Pandemie of
Het nieuwe griepvirus heeft
mogelijk wereldwijd al
meer dan tweeduizend
mensen ziek gemaakt. Deze week
bereikte de Mexicaanse griep Euro
pa. Dus was het voor het Neder
landse Outbreak Management
Team (OMT) tijd om bijeen te ko
men. Onder leiding van Roel Cou
tinho, de directeur van het Cen
trum voor Infectieziektebestrij-
ding (CIb) is gistermorgen in Bilt-
hoven het eerst crisisberaad gehou
den.
A
Nederland
nuchter
onder
dreiging
AlsCoutinho het
wil, gebeurt het ook'
Kinderverkrachter (80)
mogelijk tien jaar cel in
'Beul van Ommen' is al een half jaar
f
'Ik ben niet
bang om ziek
te worden'
6 Donderdag 30 april 2009 pzc
Weinig extra
telefoontjes naar
GGD's.
amsterdam - Nederland blijft
nuchter onder de dreiging van de
varkensgriep. Apotheken, artsen
en GGD ontvangen weinig tele
foontjes van bezorgde mensen
over de mogelijke dreiging van de
ziekte. Dat blijkt uit een rondgang
langs een groot aantal apotheken,
artsen en GGD's in grote steden.
Het gaat per stad om zo'n dertig
tot vijftig extra telefoontjes per
dag. „Mensen bellen met algeme
ne vragen over de varkensgriep, ze
zijn bijvoorbeeld bezorgd over een
geplande reis naar Mexico of over
familie die uit Mexico overkomt",
stelt een woordvoerder in Amster
dam. „Anderen vragen welke voor
zorgsmaatregelen ze thuis kunnen
nemen. Maar van paniek is geen
sprake."
De GGD in Utrecht laat weten dat
er ook een aantal huisartsen heeft
gebeld met vragen, zodat ze hun
patiënten beter kunnen informe
ren.
guadalajara - Anne Rodenburg
(24) is een Nederlandse masterstu-
dente communicatie aan de univer
siteit van Guadalajara. Zij liet giste
ren weten dat de situatie in Mexi
co 'redelijk onder controle is'. „De
kranten en televisie geven veel in
formatie. Mensen krijgen voorna
melijk tips als goed handen was
sen en publieke plekken vermij
den. Ik ben niet bang om ziek te
worden. Ik ben erg nuchter. Je
moet gewoon goed opletten." De
universiteit is gesloten, reizen
wordt afgeraden en contact met
grote groepen mensen is mogelijk
gevaarlijk. „Mijn leventje vindt op
dit moment rondom huis plaats.
Het is allemaal een stuk saaier."
ACHTERGROND
door Jacqueline Steenwijk
Voor het eerst werd gisteren
in Nederland crisisberaad ge
houden over de Mexicaanse
griep. Toonaangevende spe
cialisten nemen voortouw.
Het team, dat uit vijf vaste leden
bestaat die gespecialiseerd zijn in
infectieziekten, komt bijeen als
ontwikkelingen rondom een infec
tieziekte daarom vragen.
De ploeg bestaat naast Coutinho
uit Jim van Steenbergen, het
hoofd Landelijke Coördinatie In-
fectieziektebestrijding, een infectu-
oloog, een GGD-arts en een micro
bioloog. Afhankelijk van de soort
ziekte die bestreden moet worden,
worden bovendien externe specia
listen opgeroepen. In dit geval is
dat onder meer viroloog Ab Oster-
haus van het Erasmus Medisch
Centrum, tevens directeur van het
Nationaal Influenza Centrum.
Naast hem zijn nog een viroloog,
een epidemioloog en specialisten
op het gebied van mondmaskers
en vaccins opgeroepen.
De namen van de meeste teamle
den blijven geheim. Net als het ad
vies dat zij uitbrengen aan het zo
geheten Bestuurlijk Afstemmings
overleg (Bao), het crisisorgaan
waar gemeenten, de Inspectie
voor de Gezondheidszorg,
GGD-Nederland en medewerkers
van het ministerie van Volksge-
Leeuwarden - Mogelijk komt een
hoogbejaarde pedoseksueel uit
Leeuwarden nooit meer op vrije
voeten. De tachtigjarige man is gis
teren door de rechtbank in zijn
woonplaats veroordeeld tot tien
jaar gevangenisstraf Hij maakte
zich jarenlang schuldig aan sek
sueel misbruik van vier jongetjes
uit zijn buurt.
De verdachte ging geraffineerd te
werk. De kinderen, tussen de to
tien en 12 jaar oud, werden door
hem ingepalmd met snoepgoed en
drankjes. „Hij kocb 1 aandacht van
de jongens door de gulle 'opa' te
spelen", aldus een woordvoerder
van de rechtbank.
Ook aarzelde de man niet om met
de ouders van de slachtoffers een
familiair contact op te bouwen
waardoor hij gemakkelijker mis
bruik kon maken van de kinderen.
Geregeld kwam het in zijn flat tot
verkrachting van de jongetjes. 'Ver
dachte heeft hen hun kinderjaren
ontnomen en hun leven zal gete
kend blijven door de afschuwelijke
ervaringen die zij hebben moeten
ondergaan', aldus het vonnis.
Twee weken geleden vorderde de
officier van justitie op de zitting
vijfjaar cel en tbs.
Maar volgens de rechtbank is er bij
de verdachte geen uitzicht op een
zinvolle behandeling. Hij is al va
ker veroordeeld voor vergelijkbare
feiten.
zondheid in zitten. Ook Coutinho
neemt deel aan dit overleg.
Wanneer het outbreakteam advi
seert, moet het bestuurdersoverleg
meteen daarna namens de minis
ter knopen doorhakken. De be
stuurders toetsen in hoeverre de
adviezen van het outbreakteam
wenselijk en haalbaar zijn. Het
gaat bijvoorbeeld om de start van
een vaccinatieprogramma, het
isoleren van patiënten of maatrege
len die nodig zijn om gezonde
mensen te beschermen tegen de
ziekte.
De directeur-generaal Volksge
zondheid van het ministerie van
Volksgezondheid neemt als voor
zitter tenslotte het besluit. Ook
zorgt het Bestuurlijk Afstemmings
overleg ervoor dat de maatregelen
worden uitgevoerd.
Alleen als er twijfel bestaat over
een actie overlegt de voorzitter
eerst met de minister. Maar vol
gens een woordvoerder van het mi
nisterie van Volksgezondheid ge
beurt dat zelden. „In feite vaart de
minister blind op hun besluit",
zegt hij.
Jim van Steenbergen:
adviezen worden vrijwel
altijd overgenomen
Het is niet aan de minister om het
outbreakteam bijeen te roepen.
„Pas als Coutinho dat wil, dan ge
beurt het ook", legt de woordvoer
der uit. Dit omdat de leden van
zijn club de echte specialisten zijn
op het gebied van infectieziekten.
„Zij weten het beste wanneer er
maatregelen genomen moeten
worden."
Volgens outbreakteamlid Jim van
Steenbergen worden adviezen
vrijwel altijd overgenomen.
Slechts een keer in de vijftien jaar
dat het OMT bestaat is dat niet ge
beurd.
„Dat ging over de aanpak van difte
rie. Toen hebben ze onze adviezen
afgezwakt, omdat ze bang waren
voor publieke onrust. Maar dat is
al lang geleden. Tegenwoordig
doen ze er eerder een schepje bo
venop. Als wij zeggen dat vaccina
tie bijvoorbeeld niet nodig is, dan
besluiten zij dat toch te doen, uit
voorzorg."
De kenners zijn het
voorlopig oneens: zal de
Mexicaanse griep zich nu
wel of niet ontwikkelen tot
een wereldwijd probleem?
„De uitbraak wordt
uitvergroot door de media."
Of toch niet?
Onder virologen uit
binnen- en buiten
land is een discus
sie losgebarsten
over de ernst en de
impact van het Mexicaanse griepvi
rus. Is het huidige aantal zieken en
doden slechts het begin? Stevenen
we af op een pandemie met we
reldwijd duizenden zieken en do
den? Of is het een storm in een
glas water?
Hoogleraar Medische Microbiolo
gie Huub Schellekens van de Uni
versiteit Utrecht is sterk geneigd
tot het laatste. Hij heeft het al iro
nisch over het 'CNN-virus'. „De
uitbraak wordt uitvergroot door
de media, maar verschilt in niets
van een klassiek influenzavirus."
Volgens Schellekens zal het Mexi
caanse virus terugkomen in de
jaarlijkse seizoensgriep, komende
winter. Maar ook dat is volkomen
normaal, betoogt hij. „Tegen die
tijd is er ook gewoon een vaccin
voor, in de griepprik."
Ook de Duitse viroloog Detlev
Krüger vindt de Mexicaanse griep
niets nieuws onder de zon. Dat de
genen van influenza tussen vogels,
varkens én mensen circuleren is al
tijd zo geweest, zegt hij tegenover
Duitse media. Zo ontstaan nieuwe
typen griep. Van de Mexicaanse
griep heeft de wereldbevolking
weinig te duchten, stelt hij. „Deze
griep gaat weliswaar sneller van
mens tot mens over dan de al lan
ger bekende vogelgriep, maar die
laatste ziekte heeft een veel ernsti
ger verloop, met meer sterfgeval
len. Bijna 50 procent van de men
sen die vogelgriep krijgen, over-,
lijdt."
De hoogleraar aan de Humboldt-
universiteit in Berlijn vindt het on
begrijpelijk dat over de Mexicaan
se griep nu zoveel ophef is, terwijl
een normale seizoensgriep veel
meer levens eist. Wel houdt hij
het voor mogelijk dat de Mexicaan
se griep muteert en er alsnog een
agressief virus ontstaat.
Andere virologen vinden het vol
komen terecht dat de Wereldge
zondheidsorganisatie WHO en
overheden groot alarm slaan.
„Ik weet niet over welke specifieke
deskundigheid iemand als profes
sor Schellekens beschikt om dit
soort uitspraken te doen", zegt
voorzitter Gijs Ruijs van de Neder
landse Vereniging voor Medische
Microbiologie.
„Virologie is niet zijn core business.
De deskundigen in Nederland zijn
verenigd in het Outbreak Manage
ment Team. Daar zitten de men
sen die het beste weten waar we
op dit moment mee te maken heb
ben." Ruijs maakt zelf deel uit van
Voormalige SS'er
vluchtte in 1952 uit
gevangenis van Breda.
OMMEN - De oorlogsmisdadiger
Herbertus Bikker, alias 'de beul
van Ommen', is sinds november
2008 dood. Dat heeft de politie
van de Duitse stad Hagen gisteren
De oud-SS'er werd 93 jaar oud. Hij
woonde de afgelopen vijftig jaar in
het Duitse Haspe nabij Dort
mund. De politie trof Bikker dood
aan achter de deur van zijn appar
tement. Zijn dood had een natuur
lijke oorzaak. Om die reden is er
geen ruchtbaarheid aan zijn dood
gegeven, aldus de politie.
Bikker was een van de laatste in
vrijheid levende oorlogsmisdadi-
Herbertus Bikker
fers. Hij werd geboren in de Alblas-
serwaard en werkte als landarbei
der. In 1939 werd hij lid van_ de
NSB. Twee jaar later meldde hij
zich aan bij de SS en vocht hij aan
het Oostfront. Bikker raakte ge
wond en keerde terug naar Neder
land. Hij was vervolgens onder
meer actief als SS-politieman in
Nijmegen, Tiel en Maastricht. Van-
Op tweede kerstdag 1952
•ontsnapte Bikker uit de
Koepelgevangenis in Breda
af augustus 1944 werkte hij in
Kamp Erika bij Ommen. Daar ver
wierf hij de naam 'Beul van Om
men' vanwege de grote wreedheid
waarmee hij gevangenen bejegen
de. In november 1944 schoot hij
de voor hem op de vlucht zijnde
verzetsman Jan Houtman dood.
