Aanslag Koninginnedag
Aaibaarheid Oranjes in risi<
Aanslagen en
incidenten
1 0 Zaterdag 2 mei 2009 PZC
"W" "W" e kijken er
jk naar uit'.
De bood-
schap van
T T één van de
Oranjes dinsdag bij het vervroeg
de verjaardagsfeest voor Pieter
van Vollenhoven was duidelijk.
De familie verheugde zich op het
traditionele hoogtepunt op de ko
ninklijke kalender, Koninginne
dag. „Het is altijd weer een feest",
aldus Van Vollenhoven. „Als je
lang moet wachten en het plenst,
denk je wel eens 'poeh', maar we
proberen er altijd wat moois van
te maken."
Zijn schoondochter prinses An
nette sprak over een 'gezellige fa
miliereünie'. Echtgenoot prins
Bernhard, herstellende van een
darmoperatie, zou zich op het
bordes van Paleis Het Loo bij het
gezelschap voegen om het défilé
mee te maken. Voor de meeste le
den van de koninklijke familie is
30 april ook de enige dag waarop
ze in het openbaar naar buiten
treden.
Het enthousiasme van de konink
lijke familie voor het optreden op
Koninginnedag - alle berichten
over het tegendeel ten spijt -
wordt weerspiegeld door de mas
sale belangstelling van het pu
bliek, dat met tienduizenden tege
lijk naar de dorpen en steden
trekt die de Oranjes met een be
zoek vereren. Op de Apeldoornse
Loolaan stonden de toeschou
wers donderdag zes rijen dik om
de koningin, de jarige Pieter en
de rest van de familie toe te
zwaaien. 'Beatrix blijf nog even'
stond op een voor de koningin
bemoedigend spandoek langs de
route.
Het is die wisselwerking tussen
publiek en koninklijke familie die
Koninginnedag ook zijn oer-Hol-
landse, soms kneuterige, maar bij
zondere charme geeft. De Noorse
'royals' verschijnen op de nationa
le feestdag alleen op het paleisbal
kon om een kinderoptocht toe te
zwaaien. De Deense koningin
Margrethe laat zich op haar paleis
balkon op haar verjaardag enkele
minuten toezingen. De Zweedse
koning neemt op zijn verjaardag
bij het koninklijk paleis traditiege
trouw bloemen in ontvangst en
de Britse koningin Elizabeth
neemt een militaire parade af.
Een volksfeest zoals in Nederland
bestaat nergens anders.
De Oranjes laten zich op Konin
ginnedag ook aaien, knuffelen, be
snuffelen en uitgebreid fotografe
ren. Wanneer de Amerikaanse
presidentsvrouw Michelle Oba-
ma een hand legt op de rug van
de Britse koningin is dat wereld
nieuws. „Hoe durft ze de konin
gin aan te raken", vragen de Brit
se media zich verontwaardigd af.
„U mag met mij op de foto", had
een Oranjefan donderdag op een
spandoek geschreven: of prins
Floris maar even met zijn vrouw
Aimée wilde poseren.
Het hoort bij Koninginnedag,
waar de bevolking het konings
huis voor zichzelf claimt. Konin
gin Beatrix houdt overigens wat
meer afstand, maar dat is ook om-
Koningin Beatrix heeft er persoonlijk voor gezorgd
dat haar familie Koninginnedag viert tussen de
mensen. Al decennia verwondert het buitenland
zich over het gemak waarmee de Oranjes zich die
dag laten aaien, fotograferen en knuffelen.
door Hans Jacobs
1582: Jean Jaureguy
pleegt een aan
slag op Willem
van Oranje
(illustratie
rechts), die
overleeft.
1584: Balthasar Ge-
rards ver
moordt Willem
van Oranje.
1623: aanslag op Mau-
rits van Oran
je. Hij overleeft.
1940: een NSB'er
dringt tijdens
de Duitse inval
door tot het pa
leis van Wilhel-
mina, maar
wordt over
meesterd.
1950: communisten
hebben een
plan om prins
Bernhard (fo
to) te ontvoe
ren, maar voe
ren dat niet uit.
1973: inbraak in
Soestdijk door
verwarde man.
1975: Molukkers heb
ben plan als zelf
moordcomman
do de koningin
te doden. Ze
worden op tijd
gearresteerd.
1987: inbraak in de va
kantiewoning
van de Oranjes
in Italië.
1997: Willem-Alexan-
der (foto) be
trokken bij
vechtpartij in
Boedapest.
1918: hongerende
Amsterdam
mers bekogelen
de koets van
Wilhelmina
(foto) met rotte
veenaardappe-
len en proberen
het rijtuig om
te duwen.
dat zij het marstempo van de fa
milie aangeeft. Haar adjudant en
haar hofdame hebben de ondank
bare taak om de prinsen en prin
sessen keer op keer uit de bezem
wagen te halen. Prins Maurits bij
voorbeeld is nooit te beroerd om
alle vrouwen langs de kant de
hand te schudden en ook Lauren-
tien en Constantijn hebben voor
velen een persoonlijk woord. Tijd
speelt daarbij geen rol. Organisa
tiecomités zijn dan ook teleurge
steld als het feestprogramma niet
uitloopt. In Apeldoorn waren de
Oranjes ook twintig minuten ach
ter op het schema van het draai
boek, vast teken dat er aan beide
kanten van de afscheiding werd
genoten.
Koningin Beatrix die er vanaf
1981 voor heeft gekozen Koningin
nedag op deze manier 'tussen de
mensen' te vieren, heeft haar fa
milie ook altijd aangespoord aan
alle activiteiten deel te nemen. Ze
haalde er Margriet en Pieter en
hun kinderen een jaar later bij
om niet alleen maar met haar ei
gen gezin op pad te hoeven. Om
dat de prinsen in die tijd nog
jong waren, pasten de traditione
le kinderspelen als koekhappen
en kussens slaan ook bij hun bele
vingswereld. Tegenwoordig staan
er ook meer eigentijdse bezighe
den op het programma, zoals de
sportieve uitdagingen waarmee
Apeldoorn de prinsen Maurits,
Pieter-Christiaan en Floris in ac
tie kreeg.
Maar ook Pieter en vroeger prins
Claus, die net zo goed spontane
dansjes maakte of toeschouwers
achterop de fiets meenam, laten
en lieten zich nooit onbetuigd.
Niks 'koninklijk gedrag'. Wil-
lem-Alexander mocht door de pu
blieke opinie dan zijn veroor
deeld voor onstuimig hossen bij
Olympische Spelen, op Koningin
nedag wordt het verwacht en mis-
Prins Claus, met een Houtense schone
achterop. Koninginnedag 1999. foto ANP
schien wel geëist. De prins, die al
enige tijd met zijn adviseurs stu
deert op de vorm die de nationa
le feestdag moet krijgen tijdens
zijn aanstaande koningschap, zal
na de aanslag in Apeldoorn ech
ter ook andere zaken moeten la
ten meewegen dan zaklopen of
waterfietsen. De mate van 'aai
baarheid' is nu onderwerp van
de risicoanalyse.
Koningin Beatrix
ken door een ma
van
g<
Student Geert Klaver geeft tot schrik va
Maxima een zoen op Schokland. Hij deed c
weddenschap. Oktober 2001. foi
