geld
uit het Marshallplan bekostigde mechanisatie wordt belicht. In
het kader van het Jaar van de Tradities zijn er klederdrachten
en 'paeremessen' van stal gehaald. Uit het archief van de
Zeeuwse - later Zuidelijke - Land
bouw Maatschappij worden films ge
draaid.
in de Zeeuwse Bibliotheek
in Middelburg is tot 28 juni
een tentoonstelling te zien
met foto's van beroepen en
oude ambachten in Zeeland
in de periode 1950-1965.
Parlevinkers, voddenboeren,
ze komen allemaal voorbij.
Bijna alle ambachten zijn
verdwenen, hooguit nog te
zien op een folkloremarkt.
Alleen in de klompenmakerij
van Traas in Heinkenszand
zit nog leven.
Expositie: Landbouw in Zeeland 19e
en 20e eeuw - t/m 8 jan. 2010 in
Zeeuws Archief Middelburg, ma. t/m
vr. en elke eerste za. van de maand
9-17 uur; toegang gratis.
Wat oogsten de boeren?
In deze rubriek elke week
een nadere kennismaking
met seizoensgroenten
Asperges groeien alleen op
zandgrond. Limburg en Bra
bant staan er vol mee, in
Zeeland zijn hier en daar oude
zandruggen die de teelt mogelijk
maken. Bij de familie Dieleman bij
voorbeeld, die de asperges aan
huis (Abeelseweg 13 in Middel
burg) verkoopt.
Vorig jaar is een nieuw asperge-
veld ingeplant. Het eerste jaar mag
de aspergeboer niet steken, het
tweede jaar een paar weken, het
derde jaar tot 1 juni en pas het jaar
daarop mag het hele seizoen van
het aspergeveld geoogst worden.
Na een jaar of negen kun je niet
meer steken van zo'n veld. De
plant geeft dan geen mooie, dikke
asperges meer. In dat aspergebed
kun je ongeveer dertig jaar geen as
perges meer telen. Dat komt door
de ftrsarium, een schimmel die de
wortels van nieuwe planten aan
tast. Aspergetelers zijn dan ook ver
woed op zoek naar resistente as
pergesoorten. Aspergesteken is
handwerk, net als het sorteren. Tel
daar de eigenaardigheden van de
teelt bij op en je begrijpt dat asper
ges duur zijn. Vandaar de bijnaam
'het witte goud'. Op 24 juni stopt
de asperge-oogst. Vanaf dan mag
de plant op krachten komen. Als
de boer blijft steken, put hij zijn
planten uit. Elke dag stopt de ver
koop bij de familie Dieleman als
de oogst van die dag op is. In de
schuur wordt gesorteerd: klasse I,
strak, wit recht en dik. Klasse II,
lichtpaars, wat krom en hier of
daar een roestplekje en klasse III
die voor de soep is. Op een dag
kwam een mevrouw vertellen dat
de asperges wat tegengevallen wa
ren. Eerst had ze die vieze boven
kant afgesneden (de boterzachte
punt, dus). Daarna een flink stuk
van de onderkant. En toch waren
de asperges nog behoorlijk drade
rig. Klopt, mevrouw, want asper
ges moeten worden geschild. Idea
liter met een dubbele dunschiller;
óók te koop aan de Abeelseweg.
Asperges ouderwets
Snijd het onderste stukje van de as
perges, schil de stengels en kook ze in
water met zout en een snufje suiker.
Reken voor de dikste op 13 minuten
en laat ze tien minuten nagaren
(vuur uit). Eet er nieuwe, in de schil
gekookte aardappels bij en gekookte
eieren. Serveren met een botersausje.
Boerin Nicole Dieleman bij de aspergebedden. foto Mechteld Jansen
Yoghurtboerderij Van Eenennaam in Grijpskerke en Kaasboer
derij Schellach in Middelburg hebben sinds vorige week het
keurmerk voor Echte Boerderijzuivel. Het keurmerk wordt toe
gekend door het landelijke Voorlichtingsbureau Boerderijzui
vel en is bestemd voor bedrijven, die het hele produktieproces
in eigen hand houden. Het bureau wil meer duidelijkheid
scheppen over de herkomst van producten. De Zeeuwse bedrij
ven produceren onder meer kaas, roomboter, verschillende
soorten vla, karnemelk en yoghurt. Alle producten zijn in de
boerderijwinkels te
koop. Ook supermark
ten en streekproduc
tenwinkels op Wal
cheren en in Zeeuws-
Vlaanderen hebben
de zuivel in hun assor
timent. De Bond van
Boerderij-Zuivelberei-
ders ziet toe op nale
ving van de aan het
keurmerk verbonden
regels.
