die uit de brieven sprak schokkend'
Aanhoudingen voor
overval en autodiefstal
Expositie in museum Arnemuiden
'Zij hadden ook een moeder'
W PZC Donderdag 30 april 2009 27
'Eigenlijk had Arnemuiden nooit beschoten mogen worden, het was 'De Duitse artsen hebben ook burgers uit Arnemuiden gered in het
immers een Lazaret Gertrude vait de Ketterij hospitaal. Zie maakten geen onderscheid Gertrude van de Ketterij
foto Ruben Oreel
Zij hadden ook een moeder in
Arnemuiden belicht de kant
van omgekomen Duitse
soldaten. Een kleine
expositie, waarachter groot
menselijk leed schuil gaat.
door Annemarie Zevenbergen
Franz Kiener. Slechts een
naam op een houten kruis.
Omgekomen in het lazaret
Arnemuiden in 1944. Zijn
naam kom je tegen op de tentoon
stelling Zij hadden ook een moeder
in 't Stadthuys in Arnemuiden.
Een expositie die een niet alle
daags onderwerp belicht; de omge
komen Duitse soldaten in het Laza
ret Arnemuiden.
Zelfs nu nog roept die invalshoek
hier en daar weerstand op in het
dorp, vertelt Gertrude van de Ket
terij. Zij heeft het historisch onder
zoek voor de tentoonstelling ver
richt. „Sommige bewoners van Ar
nemuiden waren niet blij met on
ze keuze. Maar, zoals de titel van
de tentoonstelling al aangeeft, ook
die soldaten hadden familie; moe
ders, vrouwen, broers of zussen.
De studente geschiedenis bracht
samen met haar broer Klaas uren
door in het Zeeuws Archief met
het fotograferen van documenten
die betrekking hebben op de Duit
se soldaten. De wanhoop die uit
sommige brieven spreekt, vond
Gertrude 'schokkend'. „We heb-
De werkgroep Arnemuiden
Lazaret heeft de tentoon
stelling 'Zij hadden ook
een moeder' samengesteld. De ex
positie bestaat uit beelden die de
laatste dagen van Duitse soldaten
in Arnemuiden belichten. Zo'n
130 Duitse soldaten overleden in
Arnemuiden, ver van huis en
haard. Het museum van Arnemui
den wil ook die kant van de oor
logsgeschiedenis voor het voetlicht
brengen. De tentoonstelling wordt
morgen om 10.30 uur geopend.
Museum Arnemuiden
't Stadthuys, Langstraat 35
Openingstijden: vanaf morgen
tot en met 1 november elke woens
dag- en zaterdagmiddag van 13.00
tot 17.00 uur. Voor groepen op af
spraak. Vandaag ook open.
www.museumarnemuiden.nl
Hoe de zieken verzorgd moeten worden, valt op te maken uit deze Sanitats-
bibel, die te zien is in museum 't Stadthuys.
Haar broer Klaas wijst op een
luchtfoto uit die tijd en het is in
derdaad duidelijk te zien.
Getrude: „Wij laten de andere
kant van de oorlog zien. Iedereen
kent de verhalen over de geallieer
den en weet waar de begraafplaat
sen zijn, maar hoe zit dat met de
Duitse soldaten die in het lazaret
stierven? Veel van hen waren nog
zo jong, achttien, negentien jaar
en moesten vechten. In de jaren
vijftig zijn ze hier
vrewliikp opgegraven en
vitzcujKt overgebracht naar
de Duitse begraaf
plaats in Yssel-
steyn. „Maar wie
waar ligt is niet duidelijk. De eer
ste zeventig soldaten die in Arne
muiden zijn begraven, kregen nog
een naam met kruis, de anderen
daarna niet meer."
Oom Cees herinnert zich de verha
len van mannen die hielpen bij de
opgraven. „Dat was een vreselijk
werk. De soldaten lagen niet in kis
ten. Alles stonk en overal werd on
gebluste kalk gestrooid. Maar ze
hebben nu tenminste wel een defi
nitieve plaats, bij elkaar."
ben bijvoorbeeld de brief van een
vrouw gevonden die drie jaar na
de oorlog nog steeds niet wist wat
er met haar man gebeurd was of
waar hij gebleven was. Ze had van
kameraden van hem gehoord dat
hij met verwondingen was overge
bracht naar Lazaret Arnemuiden.
Maar verder wist ze niets. Dat is
toch heel triest."
Lazaret Arnemuiden werd in sep
tember 1944 in gebruik genomen
en opgeheven in
november datzelf
de jaar, na de be
vrijding van Arne
muiden. Gertrude:
„De zogenaamde
Sanitatskompanie van de 70 Infan-
terie-Division werkte er met onge
veer 200 man, waaronder drie art
sen. Zij waren verantwoordelijk
voor zo'n 700 tot 800 gewonden.
De Rode Kruiskolonne van Arne
muiden werd gebruikt om de ge
wonden te vervoeren. Vanaf de
schepen, die gewonden vanuit
Zeeuws-Vlaand eren aanvoerden,
en voor het vervoer naar de ver
schillende locaties in het dorp."
Oom Cees van de Ketterij, ook be
trokken bij het museum, vult aan:
„Die Rode Kruisjongens hebben
de meest vreselijke verwondingen
gezien."
De geschiedenisstudente vertelt
verder: „In de openbare lagere
school, die aan de Nieuwlandse-
weg stond, zat de operatiekamer
en het Duitse hospitaal. Verder
werden de kleuterschool en de
christelijke basisschool gebruikt
om gewonden te verplegen. In de
gereformeerde kerk werden ook ge
wonden verzorgd, net als in drie
barakken bij de ingang van het
dorp aan de Nieuwlandseweg,
vlakbij de begraafplaats."
„De Duitse artsen hebben ook Ar-
nemuidse burgers gered, zeker bij
de beschieting van Arnemuiden.
Ze maakten geen onderscheid tus
sen soldaten en burgers. Ze ope
reerden iedereen. Ik heb overigens
niet kunnen achterhalen waarom
Arnemuiden als lazaret werd aan
gewezen. Dat was waarschijnlijk
een tactische zet omdat het zo
dicht bij de Sloedam lag. Volgens
de Conventie van Genève mocht
het niet aangevallen worden. De
aanval door de geallieerden is voor
mij ook niet duidelijk. Een vergis
sing, zoals velen zeggen, of een be
wuste actie? Het was vanuit de
lucht heel duidelijk te herkennen
als lazaret omdat er op de gebou
wen grote rode kruizen stonden."
Die Rode Kruisjongens hebben de meest
verwondingen gezien' cees van de Ketterij
Grote Kade 40/42
Segeersstraat 66/68
GOES
MIDDELBURG
Segeersstraat 64
MIDDELBURG
VLISSINGEN - De politie heeft de af
gelopen weken zeven personen in
de leeftijd van 17 tot 22 jaar uit Vlis-
singen en Oost-Souburg aangehou
den op verdenking van dief ;tal en
vernieling van auto's.
Zeker één van hen, een 19-jarige
Souburger, wordt ook verdacht
van het medeplegen van een over
val op een 64-jarige man in
Oost-Souburg, in november vorig
jaar.
De man werd rond half acht 's
avonds in zijn woning aan de
Dongestraat overvallen door drie
personen. Hij werd daarbij be
dreigd met een wapen. Uit de wo
ning werden diverse goederen weg
genomen, waaronder sieraden en
geld. De 64-jarige Souburger liep
bij de overval lichte verwondingen
op.
De aangehouden personen zou
den in de afgelopen vier maanden
in Vlissingen en Oost-Souburg een
flink aantal auto's hebben gesto
len. Nadat ze met de wagens had
den gereden, lieten ze deze geheel
vernield achter. Een aantal auto's
is zelfs in brand gestoken. De ze
ven verdachten worden met
twaalf van dit soort zaken in ver
band gebracht.
De politie sluit niet uit dat meerde
re aanhoudingen zullen volgen in
zowel de zaak van de overval als
de diefstal/vernieling van de au
to's.
