Versoepeling sancties
Sancties zijn een achterhaald overblijfsel uit kouc
t
Na een halve eeuw harde sancties van de VS tegen het communisti
sche Cuba, vindt Barack Obama het tijd voor een ander beleid.
Hoop voor Havana?
VS houden nog
vast aan verbod
op handel
8 Woensdag 15 april 2009 PZC
Obama geeft
Cuba hoop
door Joep Trommelen illustratie Chantal van Wessel
Misschien tien, hooguit twintig jaar,
dan is het communistische regime
op Cuba verdwenen. Dat voorspelt
Willem Post, Amerikadeskundige
van Instituut Clingendael.
Een halve eeuw harde sancties vanuit de Verenigde
Staten hebben een vrij Cuba geen stap dichterbij ge
bracht. Obama's koerswijziging stemt hem echter
hoopvol.
Meer contacten met 'buiten' betekent automatisch
dat het zo gesloten Cuba zal veranderen, stelt hij.
„Niet alleen mogen Amerikaanse Cubanen vrij gaan
reizen, ook Amerikaanse telecombedrijven mogen
bijvoorbeeld gaan investeren in Cu
ba. Dat betekent dat internetten
voor Cubanen makkelijker wordt.
Dat zal het land ongetwijfeld een
stuk vrijer maken, je zet dan de
deur naar veranderingen open."
De nieuwe Cubakoers 'typeert de
pragmaticus Obama', stelt Post.
„Hij kijkt naar wat werkt; 47 jaar
isoloment in ieder geval niet. Die
hebben de Castro's alleen maar in
het zadel gehouden."
Onder de presidenten Clinton en
Bush bepaalden de haviken nog
wat de VS deden; vooral Cubanen
die na de revolutie in 1959 naar de
VS vluchtten vormden een ijzer-
sterke lobby die geen ruimte bood
voor een andere politiek.
Post: „Die oudere generatie Cuba
nen in en rond Miami, was altijd
fel anti-Castro. Alles wat Fidel
deed, werkte op hen als een rode
lap. De jongere generatie kijkt er
toch anders tegenaan. Zij zien dat
de sancties al die jaren niet gehol
pen hebben en hebben massaal op
Obama gestemd omdat hij een an
dere koers aankondigde."
Obama zeifis ook van een andere
generatie. Hij heeft de Cubaanse
revolutie als kind niet meege
maakt. „Cuba was een product
van de koude oorlog en die is voor
bij," stelt Post. „Tegenwoordig zijn
Amerikanen mogen
voortaan onbeperkt naar
Cuba reizen. Tot nu toe
mochten Amerikaanse
Cubanen eens in de drie
jaar twee weken op be
zoek bij directe familie.
Ook mogen de talrijke Cu
baanse immigranten in
de VS van Obama onbe
perkt geld naar familie
sturen.
Het handelsembargo
blijft van kracht. Een uit
zondering geldt voor tele
combedrijven die in Cu
ba onder meer satelliette
levisie aan mogen gaan
bieden.
Obama wil bekijken of er
lijnvluchten tussen de VS
en Cuba kunnen komen.
Nu vliegen er op proef al
leen vrachtvliegtuigen
tussen de twee landen.
zelfs veel oudere Cubanen en ook conservatieve Re
publikeinen als de gouverneur van Californië voor
een andere Cubapolitiek."
Obama had geen beter moment voor zijn nieuwe
aanpak uit kunnen kiezen, stelt Post. Eind deze
week is er een topontmoeting van alle leiders van
Noord- en Zuid-Amerika in Trinidad en Tobago.
„De Zuid-Amerikaanse leiders vinden unaniem dat
de VS een liberaler Cubabeleid moeten voeren. Oba
ma kan tijdens die top een andere VS presenteren
en enorm veel goodwill kweken in een regio die de
laatste jaren erg anti-VS was. Na de aankondiging
van een dialoog met de islamitische wereld is het
nu tijd voor een dialoog met La-
tijns-Amerika. Als een land als Brazi
lië, toch de vijfde economie van de
wereld, anders tegen de VS aan gaat
kijken, gaat dat enorme gevolgen krij
gen."
Post benadrukt dat de bal nu bij de
Cubaanse president Raul Castro ligt.
„Na dit gebaar moet er een gebaar
uit Havana komen. Castro heeft al la
ten doorschemeren dat hij daar wel
wat voor voelt, maar hij is nog erg
vaag. Ik ben dan ook erg benieuwd
hoe hij gaat reageren."
Er is echter reden voor optimisme,
schetst Post. „Obama kan de druk
verder opvoeren. De boeren in het
midwesten van de VS willen bijvoor
beeld graag handel drijven met Cu
ba. Het handelsembargo geldt echter
nog steeds. Maar Obama heeft al la
ten weten dat hij dat wellicht opheft
als Castro de Cubanen meer vrijheid
geeft. Dat is voor beide partijen inte
ressant. Alles zal niet in één keer ver
anderen, het wordt een proces van
telkens een stapje."
Als Cuba wordt overspoeld met Ame
rikanen, veramerikaniseert het ei
land binnen de kortste keren, voor
spelt Post. „Nu al is de toeristensec
tor zo kapitalistisch als wat. Je krijgt
wellicht een soortgelijk regime als in
China: nog steeds autoritair, maar
economisch steeds liberaler."
De reacties in de VS op de
versoepeling van de sancties
tegen Cuba zijn tam. Het
communistische eiland dat ooit
in de frontlinie van de koude
oorlog lag, speelt, nu Barack
Obama de leider van de VS is,
een ondergeschikte rol in diens
politiek.
door onze correspondent
Frank Hendrickx
In Amerika kijkt niemand op van de ver
soepeling van de sancties. Obama kondig
de de maatregelen al aan tijdens de ver
kiezingscampagne, maar de tamme reacties
verraden ook een nieuwe realiteit: Cuba is
niet meer zo belangrijk.
Het eiland op zo'n 150 kilometer van de
Amerikaanse kust was ooit de speelbal tus
sen de supermachten, de Verenigde Staten
en de Sovjet-Unie, maar Cuba vormt sinds
de jaren negentig geen militaire of economi
sche bedreiging meer. De Amerikaanse sanc
ties zijn bovenal een souvenir uit de koude
oorlog. Het is veelzeggend dat geen enkele
bondgenoot de strenge Amerikaanse hou
ding nog steunt.
Dat Obama nu een eerste stap heeft gezet
naar 'normale' relaties hangt vooral samen
met de nieuwe politieke omstandigheden in
Florida, de bakermat van de Cubaanse dia
spora en een cruciale swing state bij iedere
presidentsverkiezing. De oudere generatie
Amerikaanse Cubanen heeft zich altijd met
hand en tand verzet tegen een versoepeling
van de sancties, maar inmiddels is hun in
vloed tanende. Obama won de staat Florida,
hoewel hij aangaf persoonlijk met de macht
hebbers in Havana te willen onderhandelen.
Een doodzonde, volgens de geharde kaders
binnen de diaspora.
Woordvoerders van de traditionele Ameri
kaanse Cubanen reageren teleurgesteld op
de maatregelen van Obama. 'Een serieuze
vergissing' en 'een concessie aan een dicta
tuur', oordeelt Lincoln Diaz-Balart, een Re
publikeins Congreslid dat lange tijd als een
potentiële Cubaanse president werd gezien
