Trekkie zijn
is zo gek nog niet
Space: The*fmal frontier. These ahê'the voyages of the
starship enterprise., its 5;year mission...to.explore
strange new worlds* tó seek out new life-arid, new'-tivjlïzatio'ns,
to 'böldly gó; where no man has gone 'bëforeV
'Star Trek straalt een boodschap uit van heel zuivere waarden. Het is prima dat
mensen zich daarmee identificeren' Susanne Piët, sociaal-psychologe
PZC Vrijdag 8 mei 2009 I 9
De nieuwe Star Trek-film is uit.
In ruim veertig jaar is Star Trek
uitgegroeid tot een ware
subcultuur. Trekkies dompelen
zich, al dan niet verkleed als
Spock, onder in hun eigen
universum. „De nerds kwamen
gemaskerd uit de kast."
Terwijl veel Nederlanders gis
teravond onderuit op de
bank zaten of andere aardse
zaken deden, dompelden
honderden trekkies zich on
der in een compleet andere wereld. Al
dan niet verkleed als hun favoriete per
sonage, konden zij naar een van de
voorstellingen van de nieuwe Star
Trek-film die deze week in première
ging-
De idolate liefhebbers van Star Trek,
dat ruim veertig jaar geleden als tv-se-
rie begon, zijn de enige fans die met
een eigen naam in woordenboeken
zijn terechtgekomen. De Van Dale
nam het woord 'trekkie' in 2005 op in
de woordenlijst.
Dat is niet voor niets. De fans van Star
Trek zijn een bijzondere groep men
sen. Sinds de jaren zeventig komen ze,
vooral in Amerika, samen op grote bij
eenkomsten, het liefst uitgedost ais
hun favoriete personage. De Britt Tony
Alleyne bouwde zelfs de brug van de
Enterprise na in zijn woning. Neder
land herbergt naar schatting zo'n twee
duizend echte trekkies.
Wat beweegt deze volwassen mensen
om verkleed als Spock of Kirk door het
leven te gaan? Carl Heinz van Harde-
veld (45), voorzitter van fanclub The
Federation, is duidelijk. „Het schept
een band. Je hoeft je niet uit te dossen,
maar het mag wel. )e komt nader tot el
kaar en dat leidt weer tot hechte
vriendschappen en leuke discussies
over Star Trek en de onderliggende
boodschap."
Die boodschap is volgens de fan gelijk
de belangrijkste reden dat de serie na
al die jaren nog altijd zo populair is.
„De bedenker Gene Roddenberry
houdt de maatschappij een spiegel
voor", zegt Van Hardeveld. „Er komen
maatschappelijke thema's als het ras
senconflict, maar ook drugsgebruik
naar voren. De eerste kus op televisie
tussen een zwarte vrouw en een blan
ke man was bijvoorbeeld in Star Trek.
Daarnaast spreekt er hoop uit. Zolang
we maar samenwèrken, komt het wel
goed met deze wereld. Uiteraard zijn
ook de special effects en het acteerwerk
bijzonder goed."
De sterke fancultuur rond Star Trek
kan volgens mediadeskundige René
Glas van de Universiteit van Amster
dam bestaan omdat er een heel univer
sum wordt geschapen. „Er zijn honder
den planeten, ontelbare personages.
Daar kan eindeloos op worden voortge
borduurd. Fans hebben veel stof om in
te duiken. Dat heb je niet bij een serie
als Friends. In de computergames zie je
hetzelfde effect. Een game als World of
Warcraft schetst een hele wereld, daar
kun je over blijven praten."
Wat meehelpt is dat over het univer
sum van Star Trek steeds wel iets
nieuws verschijnt. Een film, een com
putergame, een strip, een boek van
een deskundige, steeds is er iets om te
kopen en om over te praten.
Susanne Piët, sociaal-psycholoog en
emotiedeskundige, bewaart dierbare
herinneringen aan Star Trek. „Vijfen
dertig jaar geleden keken we daar elke
zondagmiddag naar op tv. Het was een
geweldig intelligente tv-serie, waarin
maatschappelijke problemen aan bod
kwam'en. En er zat veel psychologie in
verwerkt. Ik ben een fan, maar zeker
geen trekkie."
Ze kan wel uitleggen waarom fans zo
als trekkies - maar ook groepen fans
van onder meer Lord of the Rings of
Harrie Potter - zo volledig kunnen op
gaan in hun favoriete film of serie dat
die een deel van hun leven worden.
„Het voorziet in twee strijdige behoef
ten van de mens: aan de ene kant de
behoefte aan erkenning als individu,
aan de andere kant de behoefte om er
gens bij te horen."
Star Trek voorzag - als eerste serieuze
science fiction-serie met een forse do
sis wetenschap - in deze behoeften bij
nerds, mensen die toch vaak gepest
worden en doorgaans wat teruggetrok
ken blijven. „Zij kregen iets waarmee
ze naar buiten konden treden, en om
dat ze zich als filmpersonages vermom
den, was het nog veilig ook. Ie zag in
Amerika al heel snel - en dit was nog
voor internet gemeengoed was - de
Star Trek communities van de grond ko
men. De nerds kwamen als het ware
gemaskerd uit de kast."
Dat mensen trekkie zijn is helemaal
niet zorgwekkend, stelt Piët. „Het is
juist goed voor hen. Het zorgt voor ge
makkelijke sociale contacten, omdat zo
iets de gemeenschappelijke interesses
kanaliseert. Bovendien straalt Star Trek
een boodschap uit van heel zuivere
waarden. Het is prima dat mensen zich
daarmee identificeren."
Het beeld dat een trekkie een nerd is,
wijst fanclubvoorzitter Van Hardeveld
resoluut van de hand. Ook trouwens
het beeld dat het vooral mannen zijn.
„Misschien zijn er wel iets meer man
nen dan vrouwen. In onze vereniging
is de verhouding ongeveer 60-40 pro
cent. Star Trek heeft altijd een juiste
mengeling gehad van actie en emotie.
Daardoor spreekt het zowel mannen
als vrouwen aan."
Trekkies verkleed als een Klingon (links) en een Vulcan poseren in Londen met een
kartonnen kapitein Kirk. foto Greg Williams/Rex Features ltd.
i
- i i
v* V"*
1
0 Operiingstek'st van de eerste Star Trek serig m -
V V
1 - v
Hoofdfoto: still uit de film Star
Tnek III: The Search Fog Spock
(1984).
Foto: Zuma Press HH
Foto onder: Affiche van de nieuw
ste Star Trek-film The Future Be
gins.
Tekst:
Maartje Huijben, Miriam van den
Brand, Chris Halkes
