dreigt in Kenia's Mau-bos
n spectrum
PZC
Zaterdag 2 mei 2009
Kaalslag in het Mau-bos in Kenia.
Saruni ole Pere zorgt voor enkele zwakke kalveren in het
tuintje bij het huis dat hij in het Keniaanse Narok huurt.
Joseph Posek in de nederzetting Sierra Leone toont de ei
gendomsakte van zijn stuk land.
waan. Ze nemen een dreigende hou
ding aan tegenover elke buitenstaander.
Zelfs de agenten voelen zich ongemak
kelijk. Vier jaar geleden werden de be
woners met geweld uit het bos verdre
ven, maar van de toenmalige 100.000
landkrakers is toch alweer bijna de helft
teruggekeerd.
„Ik heb een eigendomsbewijs voor mijn
stuk land", zegt Joseph Posek terwijl hij
zijn in het jaar 2000 afgestempelde akte
laat zien. Het merendeel van de landbe-
zetters zijn Kalenjins, het volk van de
voormalige president Daniël arap Moi,
die tot 2002 aan de macht was. Hij
schonk regelmatig publiek land zoals be
schermde bossen, begraafplaatsen en
openbare wc's aan zijn volksgenoten en
politieke vrienden.
Zakayo Cheruiyot, een machtig en ge
vreesd politicus onder het Moi-bewind,
bezit - evenals veel andere Kalenjin-poli-
tici - een flink stuk land in het Mau-bos.
Het staat in een rapport dat in 2004 in
opdracht van de overheid is gemaakt
door een onafhankelijk onderzoeker,
Paul Ndung'u. Hij zet alle illegaal en om
streden landbezit in Kenia op een rijtje.
In het rapport staat over Cheruiyot: 'Za
kayo Cheruiyot heeft een paleisachtig
huis in het Mau-bos gebouwd'.
Cheruiyot, nu parlementslid, in wiens
kiesdistrict een deel van het waterwinge
bied ligt, ontkent in alle toonaarden.
Wel geeft hij toe dat zich veel Kalenjins
in het bos hebben gevestigd. Cheruiyot
legt de schuld bij onrechtvaardigheden
uit het verleden. „De blanke kolonisten
verdreven het Kalenjin-volk van hun
meest vruchtbare gronden. Daarna zorg
de Kenia's eerste president Jomo Kenyat-
ta ervoor dat zijn volksgenoten, de Ki-
kuyu, zich land konden verschaffen in
van oudsher Kalenjin-gebied. Onze land
lozen moeten toch érgens heen."
De landbezetters in het Mau-bos koch
ten de grond vaak voor een habbekrats
van politici die daarna konden rekenen
op hun stemmen bij verkiezingen.
De nederzetting Sierra Leone was het
presidentiële presentje van Moi aan de
Kalenjin-commandanten van het Keni
aanse contingent van de VN-vredestroe-
pen in het West-Afrikaanse land Sierra
Leone. Zij behielden zelf een deel van
het land en verkochten de rest aan ande
re leden van hun volk. Zowel politici als
militairen weigeren nu afstand te doen
van deze grond. De rampzalige gevol
gen voor het milieu laten hen koud.
De ecologische veranderingen
in het Mau-bos zijn ook dui
delijk te zien in Nakuru, een
plaats ten noorden van de
heuvels. De inwoners kampen met een
strenge waterrantsoenering, maar ook
de wilde dieren in het Nakuru-wildpark
lijden onder watergebrek.
Het gras is kortgevreten en door de zon
verschrompeld. „Onze grazers zoals
neushoorns, gazellen en buffels-zijn ver
zwakt. Ie kunt hun ribben tellen",
merkt Joseph Edebe op terwijl hij het
autoraampje dichtdraait om het fijne
stof dat de wielen van de wagen op
gooien, buiten te houden.
De waterdeskundige van Kenya Wildli
fe Service (KWS), het semi-overheidsor-
gaan dat de wildparken in het land be
heert, neemt me mee naar de Maka-
lia-waterval, een van de trekpleisters
van het park.
Er valt geen druppel omlaag en de rivier
die door de waterval gevoed moet wor
den, is slechts een droge bedding. „We
pompen acht uur per nacht water uit
putten die we hebben geslagen om tien
drenkplaatsen te vullen. Ie ziet de die
ren in lange rijen naar die plaatsen trek
ken om hun dorst te lessen. Maar voed
sel kunnen we ze niet bieden", legt Ede
be uit
Ook hier worden nu landbouwchemica-
Iiën aangetroffen in de rivieren die in
het Mau-bos ontspringen en het Na-
kuru-meer voeden, middenin het park.
Het Nakuru-meer wordt bijna het hele
jaar door duizenden flamingo's bezocht,
waar ze in het ondiepe water naar algen
zoeken, het voedsel dat hen mede de ro
ze kleur bezorgt.
Flamingo's zijn gevoelige vogels die niet
kunnen leven in te diep of te ondiep wa
ter. „Als de stand of de kwaliteit van het
water verandert en de algen verdwij
nen, vertrekken de flamingo's. Dan blij
ven ook de toeristen weg en dat bete
kent minder inkomsten voor KWS, ter
wijl we juist meer uitgeven voor het
pompen van water voor de dieren", con
cludeert Edebe.
KWS en allerlei milieu- en belangenor
ganisaties hebben hun hoop gevestigd
op een speciale werkgroep voor het
Mau-bos, waarin de betrokken volke
ren, de VN en Keniaanse organisaties zit
ting hebben. Deze werkgroep adviseert
de regering de landkrakers er weer uit
te gooien. Maar de overheid doet voor
alsnog niets, want tenslotte zijn de land-
bezetters potentiële kiezers.
Francis ole Nkako, lid van de werkgroep
en directeur van een overheidsorganisa
tie voor ontwikkeling van de regio waar
in het Mau-bos ligt, ziet de toekomst
somber in: „Watertekort verzwakt men
sen en dieren en doet voedselprijzen stij
gen. De kans op conflicten tussen ver
schillende stammen groeit. Het
Mau-bos zorgt voor een uiterst explosie
ve situatie."
reageren?
spectrum@wegener.nl
