Achtergrond Paus Benedictus loopt in het Heilig Land op eieren DUITSLAND Makkelijk van je dure internet- contract af! Uit armoede de Opstand in Met de Directe Overstaphuip IA 0) Het Net adslwinkel.nl 0900-1990 PZC Maandag 11 mei 2009 9 Het Net zegt je Internet vanaf huidige contract op c Je zit geen dag wem p/mnd zonder internet Maandcontract L J Overstaphuip is afhankelijk van uw provider en de looptijd van uw huidige contract Kweken van wederzijds vertrouwen kost veel hoofdbrekens. door onze correspondent Ad Bloemendaai Als de paus aan het eind van de week het Heilig Land verlaat zal zijn be zoek worden gewaardeerd aan de hand van slechts één vraag: in hoe verre heeft het bijgedragen aan we derzijds vertrouwen? Dat is de ver wachting van Daniel Rossing, di recteur van het in Jeruzalem geves tigde Centrum voor Joods-Christe lijke Betrekkingen. Eerder leidde- hij de afdeling christelijke gemeen schappen van Israels ministerie van Godsdienstzaken. „Natuurlijk is iedereen geneigd ver gelijkingen te trekken met zijn voorganger, Johannes Paulus II, maar daarvoor is het nog veel te vroeg in zijn pausdom. Eén ding staat vast: Benedictus XVI was ook als kardinaal Ratzinger al zeer geïnteresseerd in de verhouding tussen christenen en joden." Ros sing heeft de dialoog met het Vati- caan vele jaren van nabij meege maakt. Er zijn weinig joden in dit land die zoveel van het christen dom weten als Rossing. „Er heerst hier een enorme onwetenheid over alles wat met het christen dom te maken heeft", stelt hij vast. Er zijn maar weinig Israëlische jo den die persoonlijk christenen ken nen, laat staan onder hun vrien den rekenen, al kan dat natuurlijk niet worden losgezien van de om standigheid dat bijna alle christe nen Arabieren zijn. Die verweving van godsdienstige en nationalistische aspecten maakt een pauselijk bezoek aan het Hei lig Land tot een hachelijke onder neming. Benedictus loopt deze week op eieren en het staat vast dat er bij zijn bezoeken aan Jeruza lem, Bethlehem en Nazareth een aantal zal breken, hoezeer hij ook zijn best zal doen in het spoor te blijven van zijn voorganger. door Rinus Antonisse Aan de Tachtigjarige Oorlog - ook de Opstand ge noemd - zijn de jaartallen 1568-1648 verbonden. De strijd te gen het Spaanse gezag werd al en kele jaren eerder ingezet, zij het niet als een brede volksbeweging. In Zeeland keken de mensen aan vankelijk de kat uit de boom. Dat dit in een vrij vroeg stadium om sloeg, had een heel nuchtere, men selijke oorzaak. Niet het opkomende protestantis me, maar werkloosheid en armoe de waren de belangrijkste redenen voor de inwoners van een aantal Zeeuwse plaatsen om het Spaanse juk af te schudden. In Vlissingen, Veere, Brouwershaven en Zierik- zee leefden ze vooral van de zee. De Watergeuzen belemmerden handel en visserij. Ze gaven alleen ruimte als de kant van Willem van Oranje werd gekozen. De Opstand begon in Zeeland in 1572 dan ook onder de bevolking van kustplaat sen. Tot- die conclusie komt Cla- sien Rooze-Stouthamer uit Elle- woutsdijk in haar boek De opmaat tot de Opstand. Zeeland en het centraal gezag (1566-1572). Ze geeft aan dat de stadsbesturen wel lo yaal bleven 'aan het door de hertog van Alva verpersoonlijkte Spaanse gezag. Zeker in Goes, Reimerswaal en Tholen. In andere steden over speelden de inwoners, soms ge steund door de schutterij, hun stadsbestuur. Daar werd het Oran je boven. Het geloof speelde wel een duide lijker rol in het zogenoemde Won derjaar (ook wel treffender honger jaar gedoopt), dat Rooze tussen april 1566 en april 1567 dateert. Vanaf omstreeks 1560 waren in en kele Zeeuwse plaatsen calvinisti sche gemeenten actief De hervor mingsbeweging breidde zich in stil te gestaag uit. De onverbiddelijke manier waarop de nieuwe gods dienst de kop ingedrukt werd, leid de in 1566 tot uitbarstingen. Be kend geworden ais de Beelden storm. Het begon met hagenpre- ken in de openlucht. Alleen in Middelburg en Vlissingen werd het interieur van kerken vernield, 'gereinigd' van katholieke invloe den. Elders werd dat voorkomen, maar het protestantisme had zich in de provincie wel breed openlijk gevestigd. Kerkenraden voelden zich sterk genoeg om mee te wer ken aan een geuzenaanval op Wal cheren, dat als de sleutel tot de Ne derlanden gold. Door verraad mis lukte in maart 1567 het plan. Roozes boek valt uiteen in twee delen. Het eerste gaat over het Wonderjaar en het bewind van Al- va. Het tweede is gewijd aan de ge beurtenissen in 1572, te beginnen met de weigering van Vlissingen om een Spaans garnizoen toe te la ten. Ook wordt stil gestaan bij de veranderingen in de stadsbesturen en de strategische plaats van Zee land, ook voor landen als Frank rijk en Engeland. De opmaat tot de Opstand. Zeeland en het centraal gezag (1566-1572), Door C. Rooze-Stouthamer. Uitgeverij Verlo ren, Hilversum. Prijs 25 euro. Als directeur van het Centrum voor Joods-Christelijke Betrekkingen heeft Rossing de dialoog met het Va- ticaan vele jaren gevolgd. Paus Johannes Paulus II bezocht in 2000 Israël en de Palestijnse Ge bieden en dat was een doorslaand succes. De toespraken die de kerk vorst hield bevatten voor kenners weinig nieuws, maar de meeste Is- raëiers hadden simpelweg geen idee dat Rome de joden al zover was tegemoet gekomen. Daarom Johannes Paulus II wist alle politieke voetangels en klemmen te omzeilen had het bezoek een grote educatie ve waarde. De bevolking hier zag een charismatisch kerkleider, die alle politieke klemmen en valkui len wist te omzeilen. Het nieuwe was niet zozeer wat hij zei, maar simpelweg dat hij er was. Diplomatieke betrekkingen tussen het Vaticaan en de staat Israël be staan pas sinds 1993. Zes jaar eer der had Johannes Paulus II offici eel verklaard dat de joden recht hebben op een staat 'net als alle an dere volkeren, volgens het interna tionale recht'. Een historische uitspraak in het licht van eeuwenlange joods-ka tholieke spanningen. Het was heel wat anders dan wat Theodor Her- zl, de grondlegger van het zionis me, in 1904 bij een audiëntie te ho ren kreeg van Pius X. Die zei toen: „We kunnen joden niet verhinde ren naar Jeruzalem te gaan, maar we kunnen het nooit goedkeuren. De joden hebben onze Heer niet erkend, daarom kunnen wij het joodse volk niet erkennen." De wat verlegen opererende intel lectueel Benedictus heeft de dia loog met het jodendom en de is lam van harte voortgezet, maar hij toont minder diplomatieke gaven dan zijn voorganger. Zijn onhandi ge citaten over moslims en zijn am nestie voor geëxcommuniceerde ul traconservatieve bisschoppen - on der wie holocaustscepticus Ri chard Williamson - bezorgen hem wat tegenwind bij zijn bezoek aan het Heilig Land. Vandaag al wacht hem de vuur proef in Yad Vashem, het instituut in Jeruzalem dat de herinnering le vend houdt aan de zes miljoen jo den die in de nazi-tijd zijn ver moord. Israël heeft een gebaar ge maakt door geen bezoek te eisen aan het museum. Daar hangt een foto van paus Pius XII, die de kerk leidde tijdens de Tweede Wereld oorlog, en over wiens zaligverkla ring in Rome nog steeds wordt be raadslaagd. Het onderschrift meldt dat Pius heeft gezwegen toen de nazi's miljoen joden ombrachten. „Het Vaticaan wil een andere pre sentatie van een ingewikkelde kwestie", zegt Daniel Rossing di plomatiek. In plaats van het museum te be zoeken zal Benedictus een toe spraak houden in de Herdenkings hal, waarbij alle Israëlische eren ge spitst zullen staan. Hij zal trou wens veel korter in Yad Vashem zijn dan zijn voorganger, maar Ros sing hecht daar weinig betekenis aan. „Hoeveel uur is genoeg?" is zijn wedervraag. „Ie kunt er drie dagen doorbrengen en de verkeer de dingen zeggen."

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2009 | | pagina 9