Oosterse sfeer
met leem en kalk
Leem en kalk op de muur. Dat doet denken aan primitieve hutjes
van vroeger. Toch is het juist helemaal van nu. Met tadelakt en
leem haal je het Oosterse hamamgevoel in huis.
In Marokkaanse badhuizen wordt de ta-
delakttechniek al 'duizend-en-één
nachten' toegepast. Ook de Egyptena-
ren, Romeinen en'Inca's gebruikten
het. Nederlanders beginnen nu de
marmerachtige fluwelen kalkstuc te
ontdekken. Tadelakt betekent vrij ver
taald 'inwrijven' of'masseren'. En dat
is ook precies wat je moet doen om het product
aan te brengen.
Tadelakt is een waterdichte kalkstuc, die tijdens
het drogen steeds gladder wordt gepolijst met
een geslepen halfedelsteen en die verzadigd
raakt met olijfoliezeep. Het eindproduct is een
glad, glanzend oppervlak met een natuurlijk
ogende structuur. De stuc wordt steenhard, kan
water verdragen en is dus juist geschikt voor
badkamers.
Esther de Raat uit Diepenheim houdt van
mooie natuurlijke producten en heeft zelf veel
tadelakt in huis en op de buitenmuur van haar
woning. Dat bevalt goed. „Tadelakt heeft iets
charmants. Het is exclusief en glimt mooi. Dat
spreekt tot de verbeelding." De Raat werkt met
haar bedrijf Vuurmeesters ook met kalk- en
leemstuc, vooral om houtkachels mee te bepleis
teren. Ze merkt dat mensen steeds enthousias
ter zijn over het natuurproduct. Daarom is ze be
gonnen met het organiseren van workshops
waar geïnteresseerden zelf aan de slag kunnen
met het materiaal. „Veel mensen komen hier
met het idee dat ze na de work
shop hun hele badkamer met ta
delakt gaan bewerken. Maar dat
valt vaak vies tegen. Het is een
creatieve, maar zeer arbeidsin
tensieve techniek."
Volgens Bouw Ecologisch, een
bedrijf dat veel tadelakt aan
brengt in woonhuizen, hangt het resultaat af
van twee ingrediënten: goede kalkstuc én het
vakmanschap van degene die het aanbrengt.
„Wij maken tadelakt op de oorspronkelijke am
bachtelijke wijze en volgens de Marokkaanse tra
ditie besteden we veel aandacht aan het bewer
ken en polijsten van de stuc." Het 'tadelakten' is
nogal een secuur werkje. „Verkeerd toegepast
kan de stuc snel verouderen of gaan scheuren
en dat is natuurlijk jammer."
Dat het aanbrengen van tadelakt een vak apart
is, weet ook Carl Giskes van Tierrafino, een pro-
Meer informatie
www.tierrafino.nl
www.kreidezeit.de
www.vuurmeesters.nl
www.bouwecologisch.nl
ducent van leem- en tadelaktproducten. „Je
moet er gevoel voor hebben. Iemand met gou
den handjes kan het zo en een ander leert het
misschien wel nooit." Een pot tadelakt kopen
en in het wilde weg gaan smeren is er dus niet
bij. Je hebt in elk geval tadelaktpoeder, een po
lijststeen, was of zeep en eventueel kleurpig-
ment nodig. Dit is verkrijgbaar bij dealers als
Tierrafino en het Duitse Kreidezeit. Op YouTu-
be circuleren allerlei filmpjes van mensen die
tadelakt aanbrengen en hun tips willen delen
met andere liefhebbers.
Ook na het aanbrengen, is het nog uitkijken.
Omdat het een natuurproduct is, mogen geen
agressieve schoonmaakmiddelen worden ge
bruikt. „Maar het wordt niet snel vies en is ge
makkelijk met een doekje en wat natuurlijke
zeep schoon te maken", zegt Esther de Raat.
Oorspronkelijk komt de kalk voor tadelakt uit
een gebied vlakbij Marrakech in Marokko. Door
de specifieke, ecologische eigenschappen van
die plek heeft het een unieke samenstelling. Ech
te tadelakt is daarom kostbaar, ook omdat het in
de gebrande versie maar beperkt houdbaar is.
Maar er zijn ook alternatieve soorten kalk of
glanspleister waarmee je kunt werken. Zoals de
kalk van het Duitse bedrijf Kreidezeit, waar
Vuurmeesters mee werkt.
Veel mensen combineren het relatief dure
tadelakt met leem. Leem is helemaal terug van
weggeweest, volgens Carl Giskes van Tierrafino.
„Het voordeel van leem is dat je
een goede vochthuishouding
krijgt in je woning. En het kost
maar 25 euro per vierkante meter,
terwijl het laten aanbrengen van
een recht stuk tadelakt minimaal
185 euro per vierkante meter
kost." Veel mensen kiezen daar
om voor 80 procent leem en 20 procent tadelakt
voor aparte accenten in hun huis. Wel is het op
passen met leem, omdat het net als gips snel be
schadigt. Tadelakt beschadigt ook wel, maar dat
heeft zijn charme, vindt Giskes. „Heel Marokko
is volgesmeerd met tadelakt. Mensen zagen er
stukken uit en plakken het weer dicht. Dat zie
je, maar dat is mooi. Je moet tadelakt beschou
wen als een nieuw antiekstuk met karakt
Foto's 1. Tadelaktpoeder.
2. Nisje in de badkamer, mooi rond afgewerkt. (GPD)
door Suzanne Dijkstra
