Zeis vóór het veertje en tegen het lood DE LEEUWENKONING PZC De situatie is een metafoor voor alle verwarring die rond de liefde bestaat vanaf nü verkrijgbaar PZC Maandag 11 mei 200» 1 9 NADER BESCHOUWD door Willem Nijssen T e staat daar meestal niet bij stil, maar I de superklassieke toneelavond -een f roezemoezend publiek voor een geslo ten donkerrood gordijn, het openen daar van, de plotse inkijk in een andere wereld waarin van alles gebeurt, met aan het slot de gordijnen die zich weer sluiten, die nog één keer opengaan voor het applaus en dan voorgoed dichtgaan- zo'n avond bestaat nauwelijks meer. Wat op het to neel gebeurt, is kennelijk niet meer zo overduidelijk als vroeger een andere we reld. Het is een verlengstuk geworden van wat er in onze eigen wereld gebeurt. Dus kan je al vóór de voorstelling een in kijkje krijgen in die wereld. Ik neem aan, dat dat ook eigenlijk de be doeling is van het weglaten van gordij nen. Zouden regisseurs dat dan ook be wust gebruiken? Zou het publiek dat dan ook bewust gebruiken? Zich vast een idee gaan vormen van wat zich daar in dat be wuste decor gaat afspelen? Zelf doe ik dat zeker niet altijd, ik zou dat misschien va ker moeten doen. Maar bij 'Hexen', afgelo pen woensdag in de Stadsschouwburg van Middelburg, drong het zich aan me op. Een (van omvang) massief bed neemt voor je gevoel eigenlijk heel het decor in beslag. Een bed. Het riep een beetje weer zin op. Een te groot woord, weerzin. Maar toch iets van afweer. Ik heb dat ook als ik door trotse bewoners van een nieuw huis wordt rondgeleid, en ook de slaapkamer mag zien. Ik kijk altijd maar met een half oog. Ik heb daar niets te zoe ken. Het bed, metafoor van een wereld te intiem voor toeschouwers. Gelukkig blijkt het 'maar' een hotelbed. (Dat dat ook nog intimiteit kent, wordt dan weer aangetoond in die prachtige mi niserie in 'Man bijt hond', waar soms een week lang een hotelbed wordt gevolgd -wie verzint toch die prachtige ideeën? En welk hotel en welke gasten gaan daar godzijdank op in?) En op en rond dat ho telbed speelt zich een curieus verhaal af T\vee vrouwen, allebei de ex van een man die nu voor de derde keer gaat trouwen, bereiden zich daar samen voor op een speech ('de verrassing van de avond') die zij op het bruiloftsfeest zullen houden. Een vileine speech gaat het wor den. Dat wordt wel snel duidelijk. Want allebei hebben ze nog iets af te rekenen met deze Erik. En dat is op zich niet eens zo interessant, want altijd hetzelfde oude liedje. Dat wel evenveel recht heeft om ge zongen te worden als zijn tegenpool. Het 'ik houd niet meer van jou' is net zo goed een evergreen, maar ook een beetje grijs- gedraaid. Veel interessanter is het, dat de ze twee dames -die zo eendrachtig lijken samen te werken- ook met elkaar nog een appeltje te schillen hebben. Want de een heeft dan toch maar de ander 'besto len', en ook al is die één dan nu op haar beurt het slachtoffer, ze moet zich toch nog altijd verweren tegen de verwijten. Wivineke van Groningen (I) en Debbie Petter. Die verwarring van rollen (van 'besteler' naar 'bestolene') is de interessante en hila rische kern van het verhaal, en staat sym bool voor de moderne, ego-gestuurde ver warring van normen en waarden. Dat laatste is al sinds zijn eerste shows hét oer-thema van de schrijver van 'Hexen', Youp van 't Hek. Niet alleen het thema, ook de stijl is herkenbaar. Hard en grap pig. Maar de meester van de korte sketch en de vlijmscherpe column slaagt er in een langere tekst niet in diezelfde mate in om constant te blijven vlammen. Uiter aard niet, dat kan ook niet. Maar -hoe onwaarschijnlijk misschien dan ook- de situatie is echt wel een meta foor voor alle verwarring die er rond de liefde bestaat en dat werkt. Mede omdat de twee actrices -Wivineke van Gronin gen en Debbie Petter- niet alleen de oneli ners, maar ook de ondertoon perfect we ten te plaatsen. Ik vond dat minder het geval in de twee de eenakter, 'Mijn man'. Daarin opnieuw twee vrouwen, en opnieuw verwarring. Verwarring van man, dit keer. Want hun beider man heet Henk, en is natuurlijk een sul. ('Ie spreekt zijn naam uit alsof het je debiele broertje is.'). De liters wijn die ze in een gezellige middag in de tuin van één van de twee over 30 jaar huwe lijk sproeien, vertroebelt de blik, totdat de een de Henk van de ander voor haar Henk houdt. Alle mannen zijn toch het zelfde? Dat is wel de roddel, maar het lijkt me toch geen oerthema, en een paar scherpe zinsneden kunnen dat verhaal dan ook niet echt de lucht in krijgen. Deze week De klassieker onder de klassiekers: 'Ro meo en Julia', woensdag 13 mei in de Stadsschouwburg van Middelburg, van het Nationale Toneel. Eén van de vier ver sies die dit seizoen op de planken zijn ge zet, humoristisch, in een nieuwe verta ling die 'bronstige teenage-love' als mid delpunt neemt. Hij geldt als een voorbije dichter, P.C. Boutens. Maar als je zijn werk gaat lezen, bespeur je juist een vooruit ziende blik. In 1926 voorspelde hij in zijn Nieuw Zeeuwsch Geuzenlied het oprukken van de Antwerpse haven en zelfs de ontpoldering. Tachtig jaar van te voren had hij zijn spandoek al klaar: 'Maar Zee- lands polders ondergraven/ Is niets dan roekloos kinderspel.' Op een of andere manier ontkomt geen dichter met een Zeeuwse ach tergrond aan een plaatsbepaling te genover hem. Ook Y. Né (fascine rend pseudoniem) niet, in 1958 ge boren in Goes en daar opgegroeid. In haar mooie gedicht Leed u, elf? reageert ze op Boutens' Liefdes uur. Zijn refrein: 'Hoe laat is 't aan den tijd?/ 't Is liefdes uur.' Bij haar wordt dat: 'welke wissel is dit in de tijd/ de furies tieren in het resi du.' Het vers van de oude dichter zingt, en de dichteres van nu zingt mee. Meer dan dat, haar gedicht wordt een schildering, een dans. Of ze het altijd waarmaakt, is een ander verhaal (sommige van haar gedichten over Breda en over Rem brandt hebben iets van een ver plicht nummer), maar deze vrij- hei'd is altijd het streven van Y. Né. Het boek met haar 'Verzamelde ge dichten 1990-2005' mag er, inge bonden en wel, heel definitief uit- HIER MAC NIETS AF ZIJN Y. Né: Verzamelde gedichten 1990-2005-432 pagina's, €24,90 - De Geus, Breda. door Mario Molegraaf zien, ze noemde de bundel Hier mag niets af zijn. Ze is vóór het veertje en tegen het lood, vóór het ongrijpbare fladde ren en tegen de harde landing. Waarmee ze stuit op het pro bleem dat je zodra je de taal ge bruikt, de dingen begint vast te leg gen. Niets wil ze liever dan aan die wetmatigheid ontsnappen. Van daar dit soort verzuchtingen: 'Als alles maar van verf was/ dan was de wereld niet zo dik/ niet zo ge blazen vol.' P.C. Boutens wist het ook: de bes te poëzie komt uit de natuur. Hij bekent dat hij alles leerde 'van de vrije Schelde/ Bij alle tij en alle wêer.' Bij Y. Né zie je iets derge lijks, in haar zeegedichten en in een geslaagde haiku als: 'Dit gewo ne gras./ Een zonnestraal ont steekt het./ Velden vatten vlam.' Gaan naar waar bijna geen woor den meer staan. Poëzie als een bloemblaadje dat ieder, ieder mo ment kan worden meegenomen op de wind. AGENDA EN FILM OP PAD p- Avondvierdaagse Vier dagen 5 of 10 km wandelen. Vlissingen, Zeeland Sport, Baskensburg- plein 4,18.30-21/00 uur; Kortgene, Dorpshuis de Pompeweie, 18.00 uur; p- Archeologie Nathalie van Jole geeft een lezing over de de archeologische vondsten die in Goes zijn gedaan bij graafwerkzaamheden bij de Grote Kerk, op industrieterrein De Poel en in de wijken Ouverture/Aria en Mannee. Goes, Historisch museum de Bevelanden, 19:30 uur. meer agendanieuws op www.pzc.nl FILMS BERGEN OP ZOOM Cinem'actueel, X-Men: 20.00 uur; Star Trek: 20.00 uur; 17 Again: 20.00 uur; Kan door huis heen: 20.30 uur; GOES 't Beest, geen voorstellingen Merral, Fast Furious: 19.15 en 21.30 uur; He's just not that into you: 19.15 en 21.45 uur; Star Trek: 19.00 en 22.00 uur; X-Men: 19.30 en 21.45 uur; MIDDELBURG Schuttershof, II Divo: 20.00 uur; OOSTBURG Ledeltheater, Bride Wars: 20.00 uur; TERNEUZEN View, Mother of Mine: 20.00 uur; Star Trek: 20.15 uur; 17 Again: 19.00 uur; X-Men: 20.45 uur; He's just not that into you: 21.00 uur; Fast Furious: 19.00 uur; VLISSINGEN CineCity, Star Trek: 13.45, 16.30, 19.00 en 21.45 uur; 17 Again: 16.15, 19.15 en 21.45 uur; Beverly Hills Chihuahua: 13.45 en 16.15 uur; Bride Wars: 16.30 uur; Fast Furious: 14.00 en 22.00 uur; He's just not that into you: 16.15 en 21.30 uur; Inkheart: 16.30 uur; Kikkerdril: 14.15 uur; Knowing: 19.15 uur; Limo: 13.45 uur; Monsters vs Aliens: 13.45 uur; Slum- dog Millionaire: 19.30 uur; The Haunting in Connecticut: 22.00 uur; The Internatio nal: 19.00 uur; The Reader: 14.00 en 19.30 uur; X-Men: 16.15, 19.15 en 21.45 uur; Sneak: 22.00 uur;

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2009 | | pagina 21