i
nieuwbouw
De wijk waar ik opgroeide in de jaren
zestig, had een centraal ketelhuis. Nu
zouden we het Spartaans noemen.
Maar toen ging de centrale verwar
ming op t april resoluut uit en op t
oktober weer aan. Hoewel dat ook
een vorm van collectieve verwarming
was, is het onvergelijkbaar met die
van nu. Zomer en winter comfortabe
le temperaturen en een enorme mi
lieuwinst. Zo is het tegenwoordig ge
regeld.
door Ina Kuik
SenterNovem, agentschap van het ministerie van Economische Zaken, ziet de ge
meente Breda als een goed voorbeeld als het gaat om collectieve verwarming.
Collectieve verwarming kent
twee vormen. De stadver-
warming en de wijk- of
blokverwarming. Merei Wa
genaar, Manager Duurzame
Energie bij SenterNovem, een agent
schap van het ministerie van Economi
sche Zaken, weet er alles van. „Stads
verwarming maakt gebruik van een
grootschalige centrale warmteprodu-
cent. Dat kan de restwarmte van de in
dustrie zijn. Het kan ook een aparte
centrale zijn, waar biomasa zoals
snoei- en tuinafval wordt gestookt om
warmte te genereren. De
Paradepaardjes
In het Bredase project Nieuw Wolts-
laar, opgeleverd in 2007, hebben bijna
alle 366 koop- en huurwoningen een
individuele warmtepomp, die aangeslo
ten is op het collectieve bronwarmte
distributienet van Eneco. Ook dit sys
teem levert warmte en koude via vloer
verwarming en warm tapwater. De ge
meente Breda schreef de randvoorwaar
den voor. Voor de bouw van de wonin
gen is gebruik gemaakt van milieuvrien
delijke materialen.
Ook De Heinsiushof in Breda geldt, van
wege het vooruitstrevende energiecon
cept, als paradepaardje binnen de wijkver
nieuwing.
centrale staat aan de rand van de stad.
De warmte wordt getransporteerd
naar kleinere centrales. Daar wordt de
energie weer op de juiste temperatuur
en naar de huizen gebracht." Bij wijk
en of blokverwarming kan ook ge
bruik gemaakt worden van restwarmte
of een bioketel. Steeds populairder
wordt echter de WKO, de warmte-kou-
deopslag, die werkt met warmtepom
pen. De voordelen van collectieve ver
warming zitten vooral in de CO2 re
ductie. De milieuwinst is groot als het
gaat om restwarmte of duurzame
warmte uit bijvoorbeeld biomassa.
Tweede voordeel is het collectief inko
pen van energie, dat zou goedkoper
kunnen zijn. Let wel, zou kunnen zijn,
want de aanleg van het netwerk voor
deze systemen vergt een hoge investe
ring. Daarom wordt collectieve verwar
ming vooral in nieuwbouwprojecten
gebruikt. De bescherming tegen te ho
ge kosten is sinds kort geregeld in een
warmtewet die het 'niet-meer-dan-an-
ders-principe' hanteert. Welk systeem
er in de nieuwbouw ook wordt ge
bruikt, de kosten voor de koper of
voor de huurder moeten hetzelfde zijn
als voor een bewoner met een eigen
cv-ketel. Een terechte bescherming,
want de bewoner van een huis met col
lectieve verwarming kan immers niet
zelf kiezen voor een energieleveran
cier. Het laatste, minder grote nadeel,
is dat er bij collectieve verwarming
meestal wordt afgezien van het aanleg
gen van een gasnet, zodat mensen ge
dwongen zijn om elektrisch te gaan ko
ken.
In de jaren zeventig is er, na de tweede
oliecrisis, al veel onderzoek gedaan
naar grootschalige collectieve verwar
ming. Nu staat de verwarming op
wijk- en gebouwniveau, vanwege de
milieuwinst, weer hoog op de agenda.
„De politiek zou kunnen sturen op de
meest duurzame oplossing", aldus Wa
genaar. „De gemeente Breda is een
goed voorbeeld voor de rest van Neder
land. De gemeente schrijft in nieuw-
bouwplannen voor hoe groot de mi
lieuwinst moet zijn. Projectontwikke
laars die in de race willen blijven, moe
ten dus met creatieve energievoorzie
ningen komen."
Steeds vaker kiest men in nieuwbouw-
plannen voor een warmte-koudeop-
slag. Een systeem dat verwarming en
agsissr
Merei Wagenaar
warm water regelt, maar ook koelte in
de zomer. Hoe werkt het? De warmte
of de koelte wordt door het klimaatsys
teem uit de bodem gehaald. Op twee
plaatsen worden diepe grondwater
bronnen geboord.
Via de ene bron wordt het grondwater
onttrokken en met warmtepompen
via een voedingsnet in de woningen af
gegeven. In de andere bron wordt het
voor verwarming of koeling gebruikte
water weer teruggepompt. Als het erg
koud is, ondersteunen hoogrende
mentsketels de warmtepompen. Ook
het tapwater wordt verwarmd via der
gelijke ketels. In de woning is geen
cv-ketel meer nodig. Alle vertrekken
worden 's winters via de vloer ver
warmd. In de zomer neemt het koele
water, dat via de leidingen in de vloer
wordt gepompt, de warmte uit de wo
ning op. Zo blijven alle ruimtes ook in
de warme zomermaanden op een aan
gename temperatuur.
Gelukkig staat het woord collectief al
leen voor de aan- en afvoersystemen.
De bewoners van de woningen heb
ben allemaal een thermostaat zodat de
koukleumen een tandje bij kunnen zet
ten en de koelbloedigen het met een
graadje minder kunnen doen. Ook
voor de rekening geldt geen collectief
Iedere woning heeft een meter en de
bewoner rekent af wat hij heeft ver
bruikt.
Klaar voor
de toekomst!
woningen voor senioren
op de verniêuwde
website van Marsaki
