Beheer onzichtbaar maar onmisbaar
Lintje voor stichten
van dovenscholen
bron van besmettelijke ziekten
Open riolering was een
Alert! vraagt
om versnelde
investeringen
1 8 Donderdag 23 april 2009 PZC
S
Het is een onzichtbaar maar
onmisbaar buizenstelsel: de
riolering. Beheer en
onderhoud ervan vergt op
Schouwen-Duiveland
jaarlijks 2,5 miljoen euro.
door Piet Kleemans
Zolang het goed werkt,
hoor je er niemand over.
Maar op het moment
dat de wc doorgetrok
ken wordt en de inhoud de ver
keerde kant op gaat of de straat na
hevige regenval blank staat, is Lei
den in last. Rioleren is vooruit
zien, weten civiel projectleider
Kees Paauwe en beleidsmedewer
ker wegen en riolering Wim van
Luijk van de ge
meente Schou
wen-Duiveland.
Zo ven mogelijk
vooruit zien. Van
Luijk: „We volgen de berichten
over klimaatverandering op de
voet. Als het in de toekomst inder
daad zoals voorspeld wordt vaker
en heviger gaat regenen, moet de
riolering daar op berekend zijn."
Schouwen-Duiveland beschikt
over 285 kilometer riolering. Van
Luijk: „En zo'n 85 a 90 procent
daarvan is in kaart gebracht. We
weten niet precies alle rioolbuizen
te liggen, maar wel veel." Paauwe:
„In Zierikzee zie je nog vaak dat
de riolering dwars door de achter
tuin loopt en dat willen we eigen
lijk anders. In de Minderbroeder
straat was dat ook zo en daar heb
ben we vanuit de straat nieuwe
rioolleidingen computergestuurd
geboord onder de huizen door en
deze vervolgens aangesloten op de
hoofdriolering in de straat." Riole
ringsbuizen worden aangelegd vol
gens het aloude principe van af
schot. Water stroomt van hoog
naar laag en daar wordt bij de aan
leg van riolering gebruik van ge
maakt.
Wordt de afstand te groot of is het
afschot te gering dan wordt een
pomp geplaatst om het afvalwater
- met alles wat zich daarin bevindt
- naar een van de rioolwaterzuive
ringsinstallaties op het eiland te
stuwen. In de binnenstad van Zie
rikzee wordt bij het vervangen
van rioolbuizen vaak gebruik ge-
'We weten niet alleen waar de rioolbuizen liggen
maar ook hoe oud ze zijn Wim van Luijk, beleidsmedewerker
maakt van het lichte PVC. Van
Luijk: „Betonbuizen zijn veel
zwaarder. Daar heb je dus zwaarde
re en grotere kranen voor nodig
en daar is in smalle straatjes geen
ruimte voor."
Mits goed gelegd, gaat een riool
buis zo'n zestig jaar mee. Van
Luijk: „En we weten niet alleen
waar de rioolbuizen liggen, maar
ook hoe oud ze zijn. We kunnen
dus precies zien wanneer welke
rioleringsbuizen vervangen moe
ten worden en daar onze meerja
renplanning op afstemmen." Ver
zakkingen zijn de grootste vijand
van de rioolbuis. „Een beetje zet
ting kunnen de buizen wel heb
ben, maar als het te veel wordt,
dan breekt of scheurt een riool
buis. Daar kun je niet zo gek veel
tegen doen."
Op Schouwen-Duiveland worden
zowel betonnen rioolbuizen als
buizen van PVC gebruikt. Ook de
aloude gresbuis - van gebakken en
vervolgens geglazuurde klei - is
nog niet uitgerangeerd. Paauwe:
„Het voordeel daarvan is dat het
heel goed bestand is tegen zuren."
Het beheer van de riolering is een
veelomvattende klus. Zo is er de
periodieke inspectie van het riole
ringsstelsel. „Het is in feite een
continu proces", vertelt Van Luijk.
„We doen er zo'n acht jaar over
om alle buizen te inspecteren en
als we klaar zijn
beginnen we weer
bij het begin."
De inspectie van
rioleringsbuizen
wordt gedaan met behulp van ca
mera's. Van Luijk: „Vroeger ge
bruikten ze daar Super-8 smalfilm-
camera's voor. Die werden dan op
een soort slee gemonteerd en door
het riool getrokken. Nu worden af-
standbestuurde robotcamera's ge
bruikt. Die kun je alle kanten op
sturen en alle kanten laten fil
men." Beheer en onderhoud van
de riolering kost de gemeente
Schouwen-Duiveland 2,5 miljoen
euro per jaar.
verwerkt dat gretig aftrek vond bij
de boeren, die het gebruikten om
het land te bemesten. Deze kring
loop werd doorbroken door de
komst van kunstmest.
Schouwen-Duiveland kreeg in de
jaren dertig van de vorig eeuw rio-
'Na tienen mocht je
de po niet meer
legen op straat'
lering. „Het is versneld door de
komst van de waterleiding en
spoeltoiletten. Voor die tijd kiepte
je gewoon een emmertje water uit
de regenput in de wc." De riole
ring stelde in de pioniertijd nog
niet zo bar veel voor, volgens Van
Luijk. „Mensen loosden hun afval
water meestal in een greppel of
sloot achter het huis. Op oude
kaarten zijn die allemaal nog terug
te vinden. Op gegeven moment is
men die greppels gaan overkluizen
en dat soort gemetselde 'riolerings
buizen' kom je in Zierikzee nog
steeds tegen."
De aanleg van de eerste riolerings
buizen op Schouwen-Duiveland
was een low-budgetkarwei.Van
Luijk: „Het werd gedaan in het ka
der van de werkverschaffing. Zo
kreeg je veel riolering voor weinig
geld." Alle steden, dorpen en
buurtschappen op Schouwen-Dui
veland beschikken anno nu over
riolering, maar in de polder zijn
nog witte vlekken. In de zogehe
ten 'super-onrendabele' gebieden
wordt afvalwater opgevangen in
sceptic-tanks. Vroeger werd zowel
afvalwater als regenwater geloosd
op sloten, kreken en grachten. Dat
probeert de gemeente door invoe
ring van gescheiden rioleringsstel
sels zoveel mogelijk in te dammen.
In de Zierikzeese buitenwijk Malta
wordt daar al mee gewerkt. Regen
water heeft - zo wordt gerede
neerd - niets te zoeken in een
rioolwaterzuiveringsinstallatie en
komt in Malta dus niet in het
riool, maar wordt afgevoerd naar
de gracht.
Komst waterleiding
versnelde aanleg
riolering op eiland.
door Piet Kleemans
ZIERIKZEE - De straatgoot was nog
niet eens zo lang geleden nog een
open riool. En daarmee een bron
van besmettelijke ziekten. De
komst van de riolering was in het
kader van de volksgezondheid een
enorme stap voorwaarts.
Ze deden er vroeger niet moeilijk
over. De inhoud van de po werd
via het raam gewoon op straat ge
kieperd. Regen spoelde urine
en/of de uitwerpselen op den
duur wel weg, zo werd gerede
neerd. Zierikzeeënaars hielden er
de bijnaam Stoepeschieters (stoep-
schijters) aan over. Beleidsmede
werker wegen en riolering van de
gemeente Schouwen-Duiveland
Wim van Luijk: „In die tijd waren
er geloof ik zelfs regels over. Na tie
nen mocht je de po niet meer op
straat legen omdat voorbijgangers
anders de kans liepen de inhoud
over zich heen te krijgen."
Begin vorige eeuw deed de poep-
kar - in de volksmond de Boldoot-
wagen genoemd - zijn intrede.
Stads- en dorpsbewoners werden
geacht hun poep te bewaren tot
dat die poepwagen voor kwam rij
den. De fecaliën werden in de re
gel met ander afval tot compost
In februari ging de Hoofd poortstraat in Zierikzee op de schop voor het ver
vangen van de riolering. foto Dirk-Jan Gjeltema
Inspectie van rioleringsbuizen wordt gedaan met behulp van een afstandbe-
stuurde robotcamera. foto Dirk-Jan Gjeltema
ZIERIKZEE - De fractie van Alert!
wil dat de gemeente versneld on
derhoud aan gemeentelijke gebou
wen zal plegen.
Tijdens de raadsvergadering van
avond dient de fractie hierover
een amendement in. Uit onder
zoek is gebleken dat in de achterlig
gende jaren telkens voor ruim een
half miljoen euro te weinig is be
steed aan onderhoud van gebou
wen. Dat is veroorzaakt door ach
terstanden in de uitvoering. Het
college wil drie jaar uittrekken om
die achterstand in te lopen. Alert!
vindt dat te lang duren en maant
tot spoed. Door juist nu extra te in
vesteren kan de lokale economie
een extra impuls krijgen.
BURGH-HAAMSTEDE - Lex Luijen-
dijk is iemand die, als hij zich er
gens voor inzet, niet van Ophou
den weet. Dat doet deze inwoner
van Burgh-Haamstede als me
de-oprichter van de stichting Al
lah Kariem, als bestuurslid van de
heemkundige vereniging Stad en
Lande en als voorzitter van de Mo
numentencommissie.
Daarom kreeg Luijendijk gister
middag uit handen van burgemees
ter Gerard Rabelink een koninklij
ke onderscheiding. Hij werd be
noemd tot ridder in de Orde van
Oranje-Nassau. Luijendijk is in
middels 28 'jaar voorzitter van Al
lah Kariem (God zorgt). Deze
stichting ondersteunt scholen
voor dove kinderen in onder meer
Jordanië en Egypte. Er wordt geld
ingezameld, organisatorische hulp
geboden en medische apparatuur
opgestuurd. Luijendijk gaat enkele
malen per jaar - op eigen kosten -
kijken hoe de hulp wordt toege
past. Mede dankzij Allah Kariem
veranderen, volgens Luijendijk, in
zichzelf opgesloten, angstige kinde
ren in spontane en kundige jonge
mensen met kansen in die samen
leving.
Het lintje werd door burgemeester
Rabelink in Zoetermeer opge
speld. Alla Kariem is daar geves
tigd en bovendien kreeg secretares
se Yvonne Bergwerf eveneens een
koninklijke onderscheiding.
BRUINISSE - Het heeft lang geduurd voor daadwerkelijk met de uitbreiding
van de jachthaven bij Aquadelta in Bruinisse kon worden begonnen. Inmid
dels is de eerste fase van het nieuwe gedeelte gereed. De vergroting van de
jachthaven heeft tot doel hier straks aan 800 schepen meer dan voorheen
plaats te kunnen bieden. foto Dirk-Jan Gjeltema
